Türkiye'de sosyal medyaya erişim sorunu sürüyor

Türkiye'de CHP'nin İstanbul İl Başkanlığı'nın polis ablukasına alınmasının ardından sosyal medya uygulamaları ve diğer haberleşme platformlarında görülen yavaşlama devam ediyor. İfade Özgürlüğü Derneği'ne göre, 7 Eylül saat 23:45 itibarıyla bant genişliği daraltılan / yavaşlatılan sosyal medya platformları ve mesajlaşma uygulamaları şöyle: X, Instagram, YouTube,Facebook,Whatsapp, Telegram, Signal.

İfade Özgürlüğü Derneği kurucularından internet hukuku uzmanı Yaman Akdeniz, X hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda kısıtlamanın kritik bir güne denk düştüğüne dikkat çekerek, "İstanbul'da bant daraltma uygulaması devam ediyor. Özellikle WhatsApp'ın da uygulamaya dahil edilmesi, tüm vatandaşların özel iletişimini, özellikle okulların açıldığı ilk gün ciddi etkiliyor" diye yazdı.

Bant daraltma nedir?

"Bandwidth" olarak bilinen "Bant Genişliği", herhangi bir haberleşme kanalının kapasitesini ifade etmek için kullanılıyor. Bir internet servis sağlayıcısının (İSS) belirli internet trafiğini bilinçli olarak yavaşlatmasına ise "bant daraltma" deniyor. Kullanıcıların belirli internet sitelerine veya hizmetlerine erişimin zorlaşmasına yol açan bant daraltma, uzmanlara göre "beş şeritli bir otobanda tek şeritli bir yola düşme” anlamına geliyor. Toplumsal olaylardan sonra bazı ülkelerin çeşitli paylaşımları yayılmaması için bant genişliğini daralttığını vurgulayan uzmanlar, bunun ‘sosyal medyaya girememe' ile sonuçlanacağına dikkat çekiyor. 

Yavaşlık nasıl aşılır?

"Virtual Private Network" yani Türkçe çevirisiyle "sanal özel ağ" tabirinin kısaltması olan "VPN", sansürü aşmak için faydalınabilecek en etkili araçların başında geliyor.

VPN, devlet kontrolü altında bulunan bir ağa tâbi kişisel bir bilgisayarın, özgür internet üzerindeki bir sunucuya bağlanmasını mümkün kılıyor. Ancak tüm VPN servis sağlayıcıları gizliliğe aynı önemi vermediğinden, kişisel veriler her servis sağlayıcıda eşit derecede korunmuyor.

Ne olmuştu?

CHP İstanbul İl Başkanlığı'nın polis ablukası altına alınması ve devam eden süreçten sonra Türkiye'deki birçok sosyal medya platformuna erişim kısıtlaması getirildi.

Bilgisayar güvenliği ve internet yönetişimi alanında uzmanlaşmış kuruluş NetBlocks, birçok sosyal medya platformuna bant daraltma uygulandığını bildirdi. Kuruluş, "Canlı ölçümler, X, YouTube, Instagram, Facebook, TikTok, WhatsApp gibi çevrimiçi platformların Türkiye'de birden fazla ağda kısıtlandığını gösteriyor; olay, ana muhalefet partisi CHP'nin İstanbul'daki genel merkezinin polis tarafından abluka altına alınmasının ve miting çağrısında bulunmasının ardından kısıtlama geldi" açıklamasını yaptı.

DW/SÖ,BÖ