Ozempic. Pojawiają się kolejne zagrożenia
11 lipca 2025
Jeden na ośmiu dorosłych Amerykanów przyjmował już leki odchudzające, takie jak Ozempic. Jednak według badania przeprowadzonego przez Blue Health Intelligence, amerykańską firmę zajmującą się danymi dotyczącymi opieki zdrowotnej, ponad 30 procent z nich odstawia je już po czterech tygodniach, zanim substancje te mogą wywrzeć znaczący wpływ na zdrowie.
Potencjalnie śmiertelne skutki
Oprócz utraty wagi Ozempic, sprzedawany również pod nazwą Wegovy, zyskał reputację leku powodującego nieprzyjemne skutki uboczne. Najczęstsze z nich, zgłaszane przez pacjentów, to nudności, biegunka lub inne problemy z trawieniem.
Zgłaszano również zmiany widzenia, zaburzenia erekcji i zmiany nastroju. Słyszy się też o takich skutkach ubocznych jak „ozempikowa twarz” lub „ozempikowe pośladki” (więdnięcie skóry w niepożądanych miejscach).
Jednak tym, co niepokoi lekarzy, są doniesienia o poważnych schorzeniach po kilku miesiącach stosowania leków odchudzających, znanych również jako semaglutyd lub leki GLP-1.
– Najbardziej niepokojące skutki uboczne to zapalenie trzustki i wpływ na zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego – powiedziała Deutsche Welle Penny Ward, lekarka z Kings College London w Wielkiej Brytanii.
Brytyjski organ regulacyjny zwrócił uwagę na potencjalnie śmiertelne skutki uboczne ostrego zapalenia trzustki po tym, gdy co najmniej dziesięć zgonów wśród brytyjskich użytkowników leków GLP-1 powiązano z tym schorzeniem.
Dodatkowe działania niepożądane
Leki GLP-1 są dostępne na rynku amerykańskim od 2017 roku. Ozempic został po raz pierwszy zatwierdzony do leczenia cukrzycy typu 2, a Wegovy został zatwierdzony jako lek odchudzający w 2021 roku.
Badania kliniczne oceniające ich bezpieczeństwo i skuteczność wykazały, że są wystarczająco bezpieczne dla przewidzianych użytkowników. Jednak od chwili wprowadzenia tych leków do obrotu zgłaszano nowe skutki uboczne, które nie wystąpiły w pierwszych badaniach klinicznych.
Zdaniem Penny Ward „nie jest to niczym niezwykłym”, że po wprowadzeniu produktu do użytku klinicznego obserwuje się dodatkowe działania niepożądane. – Rzadziej występujące skutki uboczne mogą pojawić się w miarę przyjmowania tych leków przez większą liczbę pacjentów w praktyce klinicznej. Po prostu jest to skutek znacznie większej liczby osób nimi leczonych niż tych, które wzięły udział w badaniach klinicznych. Dlatego nadal monitorujemy bezpieczeństwo leków dostępnych na rynku – zaznaczyła lekarka.
W styczniu 2025 roku w czasopiśmie „Nature Medicine” opublikowano wyniki dużego badania, którego celem była systematyczna analiza wszystkich zgłoszonych zagrożeń dla zdrowia ponad 215 tys. osób przyjmujących leki GLP-1 w leczeniu cukrzycy.
Naukowcy odkryli ryzyko związane ze stosowaniem leków GLP-1 wykraczające poza ryzyko rozpoznane wcześniej w badaniach klinicznych, w tym 11-procentowy wzrost ryzyka zapalenia stawów i 146-procentowy wzrost ryzyka zapalenia trzustki. Zgłaszano również zwiększone ryzyko niskiego ciśnienia krwi, zawrotów głowy lub omdleń, wystąpienia kamieni nerkowych i zapalenia nerek. Podkreślono również dobrze znane ryzyko wystąpienia kilku zaburzeń żołądkowo-jelitowych.
Konieczne są dalsze badania
W ubiegłym roku pojawiły się również doniesienia o przypadkach utraty wzroku po zażyciu leku Wegovy. Naukowcy, którzy zbadali tę sprawę, odkryli, że leki GLP-1 są związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby nerwu wzrokowego, zwanej niearterytyczną przednią niedokrwienną neuropatią wzrokową (NAION).
Chociaż schorzenie to występuje rzadko, szacunkowo u 10 na 100 tys. osób, badanie, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie „JAMA Ophthalmology”, wykazało, że osoby z cukrzycą przyjmujące leki GLP-1 są czterokrotnie bardziej narażone na wystąpienie choroby NAION niż średnia populacyjna.
– Badanie to wskazuje na związek między leczeniem semaglutydami z jedną z form neuropatii wzrokowej, ale najlepiej byłoby to zbadać na większą skalę – powiedział Graham McGeown, profesor fizjologii na Queen's University w Belfaście w Wielkiej Brytanii. Także inni eksperci twierdzą, że potrzeba znacznie więcej badań na reprezentatywnych populacjach, aby lepiej zrozumieć skutki uboczne leków GLP-1 i ocenić rzeczywiste ryzyko dla osób je przyjmujących.
– Potrzebne są na przykład dodatkowe dane dotyczące osób przyjmujących te leki w leczeniu otyłości, które wymagają wyższych dawek niż osoby z cukrzycą i przyjmują je przez ponad dwa lata – wyjaśnia Karolina Skibicka, neuroendokrynolog z Uniwersytetu w Calgary w Kanadzie.
– Szczególnie potrzebne są jednak badania obejmujące kobiety. Kobiety wykazują specyficzne skutki uboczne wielu farmakoterapii, a mimo to w większości badań są one często niedostatecznie reprezentowane na różnych etapach – dodała.
Korzyści przewyższają ryzyko
Pomimo obaw dotyczących nowych skutków ubocznych, Karolina Skibicka powiedziała DW, że „lista korzyści płynących z tych leków, jeśli są one przyjmowane zgodnie z zaleceniami, jest nadal znacznie dłuższa i bardziej znacząca niż związane z nimi ryzyko. Mają szansę uratować i poprawić jakość życia wielu osób”.
W związku z tym – jak stwierdziła – jest mało prawdopodobne, aby pojawienie się rzadkich, ale poważnych skutków ubocznych, stanowiło podstawę do stworzenia nowych, bardziej rygorystycznych zaleceń dotyczących przepisywania leków GLP-1.
Poza tym naukowcy odkrywają również zaskakujące korzystne skutki uboczne przyjmowania leków GLP-1. Badania pokazują, że stosowanie takich medykamentów wiąże się ze zmniejszonym ryzykiem demencji i choroby Alzheimera. Naukowcy badają również, czy leki te mogą być stosowane w leczeniu zaburzeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych.
W styczniowym badaniu odnotowano również zmniejszenie ryzyka zaburzeń krzepnięcia krwi i zakrzepicy, zaburzeń sercowo-nerkowych i metabolicznych oraz kilku schorzeń układu oddechowego u pacjentów z cukrzycą przyjmujących leki GLP-1.
Ich autorzy przypuszczają, że leki GLP-1 mogą wpływać na ryzyko wystąpienia tak wielu schorzeń z dwóch powodów: po pierwsze, ponieważ działają na wiele części organizmu, a po drugie, ponieważ leczą otyłość, która przyczynia się do wielu problemów zdrowotnych.
Artykuł ukazał się pierwotnie na stronach Redakcji Niemieckiej DW.