اروپايي تروئیکا: د ماشې میکانیزم فعالولو ته اماده یو
۱۴۰۴ مرداد ۴, شنبه
درو اروپايي هیوادونو المان، فرانسې او بریتانیي د جمعې (د جولای میاشتې ۲۵ نیټه) په ماښام اعلان وکړ که ایران د خپل اټومي پروګرام اړوند مشخصې ژمنې عملي نه کړي، چمتو دي چې د بندیزونو د اتوماتیک را ستنېدنې میکانیزم فعال کړي.
د المان د بهرنیو چارو وزارت د اروپایي تروئیکا يا درې اړخيزه ګډه اعلامیه په ایکس شبکه کې خپره کړې ده. په دې اعلامیه کې راغلي دي چې اروپايي تروئیکا چمتو ده چې د بندیزونو د اتوماتیک را ستنېدنې میکانیزم (snapback) فعال کړي، خو که ایران پر خپلو قانوني ژمنو عمل او مشخص معیارونه مراعات کړي، نو د نړیوالو بندیزونو د بیرته راستنیدنې ضرب الاجل به وغځول شي.
د اټومي موافقې درو اروپایي غړو هیوادونو له ایران څخه غوښتنه وکړه چې د «دیپلوماسۍ لاره انتخاب کړي.»
له ایران څخه د اروپایي هیوادونو غوښتنه
د المان، فرانسې او بریتانیي هیوادونو همدارنګه د ایران له اټومي پروګرام څخه د نړیوال اټومي انرژۍ آژانس د څارونکو د نظارت د بیا پیلیدو غوښتنه وکړه. دوی همدارنګه د شاوخوا ۴۰۰ کیلوګرامه غني کړای شوو یورانیمو د برخلیک په هکله د معلوماتو غوښتنه کوي.
د ایران د بهرنیو چارو وزارت مرستیالانو مجید تخت روانچي او کاظم غریب آبادي، د استانبول د مذاکراتو له پای ته رسیدو وروسته وویل چې اروپايي اړخونو موافقه کړې ده چې مذاکرات به دوام وکړ، خو د درو اروپایي هیوادونو د غوښتنې په اړه یې څه ونه ویل.
۴۰۰ کیلوګرامه غني کړای شوي یورانیم چیرته دي؟
د اروپايي هیوادونو یوه له غوښتنو څخه په لوړه کچه د غني کړای شوو شاوخوا ۴۰۰ کیلوګرامه یورانیمو د ساتل کیدو ځای په اړه د معلوماتو ترلاسه کول دي.
د ایران پر اټومي تاسیساتو د امریکا د برید راهیسې تر اوسه پورې روښانه شوې نه ده چې دغه مواد په کوم ځای کې ساتل کیږي. ایران تر اوسه پورې د خپلو غني کړای شوو یورانیمو د لادرکه کیدو یا انتقالولو په اړه معلومات نه دي وړاندې کړي.
ګروسي: د نړیوال اټومي اژانس څارونکي ایران ته ستنیږي
د اټومي انرژۍ نړیوال آژانس (IAEA) عمومي مشر رافایل ګروسي هیله څرګنده کړې ده چې د دغه بنسټ څارونکي دې وکولی شي د روان کال تر پایه پورې ایران ته ستانه شي.
رافایل ګروسي خبریالانو ته وویل: «دا مهمه ده چې اوس له تهران سره د نظارت د بیا پیلولو پر جزویاتو غور وکړو.»
ګروسي له ایران څخه غوښتنه کړې ده چې د خپل اټومي پروګرام په هکله دې شفافیت رامنځته کړي.
د اټومي انرژۍ نړیوال آژانس مشر د جمعې په ورځ د تروییکا او ایران ترمنځ له اټومي مذاکراتو سره هم مهاله وویل چې ایران په تیرو وختونو کې د خپل اټومي پروګرام په هکله تل غیر شفاف عمل کړی دی او په ځینو موادو کې یې د NPT مقررات نقض یا تر پښو لاندې کړي دي.