Media: historia przedmiotem politycznego sporu w Polsce
3 maja 2025
Autor, Jan Sternberg przytacza opinię obecnego dyrektora gdańskiego muzeum Rafała Wnuka, że kierowana przez niego placówka jest „muzeum środkowoeuropejskim”, oferującym alternatywną narrację o wojnie opartą na doświadczeniach Europy Środkowej.
W rozmowie z RND Wnuk wyjaśnił, że dotychczas w Europie dominowały dwa punkty widzenia. Pierwszy - zachodni wychodził z założenia, że wojna zaczęła się w 1940 r., a dla USA w 1941 r., a zakończyła się pokonaniem „bestii w Berlinie” i zwycięstwem demokracji. Z drugiego - sowieckiego punktu widzenia, wojna rozpoczęła się w 1941 r. atakiem Niemiec na ZSRR. Po strasznej wojnie przeciwko Niemcom, Armia Czerwona przyniosła Europie wolność.
Obie narracje są sprzeczne z doświadczeniami Polski i innych krajów Europy Środkowej – podkreślił Wnuk. Z naszego punktu widzenia wojna zaczęła się w 1939 r. i mieliśmy do czynienia z „dwoma łotrami, nie tylko z Niemcami, ale także z Sowietami”. Na wystawie w muzeum oba systemy zostały przedstawione jako tożsame. W dodatku, rok 1945 nie był w tej części Europy początkiem „złotego wieku” – skutki wojny odczuwalne były do lat 80.
Historia jako iecz do poliycznej walki
Autor zwrócił uwagę, że muzeum pokazuje wojnę, zagładę i Holokaust z perspektywy zwykłych ludzi reprezentujących różne pochodzenie i narodowość. Tematem są także wypędzenia Niemców, podobnie jak wypędzenia (Polaków) przez niemieckie władze okupacyjne. „Broń i technika zostały odsunięte na drugi plan” – wtrącił Sternberg.
Dziennikarz RND przypomniał, że były dyrektor muzeum Karol Nawrocki jest kandydatem na prezydenta popieranym przez Prawo i Sprawiedliwość (PiS). W muzeum wspomina się Nawrockiego jako „organ wykonawczy” najbardziej wpływowych polityków PiS, przede wszystkim „szarej eminencji” partii, Jarosława Kaczyńskiego – pisze Sternberg.
Lubisz nasze artykuły? Zostań naszym fanem na facebooku! >>
Niemiecki dziennikarz przypomniał, że pomysłodawcą muzeum był w 2008 r. Donald Tusk. Po powstaniu placówki, rząd PiS zwolnił twórców muzeum, w tym Wnuka. Nowy dyrektor, Nawrocki zmienił założenia wystawy. „Dla PiS i Nawrockiego historia jest mieczem wykorzystywanym do politycznej walki” – powiedział Wnuk, od 2024 szef gdańskiej placówki. Nowy dyrektor uważa, że zadaniem muzeum jest pokazywanie zarówno pięknych, jak i zawstydzających aspektów historii. „Chcemy pokazać, że wojna nie jest grą komputerową, lecz czystym horrorem” – powiedział Wnuk.
Redaktionsnetzwerk Deutschland RND jest redakcją dostarczającą materiały do ponad stu niemieckich gazet o łącznym nakładzie 2,5 mln egzemplarzy.