Fidan ile Lavrov'dan Ukrayna için müzakere çağrısı
24 Şubat 2025
Ukrayna Savaşı'nın üçüncü yıldönümünde Ankara'ya gelen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov bu savaşın ortaya çıkma sebepleri ortadan kaldırılmadan kalıcı barışa ulaşmanın mümkün olmayacağını söyledi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise Türkiye olarak barışa her türlü katkıyı vermeye hazır olduklarını kaydetti.
Fidan ile Lavrov görüşmelerin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında başta Ukrayna'daki savaş ve bugünlerde gündeme gelen barış müzakereleri ihtimali olmak üzere iki ülkeyi ilgilendiren farklı konulara dair açıklamalarda bulundu ve soruları yanıtladı.
Lavrov: Ukrayna'nın NATO'ya girmemesi olmazsa olmazımız
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ortak basın toplantısında Fidan ile görüşmede Ukrayna'daki durumu ele aldıklarını belirterek, savaşın başından beri Rusya olarak pozisyonlarını korumaya devam ettiklerini söyledi. Lavrov, ABD Başkanı Donald Trump'ın iktidara gelişinin ardından ABD ile aralarında başlayan görüşmelere atfen "Daha gerçekçi yaklaşımların ortaya çıkması bizi sevindiriyor" diye konuştu.
Türkiye'yi ABD ile yürütülen müzakerelere dair bilgilendirdiklerini belirten Lavrov, anlaşmazlık noktalarını ABD ile görüşmeye devam edeceklerini, iki ülke büyükelçiliklerinin normal çalışmaya başlamasına yönelik ise bu hafta içinde yeni ve kapsamlı görüşmelerin yapılacağını duyurdu.
"Uzun süreli, kalıcı bir barış olmadan; savaşın çıkış sebepleri ortadan kaldırılmadan bunun bitmesi mümkün değil" ifadelerini kullanan Lavrov, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve Avrupa ülkelerini "savaşı kışkırtmakla ve sürekli pozisyon değiştirmekle" suçladı.
Lavrov "Biz tutumumuzu hiç değiştirmedik. Avrupa ülkelerini ise anlamak çok zor, bir öyleler bir böyle. Bu açıdan ABD'nin son tutumu tutarlıdır" derken, 2022 yılında İstanbul'da taraflar arasında varılan uzlaşmada neredeyse imza aşamasına gelindiğini ancak İngiltere'nin o dönemdeki başbakanı Boris Johnson'un bu anlaşmayı bozduğunu savundu.
"İyi niyetle yaklaşan herkesle konuşmaya ve müzakereye hazırız" diyen Lavrov, bununla birlikte bu savaşın "ancak Rusya'yı tatmin edecek bir sonuca ulaşılması durumunda" biteceğini bildirdi. Ukrayna'daki ayrılıkçı Luhansk ve Donetsk bölgelerindeki halkların referandum ile kararlarını verdiğini ve Rusya'yı seçtiklerini söyleyen Lavrov, tarafları "bu gerçekliğe saygı duymaya" çağırdı.
Lavrov, en büyük tartışma konularından biri olan Ukrayna'nın NATO üyeliği hakkında ise net konuştu ve "Ukrayna'nın NATO'ya girmemesi bizim olmazsa olmaz şartımız. Bunu Riyad'da ABD'ye de söyledik" ifadelerini kullandı. Lavrov, Kiev'in NATO'ya girmeyeceğine dair "beton" gibi sağlam bir anlaşma sağlanması gerektiğini de kaydetti.
Gündemde olan bir diğer konu olan güvenlik garantilerinin Nisan 2022'deki İstanbul görüşmelerinin sonucunda da öngörülmüş olduğunu, Ukrayna tarafının isteğiyle detaylı şekilde hazırlanan bu garantilere Türkiye ve Almanya gibi ülkeler ile BM'nin de dahil olduğunu söyleyen Lavrov, ancak bu uzlaşının Batı istemediği için imzalanamadığını tekrarladı.
Fidan: Barış için katkı vermeye hazırız
Dışişleri Bakanı Fidan ise Rusya-Ukrayna savaşı dördüncü yılına girerken ABD tarafından savaşın müzakereler yoluyla sona erdirilmesini hedefleyen girişim başlatıldığını hatırlatarak Türkiye'nin bakışını şöyle aktardı:
"Bu durum bizim savaşın başından beri izlediğimiz politikayla örtüşmekte. ABD'nin yeni girişimine sonuç odaklı bir yaklaşım olarak büyük önem atfetmekteyiz. Çözüme iki tarafın da katılacağı müzakerelerle ulaşılabileceğine inanıyoruz. Bu çerçevede barışın görüşmeler yoluyla tesisi için her türlü desteği sağlamaya hazırız. Daha önce olduğu gibi görüşmelere ev sahipliği yapmaya da hazırız."
Bakan Fidan ayrıca Türkiye'nin Karadeniz'de seyrüsefer güvenliğinin sağlanması konusundaki çabalarını da sürdüreceğini belirterek, "Hayata geçirilmesi halinde bu adım önemli bir güven artırıcı tedbir olacaktır" dedi.
Türkiye'nin barış müzakerelerinde nasıl bir rol üstlenebileceğinin sorulması üzerine ise Fidan şunları kaydetti:
"Son günlerde Amerika ile Rusya arasındaki görüşmelerde gündeme gelen güvenlik garantileri konusu bizim de yakından takip ettiğimiz konular. Prensip itibarıyla Türkiye barışa katkıda bulunacak her türlü adımı atmaya hazır. Burada nasıl bir kompozisyon ortaya çıkacak, kompozisyonunu yaptıktan sonra Sayın Cumhurbaşkanımız gerekli görüşleri aktaracaktır. Türkiye her zaman için her türlü kolaylaştırıcı rolü üstlenmeye hazırdır. Kamuoyuyla paylaşılmayanlar da var. Amacımız bir an önce bu yıkıcı savaşın durması."
"BRICS için üyelik teklifi gelmedi"
Ortak basın toplantısında yöneltilen sorulardan birisi de Türkiye'nin Rusya'nın başını çektiği BRICS'e olası üyeliği ile ilgili tartışmalar oldu.
Fidan, Türkiye'nin egemen bir ülke olarak ekonomik ve siyasi iş birliğine önem verdiğini söyleyerek şöyle konuştu:
"Hemen yanı başımızda bulunan AB ile uzun yıllara dayanan bir üyelik maceramız var. Son yıllarda bir Müslüman ülkeyi kendi içine alma konusundaki isteksizliğinden kaynaklı üyelik müzakereleri donmuş durumda. Bunu kimse açıkça söylemiyor ama vaziyet bu. Biz Avrupa ülkeleriyle olan dengeli ilişkilerimizi devam ettiriyoruz. Fakat diğer küresel iş birliği mekanizmalarını da yakından takip ediyoruz. Bunlardan biri de BRICS."
Bununla birlikte BRICS'ın kendi kurumsallaşmasını bir noktaya taşıma adına yeni üye alımını an itibarıyla dondurduğuna dikkat çeken Fidan, "Başka bir klasman ortaya konmuş durumda, yani bize bir üyelik teklifi gelmedi" diye konuştu.
Fidan, BRICS'in AB'nin aksine "oldukça kuşatıcı" olduğunu söyleyerek şu ifadeleri kullandı:
"Her renkten, her dinden, her kültürden, her medeniyetten ülkelerin bir araya geldiğini görmek, Müslüman, Hristiyan, Hindu, Budist, siyah, beyaz ne kadar insan varsa, medeniyet varsa burada bir platform oluşturma çabasındalar. Umarım burada da kurumsallaşan ve kuşatıcı olan bir ekonomik yaklaşım gelişir."
"Suriye'deki ayrılıkçı hareketlere ilişkin benzer görüşteyiz"
Fidan ile Lavrov'un görüşmelerinde Suriye'deki gelişmeler de ele alındı.
Ortak basın toplantısında soru üzerine Fidan, Suriye'nin toprak bütünlüğü ve birliğinin muhafaza edilmesi gerektiğine inançlarının tam olduğunu söyleyerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Ayrılıkçı hareketlerin önünün kesilmesi gerektiği konusunda benzer görüşlere sahibiz. Terör örgütlerinin Suriye'de yuvalanmasına müsamaha gösterilmesi söz konusu dahi olamaz. Uluslararası toplumun DEAŞ ve PKK ile mücadele konusunda ortak bir tutum sergilemesini bekliyoruz. Bölgemizdeki çatışmaların çözümü yönünde olumlu adımlarına atıldığı dönemde Türkiye'nin güvenlik kaygılarına herkesin saygı göstermesini bekliyoruz."
Lavrov ise aynı soru üzerine iki ülke arasında Suriye meselesinde yürütülen iş birliği düzeyinden memnun olduklarını söyleyerek, "Suriye'deki durumu normale döndürmek için yeni gerçeklikleri göz önünde bulundurarak ortak çalışmalara ivme kazandırma konusundaki karşılıklı niyetimizi teyit ettik" yanıtını verdi.
Erdoğan Lavrov'u kabul etti
Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Hakan Fidan ile görüşmesi sonrasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi. Beştepe'deki görüşme basına kapalı olarak gerçekleştirildi.
Bu arada Erdoğan, Rusya-Ukrayna Savaşı'nın üçüncü yıldönümü nedeniyle, 'Dördüncü Kırım Platformu Liderler Zirvesi'ne bir video mesaj gönderdi. Mesajında Erdoğan Türkiye'nin 2014 yılında Kırım'ın ilhakından bu yana uluslararası hukukun temel ilkeleri doğrultusunda "Ukrayna'nın haklı davasına gereken desteği" verdiğini belirterek, şunları kaydetti:
"Bundan üç sene önce çatışmalar başladığında savaşa karşı olduğumuzu nasıl ilan ettiysek, bugün de savaşın müzakereler vasıtasıyla sonlandırılması için her türlü gayreti göstermeye kararlıyız. Bunu yaparken, Ukrayna'nın toprak bütünlüğü, egemenliği ve bağımsızlığına olan güçlü desteğimizi sürdürüyoruz."