Ankara’da İsrail-Filistin zirvesi

Ankara, yıllardır peşinde koştuğu "Ortadoğu'da aktif aktör" rolünü, sonunda elde edebildi.

Türkiye'nin yeni Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, 1991'den bu yana yapılamayanı yaptı ve İsrail ile Filistin Cumhurbaşkanlarını aynı kentte biraraya getirmeyi başardı.

Ay sonunda Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılacak Ortadoğu Konferansı öncesi İsrail Cumhurbaşkanı Peres ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Ankara'ya geldi.

Peres-Abbas buluşması yarın

Peres ve Abbas, Ankara'ya ayrı ayrı tarihlerde vardılar. Her ikisi de ayrı ayrı "resmi ziyaret" gerçekleştiren iki lider, yarın biraraya gelecekler.

Ay başında Amerikan Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın, geçen hafta sonu da Suudi Arabistan Kralı Abdullah'ın Ankara'ya yaptığı ziyaretlerde, Annapolis'te yapılacak Ortadoğu zirvesinin öncesinde Türkiye'nin devreye girmesi üzerinde mutabakata varılmıştı.

İsrailliler Annapolis zirvesinin "sadece görüşme sürecini başlatacak bir toplantı olmasını" isterken, Filistin tarafı, Annapolis'te "mültecilerin durumu, Kudüs'ün statüsü" gibi, asıl anlaşmazlıkların da masaya yatırılmasını talep ediyor.

Annapolis zirvesine hazırlık

Ankara'da, Cumhurbaşkanı Gül'ün evsahipliğinde yarın gerçekleşecek Filistin-İsrail zirvesinde de işte, tarafların Annapolis toplantısına yönelik bu farklı yaklaşımları giderilmeye çalışılacak.

Yine "havayı yumuşatmak" isteyen Ankara, bu amaçla iki liderin programına bazı sembolik önem taşıyan randevular da koydu. Bu çerçevede Abbas ve Peres Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde birer konuşma yapacaklar. Her iki liderin, birbirlerinin konuşmalarını dinleyecek olmaları, hemen ardından da birlikte, Filistin'de ortak bir sanayi bölgesi kurulması anlaşmasının imza törenine katılmaları ile Ankara, tüm dünyaya, Annapolis öncesi "yumuşama" sinyalleri vermelerini sağlayacak.

Bu tarihi "Ortadoğu zirvesi", İsrail Cumhurbaşkanı Peres'in Ankara'da mevkidaşı Gül'le yaptığı ikili görüşmeleri gölgeledi. Ancak bu ikili görüşmelerin sonuçlarından da bahsetmek gerekiyor;

Gül-Peres görüşmesinde, "uzlaşmalar" kadar "görüş ayrılıkları" da önce çıktı.

Ankara Tahran için sessiz


En belirgin görüş ayrılığı ise İran konusunda oldu. Peres Tahran yönetimi resmen "teröre destek vermekle" suçlarken, İran'la yakınlaşma içinde olan Ankara bu konuda "sessiz kalmayı" tercih etti.

İslamcı gelenekten gelen Cumhurbaşkanı Gül'le, Peres'in görüş ayrılığına düştükleri bir başka konu ise Hamas oldu. Gül görüşmeler sırasında Peres'e, "Filistin-İsrail arasında güven bunalımına yol açabilecek tek taraflı tasarruflardan kaçının" dedi. Peres ise buna, "Tek taraflı adım atan terör örgütü Hamas'tır. Kimseye benzemeyen radikal adımlar atıyorlar. Bu adımlar barışın karşısındadır" yanıtını verdi.

Son anlaşmazlık ise, Suriye'nin Annapolis'teki Ortadoğu toplantısına katılması üzerinde ortaya çıktı. Gül, Suriye'nin de Annapolis'e davet edilmesini istedi, Peres ise, "Toplantının kapıları, ancak barış isteyen ılımlı ülkelere açık" sözleriyle, bu isteği diplomatik bir dille geri çevirdi.


Peres PKK operasyonuna onay verdi

Peres ve Gül'ün üzerinde "uzlaştıkları" ve Ankara'yı mutlu eden konu ise, İsrail'den gelen terörle mücadele desteği oldu.

Türk diplomatik kaynakları, İsrail Cumhurbaşkanı'nın Türkiye'in Kuzey Irak'taki PKK varlığına karşı mücadelesine "yeşil ışık" yaktığını kaydettiler. Aynı kaynaklar, Peres'in " Türkiye'nin de kendileri gibi terörle mücadele eden bir ülke olduğuna işaret ederek, bu açıdan Ankara'nın tavrını anladıklarını ve desteklediklerini" söylediğini ifade ettiler.

Görüşmelerde, İsrail'i memnun eden konu ise, Türkiye'nin geçen yıl kaçırılan 3 İsrailli askerin kurtarılmasında İsrail'e destek vaadinde bulunması oldu.