Więcej światła! - Norwedzy sięgnęli po lustra

Rjukan leży ok. 180 km od Oslo. Położone wysoko na północy, w otoczeniu gór, przez 6 miesięcy w roku, od września do marca nie widziało słońca. Wieczny mrok doskwierał 3500 mieszkańców miasteczka.

Koncepcja odbicia promieni słonecznych przy pomocy luster nie jest niczym nowym. Norweski przemysłowiec Sam Eyde już przed 100 laty miał ten pomysł, lecz brak było wtedy jeszcze możliwości technicznych. Zamiast tego w Rjukan wybudowano kolejkę linową, by na górze mieszkańcy mogli nacieszyć się promieniami słońca.

W roku 2005 artysta Martin Andersen podchwycił pomysł Eydego i forsował projekt oświetlenia miasteczka światłem słonecznym. 450 metrów powyżej rynku Rjukan ustawiono trzy gigantyczne heliostaty o powierzchni 51 m2. Zwierciadła zamontowane są tak, że ich kontrolowany ruch pozwala odbijać światło słońca stale w tym samym kierunku. Poruszane są przy pomocy energii słonecznej i wiatrowej.

Heliostaty w Rjukan poruszają się na dwóch osiach i są sterowane komputerowo. Odbijane przez nie światło tworzy na rynku miasteczka elipsę o powierzchni 600 m2. Realizacja projektu kosztowaa 5 mln. norweskich koron, tj. ok. 620 tys. euro.

W innych regionach Norwegii rozwiązanie takie by jednak nie fukcjonowało. Powyżej koła podbiegunowego słońce w ogóle nie wschodzi. W noc polarną nie panuje co prawda całkowita ciemność, ale na północy Norwegii słońce nie pokazuje się nad horyzontem przez dwa miesiące. Za to latem słońce także przez dwa miesiące nie zachodzi.

Rjukan nie jest pierwszą miejscowością, która korzysta z heliostatów. Podobne rozwiązanie stosuje miejscowość Viganella we włoskich Alpach. Także tutaj góry ocieniały w zimie osiedla ludzi. Od roku 2006 mogą cieszyć się słońcem.

Także jedna z rodzin w wiosce Wildgutach w Szwarzwaldzie miała dość braku słońca. Od połowy października do połowy lutego ich gospodarstwo okrywał mrok. W roku 2010 zainstalowali lustro o wymiarach 2,5 x 3 m, by rozświetlić swoje życie.

W porównaniu z heliostatami w Rjukan rozwiązanie niemieckiej rodziny nie dostarcza aż tyle światła, ale wystarcza, by rozproszyć ponurość mrocznych miesięcy roku.