Netanyahu aweka matumaini ya Gaza kwa mkutano wake na Trump

Waziri Mkuu wa Israel Benjamin Netanyahu amesema anatarajia kuwa mkutano wake wa Jumatatu na Rais wa Marekani Donald Trump unaweza kusaidia kusukuma mbele makubaliano ya kusitisha mapigano Gaza, vita ambavyo sasa vinaingia mwezi wa 22. Kauli hiyo imetolewa kabla ya Netanyahu kupanda ndege ya serikali kuelekea Washington.

"Tunafanya kazi kufikia makubaliano tuliyojadili, chini ya masharti tuliyokubaliana," alisema Netanyahu. Aliongeza kuwa alikuwa ametuma timu ya majadiliano Doha "kwa maelekezo wazi,” na anaamini kuwa mkutano na Trump "unaweza kusaidia kwa kiasi kikubwa kufanikisha makubaliano haya tunayoyatarajia sote.”

Awali, Netanyahu alisema kuwa majibu ya Hamas kuhusu rasimu ya mpango wa kusitisha mapigano ulioungwa mkono na Marekani yalikuwa na masharti "yasiyokubalika.”

Afisa mmoja wa Palestina aliye karibu na mazungumzo hayo na mwenye mawasiliano ya moja kwa moja na Hamas aliiambia AFP kuwa wapatanishi wa kimataifa wamearifu kundi hilo kuwa "mazungumzo mapya ya moja kwa moja yataanza Doha leo.”

Kwa mujibu wa afisa huyo, mazungumzo yatazingatia masharti ya kusitisha mapigano, likiwemo suala la kuachiliwa kwa mateka na wafungwa, pamoja na ombi la Hamas la kufunguliwa kwa kivuko cha Rafah ili kuwahamisha waliojeruhiwa. Ujumbe wa Hamas, unaoongozwa na mpatanishi mkuu Khalil al-Hayya, ulikuwa tayari uko Doha, huku pia ujumbe wa Israel ukielekea mji mkuu wa Qatar mchana.

Wizara ya Mambo ya Nje ya Qatar haikujibu mara moja ombi la AFP kuhusu kama mazungumzo hayo yameanza rasmi.

Rasimu ya Mpango wa Usitishaji Vita: Mapendekezo na Vizingiti

Vyanzo viwili vya Kipalestina karibu na majadiliano viliiambia AFP kuwa mapendekezo ya hivi karibuni yanajumuisha kipindi cha siku 60 za kusitisha mapigano, ambapo Hamas ingewaachilia huru mateka 10 walioko hai pamoja na miili ya wengine kadhaa kwa kubadilishana na wafungwa wa Kipalestina walioko gerezani Israel.

Hata hivyo, Hamas inataka Israel ijitoe kikamilifu Gaza, pamoja na dhamana kuwa mapigano hayatarejea wakati wa mazungumzo, na kurejeshwa kwa mfumo wa Umoja wa Mataifa wa kusambaza misaada ya kibinadamu.

Katika uwanja wa mapambano, Idara ya Uokoaji ya Gaza iliripoti kuwa watu 26 waliuawa na jeshi la Israel siku ya Jumapili. Kumi kati yao waliripotiwa kuuawa katika shambulio la alfajiri katika mtaa wa Sheikh Radwan, Gaza City. Picha za AFP zilionyesha wakaazi wa eneo hilo wakitafuta manusura kwa mikono yao tupu.

"Mabaki ya familia bado yako chini ya kifusi,” alisema mkazi wa Sheikh Radwan, Osama al-Hanawi. "Kila siku tunapoteza vijana, familia na watoto — hii lazima ikome. Damu imemwagika vya kutosha.”

Kutokana na vikwazo vya habari na ugumu wa kufikia maeneo mengi ndani ya Gaza, AFP imesema haiwezi kuthibitisha kwa uhuru takwimu hizo.

Jeshi la Israel, lilipoulizwa na AFP, lilikataa kutoa maoni kuhusu mashambulizi hayo pasipo kuratibiwa kwa eneo maalum.

Tangu mashambulizi ya Hamas ya Oktoba 2023 yalipozua mashambulizi makubwa ya kulipiza kisasi kutoka Israel, wapatanishi wamefanikiwa tu kuweka mapumziko mawili ya muda mfupi, ambapo mateka wachache walibadilishwa na wafungwa wa Palestina. Kati ya mateka 251 waliotekwa mwaka 2023, 49 bado wanashikiliwa Gaza, 27 kati yao wakiwa tayari wamefariki, kwa mujibu wa jeshi la Israel.

Jitihada za hivi karibuni za kufanikisha makubaliano mapya ya usitishaji mapigano zimegonga mwamba mara kadhaa, hasa kutokana na msimamo wa Israel wa kukataa sharti la Hamas la kuweka usitishaji wa kudumu.

Mgogoro wa Kibinadamu Wazidi Kusitisha Nafsi Gaza

Vita hivi vimesababisha hali mbaya ya kibinadamu kwa zaidi ya watu milioni mbili walioko Ukanda wa Gaza. Karima al-Ras kutoka Khan Yunis, kusini mwa Gaza, alisema: "Tunatumaini makubaliano ya kusitisha vita yatatangazwa ili misaada iingie.”

"Watu wanakufa kwa ajili ya unga," aliongeza.

Shirika la Gaza Humanitarian Foundation (GHF), linaloungwa mkono na Marekani na Israel, kilichukua jukumu la kusambaza chakula mwishoni mwa Mei, baada ya Israel kulegeza kwa kiasi fulani mzingiro wa misaada uliodumu kwa zaidi ya miezi miwili. Hata hivyo, mashirika ya Umoja wa Mataifa na mashirika makubwa ya misaada yamekataa kushirikiana na GHF kwa hofu kuwa mfumo huo unalenga kufanikisha malengo ya kijeshi ya Israel.

Ofisi ya haki za binadamu ya Umoja wa Mataifa ilisema wiki iliyopita kuwa zaidi ya watu 500 wameuawa wakijaribu kufikia vituo vya GHF. Wizara ya afya ya Gaza Jumapili iliweka idadi hiyo juu zaidi, ikisema kuwa watu 751 wameuawa.

Mashambulizi ya Hamas ya Oktoba 2023 yalisababisha vifo vya watu 1,219, wengi wao wakiwa raia, kwa mujibu wa takwimu za Israel zilizokusanywa na AFP. Kampeni ya kijeshi ya Israel imeua angalau watu 57,418 huko Gaza — pia wengi wakiwa raia — kwa mujibu wa Wizara ya Afya ya Gaza inayoendeshwa na Hamas. Umoja wa Mataifa umesema kuwa takwimu hizo zinaaminika.