NATO Körfez ülkeleriyle işbirliğini genişletiyor

Kuzey Atlantik İttifakı NATO ile Körfez ülkeleri arasında işbirliğini geliştirme hedefi doğrultusunda ilk toplantıya Bahreyn evsahipliği yaptı. Bahreyn, Kuveyt, Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar, kuruluş aşamasında İstanbul İşbirliği Girişimi’ne dahil olmuştu. Suudi Arabistan ile Umman’ın çekincesi ise sürüyor. NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer, konuyu Bahreyn’deki konferansta yeniden gündeme getirerek Suudi Arabistan ve Umman’a Girişim’e katılmaları çağrısında bulundu. Ancak net bir yanıt alamadı. Konferansa katılan Suudi yetkililer bu konuda kararı henüz vermediklerini açıklarken Umman heyeti yetkilileri, girişime katılıp katılmayacakları konusunda yorumda bulunmaktan kaçındı.

Irak savaşının etkisi

NATO’nun Afganistan’daki varlığı ve NATO’nun önemli üyeleri ABD ile İngiltere’nin Irak savaşında oynadığı rol Arap ülkelerinin çoğunda hayalkırıklığı yaratmış ve şüpheleri artırmış durumda. Konferansa katılan Mısır’ın Bahreyn Büyükelçisi Azmi Halifa Irak ve Afganistan’da yaşananların NATO’ya yaklaşımı olumsuz etkilediğine dikkat çekerken Suudi Arabistan’ın Brüksel Büyükelçisi Abdullah el Muallimi NATO’nun rolü ve görevi ile ilgili soru işaretleri bulunduğunu, bu soru işaretlerinin bizzat NATO içinde de mevcut olduğunu belirtti.

NATO Genel Sekreteri Jaap de Hoop Scheffer ise daha toplantı öncesinde soru işaretlerini gidermek üzere mesajlar vermiş, Körfez ülkeleriyle işbirliğini geliştirmenin ‘bölgeye ayak basma çabası’ olarak algılanmaması gerektiğini kaydetmişti. Scheffer, bölgede yaşanan tüm karmaşaya rağmen NATO’nun bölgede yeni görevler üstlenme gibi bir hedefi olmadığını da vurguladı.

Scheffer’in İran uyarısı

NATO Genel Sekreteri Scheffer Bahreyn’deki toplantıda Körfez ülkelerini İran konusunda da uyardı ve İran’ın nükleer çalışmalarının bölgesel istikrara tehdit oluşturduğunu söyledi. Scheffer, İran’ın BM Güvenlik Konseyi’ne karşı yükümlülüklerini ihlal ederek uranyum zenginleştirme çalışmalarını sürdürmesinin sadece komşu ülkeler için değil, tüm uluslararası toplulukta ciddi endişeler yarattığını belirtti. Bahreyn Dışişleri Bakanı Şeyh Halid el Halife ise Körfez ülkeleri olarak İran’ın barışçı amaçlar için nükleer enerji üretimine hakkı olduğunu düşündüklerini, ancak İran’ın niyetlerinden endişe duyduklarını söyledi.

2004’te İstanbul’da yapılan NATO zirvesi sırasında oluşturulan İstanbul İşbirliği Girişimi, enerji zengini Körfez ülkelerine vurgu yapan genişletilmiş Ortadoğu bölgesindeki ülkelerle İttifak arasındaki güvenlik işbirliğini genişletmeyi hedefliyor. NATO girişim çerçevesinde bu ülkelere terörle mücadele, sınır güvenliği, NATO tatbikatlarına katılma, kitle imha silahlarına karşı koruma gibi alanlarda pratik işbirliği imkanları sunuyor.