Czy stąd wzięły się imprezy? Małpy też dzielą się alkoholem
27 kwietnia 2025
Gdy owoce afrykańskiego drzewa chlebowego – przypominające kształtem dynię i ważące nawet do 30 kilogramów – dojrzewają i spadają na ziemię, zaczyna się impreza. Większość z nich jest już sfermentowanych i zawierają alkohol. A na ten ostatni szczególnie mają ochotę szympansy.
Po raz pierwszy naukowcy zaobserwowali dzikie szympansy wspólnie spożywające owoce zawierające alkohol. Zespół badaczy z Uniwersytetu w Exeter sfilmował to zachowanie kilkakrotnie w Parku Narodowym Cantanhez w zachodnioafrykańskiej Gwinei Bissau. Większość (24 z 28) zbadanych owoców na ziemi zawierała maksymalnie 0,61 procent alkoholu. Nie jest jednak jasne, czy alkohol w tak niewielkim stężeniu wywołuje u szympansów stan upojenia.
Alkohol wśród zwierząt
Za pomocą fotopułapek zarejestrowano łącznie 70 zdarzeń, podczas których szympansy prawie zawsze wspólnie spożywały owoce zawierające alkohol. W imprezie brały udział szympansy obu płci i w różnym wieku. „Nasze dane dostarczają pierwszych dowodów na dzielenie się pokarmem zawierającym alkohol przez małpy człekokształtne” – piszą badacze w fachowym periodyku „Current Biology”.
Przez długi czas naukowcy zakładali, że dzikie zwierzęta spożywają etanol raczej rzadko i przypadkowo. Jednak w 2024 roku w czasopiśmie „Trends in Ecology & Evolution” opublikowano wyniki badania wskazujące na to, że spożywanie alkoholu przez dzikie małpy, ptaki i owady nie jest wcale takie rzadkie.
W obu badaniach uczestniczyła ekolog behawioralna Kimberley Hockings z Uniwersytetu w Exeter. – Spożywanie alkoholu występuje w przyrodzie znacznie częściej, niż dotychczas sądziliśmy – twierdzi. Dlatego, że etanol występuje w prawie każdym ekosystemie.
Wzorzec dla ludzkich libacji?
Zespół naukowców z Exeter nie podał wyjaśnienia, dlaczego sfermentowana żywność była dzielona i czy zawarty w niej alkohol był naprawdę spożywany celowo. Uczestnik pierwszego badania, Matthew Carrigan z College of Central Florida, ma co do tego pewne wątpliwości. – Bycie pijanym nie jest korzystne, gdy zwierzęta wspinają się po drzewach lub są otoczone drapieżnikami w nocy – mówi.
Jednak przeprowadzone obserwacje potwierdzają tezę, że wspólne spożywanie pokarmów zawierających etanol jest powszechne i może od dawna odgrywać rolę w społecznościach hominoidów, czyli małp człekokształtnych. – Wiemy, że picie alkoholu powoduje u ludzi wydzielanie dopaminy i endorfin, co wywołuje uczucie szczęścia i relaksu – twierdzi jedna z badaczek, Anna Bowland: „Wiemy również, że dzielenie się alkoholem, również w ramach takich tradycji jak uroczystości, przyczynia się do tworzenia i wzmacniania więzi społecznych”.
Dlatego pojawia się pytanie, czy podobnie jest w przypadku szympansów. W tym przypadku – twierdzi ta ekolog behawioralna – może to być pierwotna forma świętowania.
Artykuł ukazał się pierwotnie nad stronach Redakcji Niemieckiej DW.