САД му поставуваат рок на Иран за нуклеарен договор

Тешките преговори меѓу САД и Иран за нов нуклеарен договор се целосно замрзнати по нападите на САД врз нуклеарните постројки пред околу три недели. Сега американскиот државен секретар Марко Рубио го зголемува притисокот врз иранскиот режим, а, според порталот Аксиос, добива поддршка од Европа. Рубио, наводно, се договорил со своите колеги за рок за Иран, со германскиот министер за надворешни работи Јохан Вадефул, како и со британскиот и францускиот министер за надворешни работи, Дејвид Лами и Жан-Ноел Баро. Нов договор треба да се постигне до крајот на август, во спротивно на Иран повторно му се закануваат санкции.

Официјално, извештајот на Аксиос досега не е потврден од американската влада, ниту од која било европска земја. Портпаролката на британското Министерство за надворешни работи потврди дека во понеделник имало телефонски разговор меѓу министрите за надворешни работи. Се разговарало дека Иран не смее да има нуклеарно оружје. Сепак, таа не прецизираше попрецизни детали.

Виенскиот договор истекува

Формално, таканаречениот Виенски договор за нуклеарната програма на Иран, кој беше договорен во 2015 година меѓу Иран и силите на ОН со право на вето - САД, Франција, Велика Британија, Русија, Кина, како и Германија - сè уште е во сила. Овој договор истекува во октомври годинава. Веќе во 2018 година - за време на првиот мандат на Доналд Трамп - САД еднострано се повлекоа од него. 

Постоечкиот договор вклучува и таканаречен механизам „snapback“, кој им овозможува на земјите кои го потпишаа договорот од 2015 година повторно да ги активираат претходните санкции против Иран без голем отпор. Вадефул неодамна го нарече механизмот „вистински адут“.

Трамп: На Иран не му се брза за разговори

САД околу два месеци преговараат за нов нуклеарен договор со Иран. Владата на САД постојано се заканува со воени мерки доколку Иран не се согласи на нов договор. Помалку од недела и пол по почетокот на нападите на Израел врз Иран во средината на јуни, американската војска ги нападна иранските нуклеарни постројки Фордо, постројката за збогатување ураниум Натанц и нуклеарниот постројка Исфахан. Како и Израел, САД ги оправдаа нападите со наводната закана дека Иран е блиску до развој на сопствена атомска бомба. Иранскиот режим секогаш нагласувал дека неговата нуклеарна програма е исклучиво за цивилни цели.

Степенот на штетата врз нуклеарните постројки на Иран како резултат на американските напади е сè уште нејасен. Американскиот претседател Трамп повторно потврди во понеделникот дека постројките се уништени, што Иран досега го негираше. Според Трамп, Иран сега покажува подготвеност да преговара за нов нуклеарен договор.