Szczyt w Ukrainie: jak Europa wspiera kraj ogarnięty wojną
11 maja 2025
Niemcy pozostają największym europejskim pomocnikiem Ukrainy. Instytut Gospodarki Światowej w Kilonii ocenia niemieckie wsparcie dla Ukrainy na 17,3 mld euro, druga w tym rankingu Wielka Brytania przeznacza na ten cel 15,2 mld euro, a Francja jedynie 5,2 mld euro.
Przed objęciem urzędu kanclerza Friedrich Merz zapowiedział dostawę pocisków manewrujących Taurus dla Ukrainy w porozumieniu z europejskimi partnerami Niemiec. Jednak w sobotę w Kijowie oznajmił w wywiadzie telewizyjnym, że dyskusje na temat konkretnych dostaw broni przez Niemcy nie powinny być już więcej prowadzone publicznie.
Członkostwo w UE i NATO
Ukraińskie życzenie jej członkostwa w UE i NATO pozostaje nadal niespełnione. Zachodni politycy stale potwierdzają swoją zasadniczą gotowość do przyjęcia Ukrainy, ale stawiają także warunki.
„Kraj znajdujący się w stanie wojny nie może zostać członkiem NATO ani Unii Europejskiej” – podkreślił Merz tuż przed objęciem stanowiska kanclerza. Obietnica przystąpienia Ukrainy do UE i perspektywa jej członkostwa w NATO pozostają aktualne” – zapewnił: „Ale aby to osiągnąć, najpierw musi zakończyć się wojna”.
Rozmowy z USA
Prezydent USA Donald Trump podczas kampanii wyborczej twierdził, że może zakończyć wojnę na Ukrainie w ciągu 24 godzin. Po objęciu urzędu najpierw szukał zbliżenia do prezydenta Rosji Władimira Putina, a przed kamerami telewizyjnymi zganił prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Oddzielne rozmowy między przedstawicielami USA, Rosji i Ukrainy nie doprowadziły do tej pory do przełomu.
Trump domaga się tymczasem 30-dniowego zawieszenia broni bez warunków wstępnych. Merz i jego koledzy ogłosili w sobotę w Kijowie, że to zawieszenie broni ma rozpocząć się już w poniedziałek, w przeciwnym razie w porozumieniu z USA na Rosję zostaną nałożone surowe sankcje. Zełenski wyraził na to zgodę. Putin zaproponował natomiast bezpośrednie negocjacje z Ukrainą, które miałyby rozpocząć się w najbliższy czwartek w Stambule. Trump ma przybyć w przyszłym tygodniu do regionu Zatoki Perskiej.
Gwarancje bezpieczeństwa
W przypadku wprowadzenia zawieszenia broni odpowiadającego europejskim oczekiwaniom i wyobrażeniami, Ukrainie powinny zostać udzielone gwarancje bezpieczeństwa. Ich kształt jest jednak przedmiotem kontrowersji. Macron powiedział w Kijowie, że proponowane zawieszenie broni powinno nadzorowane głównie przez USA. Zasugerował jednak również wkład „wszystkich Europejczyków”.
Także kanclerz Merz zdecydowanie domaga się silnej roli dla USA. Niemcy mogą uczestniczyć w tym przedsięwzięciu „pod przewodnictwem i przy udziale USA”, powiedział podczas swojej inauguracyjnej wizyty w Paryżu.
Koalicja chętnych
Po zmianie kursu polityki zagranicznej USA pod rządami prezydenta Trumpa, prezdent Francji Macron i brytyjski premier Starmer zainicjowali tzw. koalicję chętnych, aby na nowo zorganizować wsparcie dla Ukrainy. W jej skład weszło około 30 krajów UE i brytyjskiej Wspólnoty Narodów oraz Japonia.
W tym roku odbyły się już dwa jej spotkania na wysokim szczeblu w Londynie i Paryżu. Podczas wizyty w Kijowie Merz, Macron, Starmer i Tusk odbyli wideokonferencję z około 20 członkami koalicji chętnych.
Rozmieszczenie wojsk
Macron i Starmer poruszyli również kwestię międzynarodowej misji wojskowej w przypadku zawieszenia broni w Ukrainie. Obaj wyrazili gotowość wysłania żołnierzy swoich krajów do Ukrainy w ramach tzw. sił reasekuracyjnych.
Kontury takiej misji są jednak na razie bardzo niejasne. Żołnierze z krajów UE nie mieliby być rozmieszczeni w pobliżu linii frontu ani angażowani w działania bojowe, tylko przede wszystkim mieliby pełnić funkcję demonstracyjną.
Merz nie zakłada obecnie udziału Bundeswehry w operacji na Ukrainie. „W tej chwili ta kwestia nie jest w ogóle rozważana”, podkreślił ostatnio.
(AFP/jak)