Presidenti polak Nawrocki kërkon dëmshpërblime gjermane

Presidenti i ri i Polonisë Karol Nawrocki kërkoi kompensim nga Gjermania në përkujtimin e përvitshëm të pushtimit gjerman të Polonisë më 1 shtator 1939. "Për të ndërtuar një partneritet të bazuar në të vërtetën dhe marrëdhëniet e mira, ne duhet të sqarojmë çështjen e dëmshpërblimeve nga shteti gjerman", deklaroi Nawrocki në memorialin e luftës Westerplatte në Gdansk.

"Polonia, si një vend në vijën e parë dhe më i rëndësishmi në krahun lindor të NATO-s, ka nevojë për drejtësi dhe të vërtetën, si dhe për marrëdhënie të qarta me Gjermaninë, por gjithashtu ka nevojë për dëmshpërblime nga shteti gjerman", shtoi politikani konservator i krahut të djathtë. Qeveria e Varshavës duhet të imponojë, sipas tij, këtë kërkesë.

Kampi konservator mbështet Nawrockin

Vitet e fundit, partia nacional-konservatore PiS e ka shfrytëzuar për qëllime politike çështjen e dëmshpërblimeve gjermane për dëmet e mëdha të shkaktuara në Poloni gjatë Luftës së Dytë Botërore. Kjo parti gjithashtu mbështeti zgjedhjen e Nawrockit të pavarur si president. Ai e mori detyrën në fillim të gushtit.

Westerplatte konsiderohet në Poloni si simbol i rezistencës kundër pushtimit gjerman. Nawrocki kujtoi se rreth 200 ushtarë polakë atje mbrojtën një depo municionesh për një javë kundër 4000 sulmuesve gjermanë.

Kryeministri Tusk vë thekse të tjera

Kryeministri polak Donald Tusk nuk e trajtoi çështjen e dëmshpërblimeve në fjalimin e tij në Westerplatte. Në vend të kësaj, ai theksoi: "Ne duhet të jemi kaq të fortë, kaq inteligjentë dhe kaq të bashkuar sa askush në botë të mos mendojë më të sulmojë atdheun tonë".

Polonia duhet të bashkohet me aleatët e saj dhe të mbrojë "të gjithë botën perëndimore", "qytetërimin e lirisë". Tusku vazhdoi: "Polonia nuk duhet të jetë kurrë më vetëm. Polonia nuk duhet të jetë kurrë më e dobët".

Gjermania e konsideron çështjen e dëmshpërblimeve të zgjidhur

Një komision parlamentar në Varshavë në vitin 2022 i vlerësoi dëmet e luftës polake në 1.3 trilionë euro. Komisioni më pas vendosi se kërkesat e Polonisë për kompensim ndaj Gjermanisë nuk ishin as të parashkruara dhe as të vonuara.

Megjithatë, nga perspektiva gjermane, traktatet e ribashkimit gjerman e kanë zgjidhur përfundimisht këtë çështje. Sipas kësaj Polonia nuk ka të drejtë për kompensim. Republika Popullore Polake hoqi dorë nga kompensimet e mëtejshme në vitin 1953 dhe e riafirmoi këtë në disa raste.

aud (haz/dpa, kna)