AB, Sırbistan'la yakınlaşmak istiyor
28 Ocak 2008
Kosova, Sırbistan’da 3 Şubat’ta yapılacak ikinci tur devlet başkanlığı seçiminin ardından bağımsızlığını ilan etmeye hazırlanırken, Avrupa Birliği de Sırbistan’la bir an önce ortaklık anlaşmasını imzalamak istiyor. Brüksel’de bugün yapılan AB dışişleri bakanları toplantısında, Sırbistan’la müzakereleri devam eden İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’na imza atılması çağrısı yapan AB’nin Genişlemeden Sorumlu Komiseri Olli Rehn, Sırp halkına Avrupalı gelecek yönünde güçlü bir mesaj gönderilmesi gerektiğini savundu.
İkinci tur devlet başkanlığı seçimi için 3 Şubat’ta yeniden sandık başına gidecek olan Sırp halkının Avrupalı gelecek ve milliyetçi geçmişi arasında seçim yapmak durumunda olduğuna dikkat çeken Rehn, “Bu nedenle ortaklık anlaşmasını imzalayarak Sırp halkına Avrupalı gelecek için bir mesaj göndermek zorundayız” diye konuştu.
Hollanda karşı çıkıyor
Belgrad yönetimiyle İstikrar ve Ortaklık Anlaşması’na imza atılması durumunda Sırbistan için AB’ye tam üyelik müzakerelerinin de önü açılmış olacak. Ancak Hollanda, hala iade edilmeyen savaş suçluları nedeniyle Belgrad’la işbirliğine gidilmesini istemiyor. Hollanda, baş savaş suçu zanlıları Ratko Mladiç ve Radovan Karaciç yakalanıp Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’ne teslim edilmeden bu anlaşmanın imzalanmasına onay vermeyeceğini duyurdu.
Brüksel’deki dışişleri bakanları toplantısında ülkesinin tutumuna açıklık getiren Hollanda’nın Avrupa Bakanı Frans Timmermans, Sırbistan’ın AB ile yakınlaşması için bunun öncelikli koşul olduğunu belirterek, mahkeme ile tam işbirliği yapmadığı sürece bir ortaklık anlaşmasının da söz konusu olmayacağını ifade etti.
AB’nin planı
AB’nin amacı ise devlet başkanlığı seçiminin ikinci turu öncesinde, ilk turda aşırı milliyetçi Rus yanlısı aday Tomislav Nikoliç'in 5 puan gerisinde kalan Batı yanlısı Boris Tadiç'in elini kuvvetlendirmek. Slovenya'nın üye ülkelere sunduğu uzlaşı önerisinde, AB'ye aday ülke statüsü için ilk adımı oluşturan İstikrar ve İşbirliği Anlaşması'nın ekonomiyi ilgilendiren kısmı hemen yürürlüğe sokulurken, siyasi kriterlerle ilgili bölümünün geçerlilik kazanması için AB üyesi ülkelerce onaylanması teklif ediliyor.
Öte yandan dışişleri bakanlarının, Sırbistan’da aşırı milliyetçilere malzeme vermemek için Kosova'daki polis ve yargı misyonunun BM'den görevi devralması kararını 3 Şubat'taki devlet başkanlığı seçiminin ikinci turu sonrasına bırakmaları bekleniyor. Sırbistan’da devlet başkanlığı seçiminin 20 Ocak'taki ilk turunda Batı yanlısı Tadiç oyların yüzde 35'ini alırken, Rus yanlısı Nikoliç yüzde 40'la yarışı ilk sırada tamamlamıştı.