MAE zapowiada powrót energii jądrowej
16 stycznia 2025
Globalne zapotrzebowanie na energię elektryczną ogromnie rośnie - centra danych dla sztucznej inteligencji są niezwykle energochłonne, by wymienić tylko jeden przykład. Jednak w obliczu kryzysu klimatycznego wymagane są dostawy niskoemisyjne. Dlatego też Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) w Paryżu przewiduje renesans energii jądrowej.
Według MAE, produkcja energii elektrycznej z globalnej floty prawie 420 reaktorów osiągnie w tym roku nowy rekordowy poziom. Wynika to z niedawno opublikowanego badania agencji.
Wzrost produkcji energii jądrowej
Międzynarodowa Agencja Energetyczna prognozuje, że całkowita produkcja energii jądrowej osiągnie w 2025 roku około 2900 terawatogodzin. Oznacza to udział na poziomie prawie dziesięciu procent w całkowitej produkcji energii elektrycznej. Według MAE w 2023 roku elektrownie jądrowe wyprodukowały 2742 terawatogodziny, a w 2024 roku – według wstępnych danych – 2843 terawatogodziny.
W ocenie szefa agencji Fatih'a Birola „w tym roku produkcja energii jądrowej osiągnie poziom najwyższy w historii”. „Wkraczamy w nową erę energii jądrowej” – stwierdził.
Na całym świecie budowane są reaktory o łącznej mocy 70 gigawatów. Zainteresowanie energią jądrową jest największe od czasów kryzysu naftowego w latach 70. XX wieku. Jak informuje Międzynarodowa Agencja Energetyczna, ponad 40 krajów dąży do rozbudowy energetyki jądrowej. Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną występuje nie tylko w tradycyjnych sektorach, takich jak przemysł, ale także w nowych obszarach, takich jak eksploatacja samochodów elektrycznych i centrów danych.
Po katastrofie w elektrowni Fukushima w Japonii w 2011 roku energetyka jądrowa na świecie była w odwrocie. Obecnie jednak prym w jej rozwoju wiodą Chiny. Spośród 52 reaktorów, których budowę rozpoczęto na świecie od 2017 roku, aż 25 to chińskie projekty.
„Globalna geografia przemysłu jądrowego się zmienia” – powiedział Fatih Birol. Od lat 70. XX wieku sektor energetyki jądrowej był zdominowany przez USA i Europę. W latach 90. w Europie aż 35 procent energii elektrycznej pochodziło z atomu. Obecnie jest to mniej niż 25 procent, a w ciągu najbliższych dziesięciu lat prognozowany jest spadek poniżej 15 procent. Podobna sytuacja ma miejsce w Stanach Zjednoczonych.
Jednak Japonia ponownie uruchamia produkcję energii jądrowej, we Francji zakończono prace konserwatorskie w elektrowniach jądrowych, a między innymi w Chinach, Indiach i Europie zaczęły działać nowe reaktory. Rozwój energetyki jądrowej opiera się jednak w dużej mierze na technologii i zasobach takich jak uran, pochodzących z Chin i Rosji, co wiąże się z ryzykiem przyszłych zależności, jak wskazuje IEA.
Prywatni inwestorzy pilnie potrzebni
Chiny znacznie zwiększyły swoją produkcję, podczas gdy tradycyjne kraje produkujące energię jądrową, takie jak USA i Francja, zmagały się z opóźnieniami i wzrostem kosztów związanych z modernizacją swoich elektrowni. Choć energetyka jądrowa tradycyjnie opierała się na finansowaniu publicznym, MAE stwierdza, że do szybkiego jej rozwoju konieczni będą także prywatni inwestorzy. Szybki rozwój oznaczałby, że inwestycje w energię jądrową musiałyby do 2030 roku na całym świecie podwoić się do około 117 miliardów euro.
Raport agencji porusza również kwestię składowania odpadów, która w większości krajów pozostaje nierozwiązana. Tylko kilka krajów znalazło już lokalizacje dla składowisk odpadów promieniotwórczych. Według MAE, konkretne plany budowy lub rozbudowy istniejących składowisk są w trakcie realizacji w Kanadzie, Szwecji, Finlandii, Francji i Szwajcarii.
Ze względu na ograniczone doświadczenie w zakresie likwidacji nieużywanych reaktorów, trudno jest również przewidzieć prawdopodobne koszty likwidacji elektrowni. MAE zakłada, że na to potrzebne będzie 15 procent całkowitej inwestycji w budowę konkretnej elektrowni jądrowej.
Międzynarodowa Agencja Energetyczna została założona w połowie lat 70. XX wieku przez 16 krajów przemysłowych – w odpowiedzi na ówczesny kryzys naftowy. Agencja tradycyjnie uchodzi za organizację raczej przychylną energii jądrowej.
(DW/jar)