Israel yauawa 74 kwenye mgahawa, maeneo ya misaada Gaza

Watu wasiopungua 74 waliuawa Jumatatu Gaza kufuatia mashambulizi ya anga ya Israel yaliyolenga mgahawa wa ufukweni na kufyatua risasi dhidi ya watu waliokuwa wakitafuta msaada wa chakula, kwa mujibu wa mashuhuda na maafisa wa afya. Takriban watu 30 waliuawa kwenye mgahawa wa Al-Baqa mjini Gaza, wakati wengine 23 waliuawa kwa risasi walipokuwa wakirejea kutoka vituo vya misaada.

Mgahawa huo ulikuwa umejaa wanawake na watoto wakati wa shambulio, ambapo shahidi mmoja, Ali Abu Ateila, alisema ndege ya kivita ilipiga ghafla bila onyo, na kuutikisa mgahawa kama tetemeko la ardhi. Mkurugenzi wa huduma za dharura na uokoaji wa Wizara ya Afya, Fares Awad, alisema wengi walioumia wako katika hali mahututi.

Shambulio jingine katika barabara ya mji wa Gaza liliua watu 15, na mashambulio karibu na mji wa Zawaida yaliua sita. Picha za video kwenye mitandao ya kijamii zilionyesha miili yenye damu na watu waliojeruhiwa wakihamishwa kwa blanketi.

Vifo vyaongezeka kwenye maeneo ya misaada

Mashahidi walisema kuwa watu 11 waliuawa walipokuwa wakitafuta msaada katika eneo la Khan Younis, na miili yao ilifikishwa katika Hospitali ya Nasser. Tukio hilo linajumuika na mtindo hatari uliopelekea zaidi ya Wapalestina 500 kuuawa katika mchakato wa mgawanyo wa misaada wa mwezi uliopita.

Shambulio jingine lilitokea karibu na jiji la Rafah, ambapo mtu mmoja aliuawa karibu na kituo cha misaada cha GHF, huku mwingine akiuawa akingoja msaada karibu na korido ya Netzarim. Vifo 10 vya ziada viliripotiwa katika ghala la misaada la Umoja wa Mataifa kaskazini mwa Gaza.

Shahidi Monzer Hisham Ismail alisema walilengwa na makombora ya Israel wakati wakirudi kutoka kituo cha GHF. Yousef Mokheimar alisema walipigwa risasi bila kujali, na alijeruhiwa mguuni wakati mtu mmoja aliyekuwa akimsaidia naye alipigwa risasi. Alishuhudia watoto watatu kati ya watu sita waliokamatwa na wanajeshi.

Jeshi la Israel limesema linapitia taarifa za mashambulizi hayo. Mara kwa mara limekuwa likidai hulenga wapiganaji wa Hamas pekee na kutoa onyo kwa watu wanaokaribia wanajeshi. Israel imekuwa ikitaka GHF ichukue nafasi ya mfumo wa usambazaji misaada wa Umoja wa Mataifa, ambao inadai unadhibitiwa na Hamas, madai yanayopingwa na Umoja huo.

Jeshi limesema limeboresha utaratibu kwa kuweka mabango mapya, uzio na njia mbadala kufikia misaada. Hata hivyo, maeneo mengi ya mji wa Gaza na kambi ya wakimbizi ya Jabaliya yameripotiwa kutopitika, huku huduma za ambulansi zikishindwa kufika kwa waliojeruhiwa.

Jeshi la Israel lilizidisha mashambulizi Gaza City na Jabaliya, likitoa amri mpya za kuhama. Wakazi walisema mashambulizi yalielekezwa kwenye majengo yasiyo na watu na miundombinu ya kiraia. Mohamed Mahdy kutoka Gaza City alisema sauti ya mabomu haikomi, na nyumba yao iliharibiwa.

Awad alisema maeneo hayo sasa hayawezi kufikiwa kabisa na magari ya wagonjwa, huku wito wa msaada ukiendelea kupuuzwa. Jeshi lilidai linawalenga viongozi wa kijeshi wa Hamas. Wizara ya Afya ya Gaza imesema zaidi ya Wapalestina 56,000 wameuawa tangu Oktoba 2023, zaidi ya nusu wakiwa wanawake na watoto.

Mashambulizi ya Hamas tarehe 7 Oktoba 2023 yaliua watu 1,200 nchini Israel na kuwachukua mateka 251. Kati yao, 50 bado wako mateka, na wengi wanaaminika wamekufa.

Marekani yasema makubaliano yanaweza kufikiwa ndani ya wiki moja

Waziri wa Mambo ya Kistratejia wa Israel, Ron Dermer, yupo Washington kwa mazungumzo ya usitishaji vita na maafisa wa Marekani. Waziri Mkuu Benjamin Netanyahu anatarajiwa kukutana na Rais Donald Trump Julai 7. Mazungumzo yao yanatarajiwa kugusa masuala ya Gaza, Iran na changamoto za kikanda.

Maelfu ya wakazi wamelazimika kuhama tena kufuatia amri mpya za Israel, huku mashambulizi yakiendelea katika Gaza City mashariki, Khan Younis na Rafah kusini. Watu 20 waliripotiwa kuuawa katika mashambulizi hayo ya Jumanne.

Wakazi kama Ismail kutoka mtaa wa Sheikh Radwan wanasema wamelazimika kulala barabarani wakikimbia makazi yao. Alisema sauti za mizinga na ndege hazikomi, na mashambulizi yanalenga nyumba zilizobaki.

Afisa mwandamizi wa Hamas, Sami Abu Zuhri, alisema shinikizo la Marekani litakuwa muhimu katika kupata suluhu. Alisema, "Tunatoa wito kwa utawala wa Marekani kutangaza mwisho wa vita na kulipa fidia kwa Gaza.”

Hamas imesema iko tayari kuwaachia mateka wote iwapo kutakuwa na makubaliano ya kumaliza vita. Israel, kwa upande wake, inasisitiza kwamba vita haviwezi kumalizika mpaka Hamas ijisalimishe na kuondolewa mamlakani Gaza.

Chanzo cha vita hivi kilikuwa shambulio la ghafla la Hamas nchini Israel, ambapo watu 1,200 waliuawa na 251 kuchukuliwa mateka. Mashambulizi ya Israel yameua zaidi ya 56,000 Gaza, na kusababisha janga kubwa la kibinadamu.

Vijana wawili waliuawa Jumanne katika operesheni ya jeshi la Israel Ukingo wa Magharibi. Kijana wa miaka 15 alipigwa risasi Ramallah, huku mwanamume wa miaka 24 akiuawa karibu na uzio wa mpaka. Jeshi la Israel limesema linachunguza matukio hayo.

Tangu Oktoba, zaidi ya Wapalestina 940 wameuawa katika operesheni za kijeshi, mapigano ya silaha na mashambulizi ya walowezi wa Kiyahudi Ukingo wa Magharibi. Mashambulizi ya walowezi dhidi ya raia Wapalestina yameripotiwa kuongezeka.

Trump aitaka Israel ikubali kusitisha vita

Rais Trump anatarajiwa kumkaribisha Netanyahu wiki ijayo huku akiongeza shinikizo kwa pande zote kuafikiana kusitisha mapigano. Trump alisema ana matumaini kwamba usitishaji mapigano Gaza utafikiwa ndani ya wiki moja.

Ikulu ya White House imesema kumaliza vita Gaza ni kipaumbele cha Trump. Katika mkutano na waandishi wa habari, msemaji Karoline Leavitt alisema Rais amekuwa akishirikiana na Israel kila mara ili kuleta suluhu ya amani.

Trump hivi karibuni pia ameitaka Israel ifutilie mbali kesi ya ufisadi inayomkabili Netanyahu, akiitaja kuwa "uwindaji wa wachawi.” Hatua hiyo imesababisha wasiwasi katika siasa za ndani za Israel.

Wakati huohuo, Marekani imeidhinisha mauzo ya silaha kwa Israel yenye thamani ya dola milioni 510, ikijumuisha vifaa vya kuongozea mabomu kwa usahihi. Marekani imesema msaada huu ni kwa ajili ya kulinda maslahi ya usalama wa Israel na Marekani.