TBMM çözüm komisyonu ikinci toplantısında neler bekleniyor?

Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) yeni çözüm süreci için oluşturulan komisyon ikinci kez toplanmaya hazırlanırken kapalı yapılacak bugünkü oturumlarda Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT), İçişleri Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı sunumlar yapacak.

İlk toplantısını 5 Ağustos Salı günü gerçekleştiren komisyon TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ve siyasi parti temsilcilerinin açılış konuşmalarının ardından müzakerelere geçmiş ve komisyonun ismi ile çalışma usul ve esaslarını belirlemişti.

Bu çerçevede partilerin farklı önerileri arasında bir orta yol bulunarak "Millî Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu" adı verilen komisyon bugün ikinci kez bir araya gelecek.

TBMM Başkanlığı'nın verdiği bilgiye göre saat 14.00'da toplanacak olan komisyonda İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler ve MİT Başkanı İbrahim Kalın kurumları adına yürüttükleri çalışmalar ve güncel gelişmeler hakkında bilgi verecek.

Bu oturumlar gizli bilgiler içerebileceği nedeniyle basına kapalı yapılacak ve ayrıca tutanakları da olmayacak.

Komisyonun üçüncü toplantısının ise 12 Ağustos Salı günü yapılması planlanıyor.

İYİ Parti'nin sandalyeleri paylaştırılabilir

Bu arada komisyonun ilk toplantısında üye dağılımında bazı değişiklikler yapılması da gündeme geldi.

Toplam 51 üyeli komisyonda, AKP'den 21, CHP'den 10, DEM Parti'den 4, MHP'den 4, Yeni Yol Grubu'ndan 3, HÜDA PAR'dan 1, Yeniden Refah Partisi'nden 1, TİP'den 1, EMEP'ten 1, Demokratik Sol Parti'den 1 ve Demokrat Parti'den 1 milletvekili bulunuyor.

TBMM'deki sandalye sayısına göre yapılan bu dağılıma göre İYİ Parti'ye 3 üye ayrılmıştı. Ancak son çözüm sürecine dair çekinceleri bulunan İYİ Parti komisyona katılmayacağını açıklayınca komisyon geçen Salı 48 üye ile toplandı.

Bu durumun karar alınırken 51 üye üzerinden mi yoksa 48 üye üzerinden mi hesaplama yapılacağı tartışmalarına yol açması üzerine, bunun üzerine DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, İYİ Parti'nin 3 üyesinin AKP, CHP ve DEM Parti'ye paylaştırılmasını önerdi.

Bu öneri ile ilgili son kararın bugünkü toplantıda verilmesi bekleniyor.

DEM Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan, İstanbul Milletvekili Celal Fırat'ın komisyonun beşinci üyesi olarak belirlendiğini duyurdu. Ancak DW Türkçe'nin edindiği bilgiye göre yeni üyenin bildirimi henüz yapılmadı ve komisyonda bu konuda net kararın alınması beklendi.

MHP'li Yıldız: "Kanun teklifi sunmayacağız"

Öte yandan komisyonun ikinci toplantısı öncesinde MHP'nin hukukçu kurmayı Genel Başkan Yardımcısı ve komisyonun üyesi Feti Yıldız'dan dikkat çekici bir sosyal medya paylaşımı geldi.

Yıldız, X hesabından şunları kaydetti:

"Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun ekseriyetini hukukçu arkadaşlar oluşturmaktadır. Komisyon, gazi Meclis'e kanun teklifi sunmayacaktır. Ancak kararlaştırılan alanlarda tavsiye teklif taslakları hazırlayacaktır."

Komisyonda "yeni bir şey keşfetmeyeceklerini ve ceza muhakemesi hukukunun ilkelerinin belli olduğunu" ifade eden Yıldız, şu ilkelere dikkat çekti:

"Adil yargılanma ilkesi, suçsuzluk karinesi, lekelenme ilkesi, bağımsız ve tarafsız hâkim ilkesi, şüpheden sanık yararlanır ilkesi, aleniyet ilkesi, özel hayatın gizliliği ilkesi, aleyhine delil göstermeye zorlanmama ilkesi, maddi gerçeğin araştırılması ilkesi, çekişmeli muhakeme ilkesi, 'Davasız yargılama olmaz' ilkesi, vasıtasızlık ilkesi, kovuşturma mecburiyeti ilkesi, maksada uygunluk ilkesi, hukuk devleti ilkesi, ölçülülük ilkesi."

Bir istişare komisyonu niteliğinde olacak olan komisyonun yaz ayları boyunca yapacağı hazırlıkların Ekim'de TBMM açılınca yasa tekliflerine dönüştürülmesi bekleniyor. Komisyon gerekli kanunların çerçevesini hazırladıktan sonra bunlar yasa teklifine dönüştürülerek ilgili ihtisas komisyonlarında görüşülecek.

İlk toplantıda neler konuşuldu?

Komisyonun ilk toplantısında isminin yanı sıra çalışma usul ve ilkeleri, karar alma çoğunluğu gibi konulara dair kararlar alındı. DW Türkçe'nin edindiği bilgiye göre ilk toplantı genel olarak yapıcı bir atmosferde geçti.

TBMM Başkanı Kurtulmuş'un çalışma usulleri, komisyonun ismi ve amacı gibi hususlara dair sunduğu 12 maddelik önerilerin bazılarına muhalefet partilerinden itirazlar gelirken bu maddelerde bazı değişikliklere gidildi.

Bu kapsamda toplantıları basının izleyip izleyemeyeceğine kimin karar vereceği de konuşuldu. TBMM Başkanlığı'nın teklifinde oturumların basına kapalı yapılıp yapılmayacağına Komisyon Başkanı'nın karar vermesi öneriliyordu. Ancak buna muhalefet itiraz etti. Bunun üzerine TBMM Başkanı Kurtulmuş samimiyetinden şüphe edilmemesini isteyerek, kararların Başkan tarafından değil Komisyon'un kendisi tarafından alınması şeklinde metinde değişiklik önerdi ve en son bu kabul edildi.

Kurtulmuş açış konuşmasında da ifade ettiği gibi komisyonun bir siyasi mücadele alanı olmadığı noktasını zaman zaman tekrarladı ve üyelerden titizlikle çalışmalarını, siyaseti olabildiğince dışarda bırakmalarını istedi.

İlk toplantıda komisyonun hangi günler çalışacağı da bir diğer gündem maddesiydi. Kurtulmuş'un önerisi ve partilerin uzlaşısı ile vekillerin kendi bölgelerindeki çalışmaları nedeniyle Pazartesi ve Cuma günleri değil, hafta ortası çoğunlukla Salı ya da Çarşamba günleri toplanılması kararlaştırıldı. Kurtulmuş, başlangıçta biraz hızlı ve uzun saatler çalışmaları gerekebileceğine işaret etti.

Öte yandan Kurtulmuş basının bilgilendirilmesinde ve kullanılacak ifadelerde dikkatli olunması uyarısında da bulundu.