Ufaransa kuitambua rasmi Palestina kama taifa huru

Katika hatua ya kihistoria na yenye athari kubwa kidiplomasia, Rais wa Ufaransa Emmanuel Macron ametangaza kuwa nchi yake itaitambua rasmi Palestina kama taifa huru ifikapo mwezi Septemba, katika Mkutano Mkuu wa Umoja wa Mataifa.

Uamuzi huo umeifanya Ufaransa kuwa taifa lenye ushawishi mkubwa zaidi barani Ulaya kuchukua hatua hiyo ya wazi, huku mvutano ukizidi kati ya Israel na Wapalestina.

Katika chapisho lake kwenye mtandao wa X (zamani Twitter), Macron aliandika: "Kufuatia dhamira ya muda mrefu ya Ufaransa katika kuhimiza amani ya haki na ya kudumu Mashariki ya Kati, nimeamua kwamba Ufaransa itaitambua Palestina kama taifa."

Alisisitiza kuwa ni lazima kumaliza vita huko Gaza na kuhakikisha ustawi wa raia, sambamba na kuhakikisha taifa la Palestina lina uwezo wa kustawi kwa amani.

Sauti zinazogongana: Israel yalalamika, Palestina yasifu

Tangazo la Macron limepokelewa kwa hasira na serikali ya Israel. Naibu Waziri Mkuu wa Israel Yariv Levin ameutaja uamuzi huo kuwa "wa aibu" na kusema kuwa ni "msaada wa moja kwa moja kwa ugaidi."

Hii inaonesha jinsi hatua ya Ufaransa inavyogusa moja kwa moja mvutano wa kisiasa unaoendelea kuhusu mzozo wa muda mrefu wa Mashariki ya Kati.

Kwa upande mwingine, afisa waandamizi wa Mamlaka ya Palestina, Hussein al-Sheikh, amekaribisha tangazo hilo na kusema kuwa linaonesha "dhamira ya Ufaransa katika kuheshimu sheria za kimataifa na haki ya Wapalestina kujiamulia hatima yao na kuunda taifa lao huru."

Mzizi wa mambo: Historia ya jitihada za Palestina kupata utambulisho

Tangazo la Macron linakuja katika muktadha wa historia ndefu ya jitihada za Palestina kutambuliwa kama taifa. Tangu mwaka 1988 ambapo Yasser Arafat alitangaza kwa upande mmoja uhuru wa Palestina akiwa Algiers, zaidi ya mataifa 140 sasa yameitambua au yameonyesha nia ya kuutambua rasmi uhuru wa taifa hilo.

Katika miaka ya hivi karibuni, baada ya kuzuka kwa mzozo mkubwa kati ya Israel na Hamas Oktoba 7, 2023, mataifa mengi kama Norway, Uhispania, Ireland, Slovenia, pamoja na mataifa ya Karibea kama Jamaica na Barbados, yamechukua hatua ya kuutambua rasmi uhuru wa Palestina.

Kati ya mataifa jumla 193 wanachama wa Umoja wa Mataifa, angalau 142 kati yao sasa yameitambua Palestina kama taifa.

Hali ya Gaza yazidi kuwa mbaya

Tangazo la Macron linakuja wakati hali ya kibinadamu katika Ukanda wa Gaza ikielezwa kuwa mbaya zaidi kuwahi kushuhudiwa. Shirika la Afya Duniani (WHO) limeutaja mgogoro wa njaa kuwa wa "kusababishwa na wanadamu" huku misaada ikikwama kufika kutokana na vizuizi vya Israel.

Zaidi ya Wapalestina 59,000 wameuawa katika mashambulizi ya Israel tangu Oktoba 2023, kwa mujibu wa Wizara ya Afya ya Gaza. Idadi kubwa ya waliouawa ni wanawake na watoto.

Katika wiki za hivi karibuni, watoto wachanga wamekuwa wakifariki kutokana na utapiamlo na ukosefu wa matibabu ya msingi katika hospitali kama vile Shifa na Patient's Friends.

Uingereza, Ujerumani na Marekani: Mvutano wa kimkakati

Waziri Mkuu wa Uingereza Keir Starmer amearifu kuwa anapanga kufanya mkutano wa dharura kwa njia ya simu na viongozi wa Ufaransa na Ujerumani kujadili hali ya Gaza.

Starmer alisema: "Tunaangalia namna ya kukomesha umwagaji damu na kutoa msaada wa haraka. Suluhisho la mataifa mawili linaweza kuletwa kupitia usitishwaji wa mapigano."

Hata hivyo, licha ya Ufaransa kutangaza nia hiyo, Marekani na baadhi ya washirika wake muhimu, ikiwemo Ujerumani na Uingereza, bado hawajaitambua rasmi Palestina kama taifa.

Marekani, kupitia mjumbe wake maalum Steve Witkoff, imetangaza kujiondoa kwenye mazungumzo ya kusitisha mapigano yanayoendelea Doha, Qatar, ikieleza kuwa Hamas haina nia ya kweli ya kusitisha vita.

Changamoto na matarajio

Wakosoaji wa hatua ya kuitambua Palestina wanasema kuwa bado kuna masuala muhimu hayajatatuliwa kama mipaka rasmi, hali ya mashirika ya Hamas, na mgawanyiko wa kisiasa kati ya Ukingo wa Magharibi na Gaza. Lakini waungaji mkono wa hatua hiyo wanasema ni lazima hatua ya kisiasa ichukuliwe ili kukomesha miongo kadhaa ya mateso, ukandamizaji na vita visivyokwisha.

Katika barua aliyoandika kwa Rais wa Palestina Mahmoud Abbas, Macron alisema kuwa amechukua hatua hiyo kutokana na "dhamira mpya" aliyopokea kutoka kwa Abbas kuhusu kujitolea kwa amani, usalama wa kikanda na kukubali kuondoa silaha kwa makundi ya wapiganaji.

Mwelekeo mpya

Zaidi ya mashirika 100 ya misaada ya kibinadamu, yakiwemo Madaktari Wasio na Mipaka (MSF) na Save the Children, yametia saini barua ya wazi yakitaka dunia ichukue hatua dhidi ya janga la kibinadamu huko Gaza.

Viongozi wa dini, wakiwemo Papa Leo na Askofu Mkuu wa York, Stephen Cottrell, wamesema hali ya Gaza ni "doa la aibu katika dhamira ya jamii ya kimataifa."

Je, hatua ya Ufaransa itafungua mlango kwa mataifa mengine ya Ulaya kufuata mkondo huo? Je, itazidisha mvutano kati ya Magharibi na Israel, au italeta fursa mpya za majadiliano ya kweli ya amani?

Wakati dunia ikiendelea kushuhudia vifo, njaa, na mateso katika Ukanda wa Gaza, suala la kutambuliwa kwa taifa la Palestina limeibuka tena kwa nguvu zaidi.

Ni matarajio ya wengi kuwa huu ni mwanzo mpya wa mazungumzo ya amani, lakini changamoto ni nyingi, na mchakato bado ni mgumu.