Utawala wa Trump wafuta zaidi ya 80% ya miradi ya USAID

Tangazo la Rubio kwenye X lilithibitisha kuwa kati ya miradi 6,200 ya USAID, takribani 5,200 imefutwa, huku asilimia 18 ya miradi iliyobaki ikihamishiwa Wizara ya Mambo ya Nje.

Alitetea hatua hiyo akisema kuwa miradi iliyokatwa ilikuwa ikitumia "mabilioni ya dola kwa njia ambazo hazikutumikia, na katika baadhi ya matukio hata ziliathiri, maslahi ya msingi ya Marekani.”

"Tukiwa na mashauriano na Bunge, tunakusudia kwa miradi iliyosalia kusimamiwa kwa ufanisi zaidi chini ya Wizara ya Mambo ya Nje,” Rubio aliongeza.

Hata hivyo, wabunge wa chama cha Democratic na wataalamu wa sheria wanapinga hatua hiyo, wakisema kuwa kufuta miradi inayofadhiliwa na Bunge bila idhini yake kunaweza kuwa kinyume cha sheria.

Msukumo wa Trump wa kufuta misaada ya kigeni

Rais Donald Trump alisaini amri ya kiutendaji tarehe 20 Januari ya kusimamisha ufadhili wa misaada ya kigeni na kufanya mapitio makubwa ya miradi yote ya misaada.

Hatua hiyo inalingana na msimamo wa muda mrefu wa utawala wake kuwa misaada mingi ya Marekani kwa mataifa ya kigeni ni upotevu wa fedha na inakuza ajenda ya kiliberali badala ya maslahi ya usalama wa taifa.

Soma pia:Wafanyakazi wa USAID wasimamishwa kazi kwa muda

Baada ya amri hiyo, wafanyakazi wa USAID kote ulimwenguni walipewa likizo ya lazima au kufutwa kazi, huku malipo ya misaada yakisimamishwa ghafla.

Mikataba ya miradi ya maendeleo—ikiwemo udhibiti wa magonjwa, kuzuia njaa, na mafunzo ya demokrasia—ilikatishwa, na kuacha maelfu ya wafanyakazi bila ajira nchini Marekani na nje ya nchi.

Changamoto za kisheria na upinzani wa Bunge

Kupunguzwa kwa miradi hiyo kumefungua mlango wa malumbano ya kisheria kutoka mashirika ya misaada na wakandarasi, ambao wanadai mikataba yao ilivunjwa kinyume cha sheria.

Baadhi ya mashirika yasiyo ya kiserikali na makampuni yaliyokuwa washirika wa USAID yanadai kuwa wanadaiwa mabilioni ya dola.

Mahakama ya shirikisho hivi karibuni iliamua kuwa utawala wa Trump unapaswa kulipa angalau dola milioni 671 za madeni ya awali kufikia tarehe ya mwisho ya Jumatatu.

Asasi za misaada ya kigeni zinaripoti kuwa kuna ucheleweshaji mkubwa wa fedha hata kwa miradi ambayo haikufutwa, hali inayozua mkanganyiko katika juhudi zinazoendelea za misaada.

Soma pia:Athari za ukataji misaada wa Marekani kwa Uganda

Kuvunjwa kwa USAID kunawakilisha mabadiliko makubwa kutoka kwa sera za muda mrefu za Marekani, ambazo ziliona misaada ya kibinadamu kama chombo cha kimkakati cha kuimarisha uthabiti wa kimataifa, kujenga ushirikiano, na kulinda maslahi ya kitaifa ya Marekani.

Wakosoaji wanatahadharisha kuwa kukata misaada kwa kiwango kikubwa kunaweza kudhoofisha ushawishi wa Marekani nje ya nchi na kutoa nafasi kwa mataifa pinzani kama China na Urusi kujaza pengo hilo.

Licha ya utata huu, Rubio na washirika wa Trump wamepongeza hatua hiyo kama mageuzi muhimu ya matumizi ya misaada ya kigeni. "Tumefanikiwa kurekebisha mkakati wetu wa misaada ya maendeleo ili kulingana vyema na maslahi yetu ya kitaifa,” Rubio aliandika kwenye X.