Niemiecka gazeta o Polsce: „Długi cień Jedwabnego“
16 lipca 2025
Podczas tegorocznych obchodów rocznicy mordu na żydowskich mieszkańcach Jedwabnego doszło do wyjątkowo niegodnych scen - pisze w środę (16.07.25) warszawski korespondent gazety „Frankfurter Allgemeine Zeitung“ Stefan Locke.
Gazeta opisuje protesty osób negujących winę Polaków za tragedię z lipca 1941 roku oraz antysemickie wypowiedzi europosła Grzegorza Brauna, który w wywiadzie radiowym nazwał obchody w Jedwabnem „aktem antypolskiej, żydowskiej propagandy“, a potem negował istnienie komór gazowych w Auschwitz. Próbował też zatrzymać obecnego na ceremonii naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha.
Zgoda ponad podziałami
Autor tekstu zauważa, że skandal w Jedwabnem wywołał wyjątkowo zgodną reakcję zwaśnionych na co dzień stronnictw politycznych: „W Polsce panuje obecnie rzadka zgoda między głównymi obozami politycznymi, które występują przeciwko jawnemu antysemityzmowi. Powodem tego jest masakra w Jedwabnem, która uchodzi za gruntownie przeanalizowaną i udokumentowaną historycznie“.
„W małym miasteczku w północno-wschodniej Polsce, niedaleko granicy z Białorusią, polscy mieszkańcy zamordowali 10 lipca 1941 roku swoich żydowskich sąsiadów. Większość z nich zapędzili do stodoły, zamknęli ją i podpalili. W pogromie zginęli niemal wszyscy żydowscy mieszkańcy miasteczka; szacuje się, że było to nawet tysiąc osób. Niemieccy okupanci nie interweniowali” - pisze Locke.
„Trudny temat, zwłaszcza dla PiS”
Gazeta opisuje polskie reakcję na skandal podczas obchodów w Jedwabnem. Przytacza wypowiedź premiera Donalda Tuska, który mówił o hańbie, czy prezydenta Andrzeja Dudy, który uznał słowa wypowiedziane przez Brauna za jednoznacznie zasługujące na potępienie.
„Jednak podczas swojej pierwszej prezydenckiej kampanii wyborczej w 2015 roku Duda krytykował swoich poprzedników, którzy prosili o przebaczenie za Jedwabne” - przypomina gazeta.
Z kolei lider PiS Jarosław Kaczyński potępił zakłócenie uroczystości w Jedwabnem, ale uznał je za sterowane z zewnątrz, dodaje autor.
„Fakt, że Polacy dopuścili się współwiny w prowadzonym przez Niemców Holokauście, jest trudnym tematem, zwłaszcza dla narodowo-konserwatywnej partii opozycyjnej PiS” - czytamy.
W tym kontekście Locke przypomina o dokonanej w czasie rządów PiS zmianie kształtu wystawy w gdańskim Muzeum Drugiej Wojny Światowej. Jak czytamy, jasno nazywała ona niemiecką odpowiedzialność za prześladowanie Żydów, ale nie przemilczała polskiego współudziału. Po zmianach, ten drugi aspekt stracił na znaczeniu. Dyrektorem placówki był wówczas Karol Nawrocki, przyszły prezydent Polski - zauważa gazeta.