Plastikle mücadele müzakareleri başarısızlıkla sonuçlandı

Dünya çapında plastik kirliliğiyle mücadeleye yönelik planlanan küresel ve bağlayıcı bir anlaşma yapılması konusunda 180 ülkenin katıldığı müzakerelerde anlaşma sağlayamadı. Cenevre'de 5 Ağustos'tan bu yana Birleşmiş Milletler (BM) Çevre Programı (UNEP) öncülüğünde yürütülen görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlandığı açıklandı. Müzakerelere katılan ülkeler, bağlayıcı olmayan bir anlaşma taslağı üzerinde de görüş birliğine varamadı.

BM, üç yıldır dünya genelinde plastik atıkların azaltılması amacıyla küresel bir anlaşma yapılmasına çalışıyor. Geçen yıl Güney Kore'nin Busan kentindeki müzakerelerde de ilerleme sağlanamamıştı.

Bu yıl Cenevre'de düzenlenen buluşma, ülkelerin üst düzey temsilcilerinin de katılımıyla son bir haftada yoğunlaştı.

Ancak Avrupa Birliği'nin (AB) Çevreden Sorumlu Komiseri Jessica Roswall, toplamda on gün süren görüşmelerin sonuçsuz kalmasından dolayı hayal kırıklığı içinde olduğunu söyledi. Almanya Çevre Bakanlığı yetkilisi Jochen Flasbarth da "Daha fazlasını ummuştum ve daha fazlası mümkün olabilirdi. Ancak çıkarlar hâlâ birbirinden çok uzak. Cenevre, dünya çapında plastik kirliliğini azaltmak için ihtiyaç duyduğumuz anlaşmayı sağlayamadı" dedi.

Neden anlaşma sağlanamadı?

Müzakerelerde anlaşmazlığın yaşandığı başlıca konu, plastik üretiminin sürdürülebilir bir düzeyde sınırlanıp sınırlanmayacağı ve nasıl sınırlanacağıydı. 

İddialı hedeflere sahip Yüksek Hedefler Koalisyonu olarak adlandırılan 100'den fazla ülke üretimi sürdürülebilir bir seviyede sınırlamayı talep ediyor. Bunlar arasında Almanya, AB, Güney Amerika ülkeleri, Afrika ve Asya'daki bazı ülkeler bulunuyor. Bu bağlamda bardak ve çatal bıçak takımı gibi tek kullanımlık plastiklerin aşamalı olarak ortadan kaldırılması, yeniden kullanılabilir plastik ürünlerin teşvik edilmesi ve bir ürünün hammaddelerinin geri dönüştürülüp yeniden kullanılması ile döngüsel bir ekonominin desteklenmesi amaçlanıyor.

Ancak plastiğin hammaddesi olan petrole sahip Suudi Arabistan, İran ve Rusya gibi ülkeler buna karşı çıkıyor. Bu ülkeler büyük ölçüde atık yönetimini iyileştirmekle sınırlı kalmak istiyor.

"Hiç anlaşma olmaması kötü bir anlaşmadan daha iyi"

Çevreciler ise kötü bir anlaşmadansa hiç olmamasının daha iyi olduğunu düşünüyor. Uluslararası çevre örgütü Greenpeace'in plastik uzmanı Moritz Jäger-Roschk, "Zayıf bir anlaşma, hiç anlaşma olmamasından daha kötü" değerlendirmesini yaptı. Plastiğin etkisinin küçümsenmeye devam ettiğine dikkat çeken Jäger-Roschko "Sorunun çözümü gelecekte çok daha fazla dikkat gerektirecek" öngörüsünde bulundu.

Dünyada yılda 413 milyon ton plastik üretiliyor. Bu miktarla yarım milyondan fazla olimpik yüzme havuzu doldurulabilir. Ancak bu plastiklerin yalnızca yüzde 9'u geri dönüştürülüyor. Geri kalanı ya yakılıyor ya çöplüklere gönderiliyor ya da doğrudan çevreye karışıyor. Almanya Çevre Bakanlığının verilerine göre bunun büyük bir kısmını ambalajlar da dahil olmak üzere tek kullanımlık ürünler oluşturuyor. Mikroplastikler bugün dünyanın dört bir yanında, hatta insan vücudunda bile tespit edilebiliyor.

 

dpa,DW / HS,ET