Fidan: Suriye'de sadece tek bir silahlı grup olmalı
16 Şubat 2025
Transatlantik ilişkiler ve Ukrayna savaşının temel tartışma konuları olduğu Münih Güvenlik Konferansı kapsamında "Şam için Yeni Şafak" başlığıyla Suriye konulu bir panel de düzenlendi. Konferansın Türkiye hükümetinden tek konuşmacısı olan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan panelde, Suriye'nin kuzeyinde bir Kürt otonomisine izin verilmeyeceği mesajını tekrarladı.
"Suriye'de sadece tek bir silahlı grup olmalı" diyen Fidan, "Silahlı milislerin varlığını kabul edemeyiz. Bunların tek bir ulusal ordu altında toplanması çok önemli" ifadelerini kullandı.
Suriye'de Türkiye'yi güvenlik anlamında kaygılandıran "tek bir konu kaldığını" belirten Fidan, ülkenin kuzeyi ve doğusundaki toprakları kontrol eden Suriye Demokratik Güçlerine (SDG) işaret ederek, "Bu konuya (Türkiye'nin güvenlik kaygısı) Şam'daki arkadaşlarımızın yanıt vermesini, bunu bize bırakmamasını bekliyoruz" dedi. Fidan beklentilerini "YPG/PKK'dan kurtulmak" olarak niteledi.
Türkiye SDG'nin omurgasını oluşturan YPG'yi PKK'nın Suriye kolu olarak görüyor ve terör örgütü sayıyor.
Bakan Fidan, "Bu insanların ülkenin üçte birini işgal etmelerine, petrolün üzerinde oturmalarına ve (Şam'dan) çalmalarına izin veremezsiniz" diye konuştu.
ABD'den Suriye'de "birlik" vurgulu mesaj
Suriye'deki silahlı Kürt gruplar konusunu ABD'de Joe Biden yönetiminin son döneminde konuşmaya başladıklarına dikkat çeken Fidan, konunun dün ABD'nin yeni Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile ilk görüşmelerinde de gündeme geldiğini belirtti.
Nitekim dün ABD Dışişleri Bakanlığından Fidan-Rubio görüşmesine ilişkin yapılan açıklamada Suriye vurgusu öne çıktı.
Açıklamada, "Bakan Rubio; ABD, Türkiye ve bölge için tehdit oluşturmayan, istikrarlı ve birleşik bir Suriye'yi desteklemek için yakın iş birliği ihtiyacını vurguladı" denildi. Bakanlığın sitesinden paylaşılan yazılı metinde Türkiye'nin güvenlik kaygısına olan vurgu ve "birleşik Suriye" ifadesi dikkat çekti. Aynı metinde Türkiye'nin "IŞİD'le mücadelede liderlik üstlendiği" kaydedildi.
Münih'te konuşmacılar arasında yer alan ve Suriye üzerine çalışmalar yürüten George Mason Üniversitesinden Hind Kabawat, "Kürtler Suriye'nin bir parçası fakat kendi ordularına sahip olmaları ülkenin birliğine aykırı" değerlendirmesinde bulundu.
"Suriye'nin istediği son şey Irak'ta gibi bir durum" diyen Kabawat, komşu Irak'taki gibi bir Kürt otonomisine karşı olduklarını belirtti.
Rusya için referandum sinyali
Birleşmiş Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen de silahlı Kürt grupların varlığı ve İsrail işgalinin aşılması gereken önemli zorluklar olduğunu kaydetti.
Panelin konuşmacıları arasında yer alan ve birçok uluslararası aktör ile ilk kez Münih'te yüz yüze gelen Suriye geçici hükümetinin Dışişleri Bakanı Esad Şeybani de İsrail'in işgalini reddettiklerini belirterek uluslararası toplumun desteğini istedi.
Bakan Şeybani oturumda söz hakkını çoğunlukla ekonomi odaklı mesajlar vermek için kullandı. "Yaptırımları kaldırın, Suriye'nin yolunu açın. Bu güvenlik ve istikrarın garantisi olacaktır" diyen Şeybani, özellikle Suriye Merkez Bankasının dünyanın kalanı ile yeniden bağlantı kurabilmesi gerektiğini söyledi.
Şeybani soru üzerine, Rusya'nın ülkedeki varlığının geleceğine halkın karar vereceğini kaydetti ancak bunun ne şekilde veya ne zaman olacağına dair ayrıntı vermedi:
"Rusya Suriyelilerin çektiği acıların ana aktörüydü. Onlarla ilişkinin devamı için Suriyelilerden yeşil ışık almalıyız."
Şeybani'nin bu sözleri "bir referandum yapılabileceği" yorumlarına yol açtı.
Kongre üyeleri ile yaptırım diyaloğu
Şeybani Konferans sırasında, Hakan Fidan'ın yanı sıra daha önce Şam'da görüştüğü Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ile de ikili görüşme gerçekleştirdi. Berlin'den yapılan açıklamada görüşmede Suriye'nin yeniden inşa çabaları ve geçiş sürecinin ele alındığı belirtildi.
Suriyeli Bakan Münih'te ABD Temsilciler Meclisi üyeleri Seth Moulton, Michael McCaul ve Joe Wilson ile de bir araya geldi. ABD'li temsilciler görüşme sonrası Suriye'nin yeniden inşasını desteklemek için yaptırımların "hafifletilmesinin" ele alındığını belirtti.