Suriye'nin yeni kabinesinde kimler var?
31 Mart 2025
Suriye'de Beşar Esad'ın devrildiği Aralık ayından beri iş başında olan geçici yönetimin yerini 23 üyeli yeni geçiş hükümeti aldı. Bir başbakanın bulunmadığı kabinenin liderliğini Suriye Geçiş Dönemi Cumhurbaşkanı Ahmed Şara üstleniyor.
Azınlık gruplarını temsilen birer üyenin atandığı kabinede bir de kadın bakan yer alıyor. Uzmanlara göre Esad döneminde Suriye'ye uygulanmaya başlanan ağır ekonomik yaptırımların kaldırılmasına uğraşan Şam yönetimi bu tercihi ile Batılı ülkelere cinsiyet, etnik veya dini ayrım yapmadığı mesajını veriyor.
Ancak başta ülkenin kuzeyi ve doğusundaki toprakları kontrol eden Suriye Demokratik Güçleri (SDG) olmak üzere kabine tercihlerine itiraz eden gruplar da mevcut.
Peki yeni kabinede hangi isimler var? Geçiş hükümeti Suriye'nin etnik ve dini çeşitliliğini yeterince temsil ediyor mu?
Tanıdık yüzler kabinede
Kabinede, Esad'ın devrilmesinden önce silahlı muhaliflerin kalesi konumundaki İdlib kentini yöneten "Kurtuluş Hükümeti" üyesi yedi isim yer aldı. İdlib'de yönetim birçok ülkenin terör örgütü saydığı Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) elindeydi.
Geçici hükümette olduğu gibi yeniden Savunma Bakanı olarak atanan Murhaf Ebu Kasra bu isimlerden biri. Kasra, geçen yılın son günlerinde Esad'ı ülkeden kaçmaya zorlayan karşı saldırıda önemli rol oynamıştı.
Koltuğunu koruyan bir diğer isim ise Türkiye kamuoyunda yakından tanınan Dışişleri Bakanı Esad Şeybani oldu. Yüksek lisans eğitimini İstanbul'daki Sabahattin Zaim Üniversitesinde tamamlayan Şeybani, bakanlık pozisyonuna getirilmeden önce aynı üniversitede doktora öğrenimini sürdürüyordu. Bakan Şeybani geçtiğimiz aylarda Batılı mevkidaşları ile çok sayıda görüşme gerçekleştirdi.
Geçici yönetimin Başbakan'ı Muhammed el Beşir'e ise Enerji Bakanlığı verildi. El Beşir, HTŞ'nin İdlib'teki idaresinin başındaydı.
İçişleri Bakanı yaptırım listesinde
Geçici hükümetin istihbarat şefi Enes Hattab yeni dönemde İçişleri Bakanı olarak atandı. Hattab, El Nusra Cephesi'nin kurucuları arasında yer aldığı gerekçesiyle Eylül 2014'ten bu yana Birleşmiş Milletlerin yaptırım listesinde bulunuyor.
Yine İdlib'deki yönetimde yer alan Mazhar el Veys, Esad'ın devrilmesinden önce İdlib'de fuhuş suçlamasıyla iki kadının öldürülmesinde rol aldığı ortaya çıkan Şadi el Veysi'nin yerine Adalet Bakanı olarak atandı. Al Jazeera'nın haberine göre serbest kaldığı 2013'e kadar Esad döneminde sekiz yıl hapis yatan yeni Bakan el Veys'in Türkçeye "Suriye'nin Guantanamosu - Saydnaya" adıyla çevrilmiş bir kitabı da bulunuyor.
Esad'ın bakanlarına görev
Amerikan New York Times (NYT) gazetesinin haberine göre kabinede aralarında teknokratlar ve aktivistlerin de bulunduğu dokuz bağımsız isim ile iç savaştan önce Esad hükümetlerinde çalışmış beş kişi de yer aldı.
Alevi topluluğunun bir üyesi olan Yarub Bedir Ulaştırma Bakanı olarak atandı. Bedir iç savaştan önce, 2006-2011 yıllarında da aynı görevde bulunmuştu. İnşaat mühendisi olan Bedir, doktorasını Fransa'nın başkenti Paris'te yaptı.
Kabinenin tek kadın üyesi
Kabinenin en dikkat çekici ismi feminist kimliğiyle öne çıkan Hind Kabavat oldu. Hristiyan bir kadın olan Kabavat, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı olarak atandı. Kabinenin tek kadın üyesi olan Kabavat, Esad'ın devrilmesinden önce Cenevre'de yürütülen barış müzakerelerinde aktif rol üstlenmişti.
Dürzi topluluğundan Emced Bedir Tarım Bakanı olarak görevlendirilirken, Afrin'den Kürt toplumunun üyesi Muhammed Terko Eğitim Bakanlığına getirildi. Terko'nun Suriye topraklarının önemli bir bölümünü kontrolünde tutan SDG ile bilinen bir bağı bulunmuyor. SDG yeni kabinenin Suriye halklarının tümünü yeterince temsil etmediği gerekçesiyle Şam yönetimine tepki gösterdi.
Sağlık Bakanı Almanya'da çalışmış
Sağlık Bakanlığına Almanya'da eğitim almış olan doktor Musab Nezzal el Ali getirildi. Suriye basını el Ali'nin tıp eğitimini Suriye'de aldıktan sonra eğitimini Almanya'da tamamladığını yazdı, ancak haberlerde Almanya'da hangi üniversite veya hastanede çalıştığına dair detay yer almadı.
Savaş yıllarında rejim ve Rusya uçaklarının bombardımanlarının yarattığı enkaz yığınlarında yürüttükleri arama kurtarma çalışmalarıyla dikkat çeken sivil savunma örgütü Beyaz Baretliler'in lideri Raed el Saleh ise Acil Durum ve Afet Bakanı olarak atandı.
Batılı ülkelere mesaj
Uzmanlar yeni kabinenin çoğunluğunun ülkenin demografik yapısını yansıtacak şekilde Sünni Müslümanlardan oluştuğuna dikkat çekti, ancak farklı etnik ve dini kökenden isimler de dahil edilerek Batılı ülkelere bir mesaj gönderilmeye çalışıldığı yorumunu yaptılar.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Century International'dan Aron Lund, azınlıkları temsilen az sayıda kişinin kabinede kendine yer bulabildiğine dikkat çekti ancak "daha kötüsü de olabilirdi" dedi. Haber ajansı AFP'ye konuşan Lund'a göre Şara, toplumun farklı kesimlerinden isimleri kabinesine dahil ederek "İslamcı grupların ötesinde" geniş bir destek bulmaya çalışıyor.
DW,AFP/MUK,JD