Алис Вајдел: Повеќе од само екстремно десна

Таа припаѓа на една многу мала малцинска група: Алис Вајдел е една од деветте жени во парламентарната група на десничарско-популистичката и делумно екстремно десничарска Алтернатива за Германија (АфД). Останатите: 69 мажи. Уделот на жени: 11,5 проценти. Ниту една друга партија нема толку низок процент. Тој се движи од 25,4 проценти (ЦДУ/ЦСУ) до 59,3 проценти (Зелени).

Политички, Вајдел е тешка категорија во доминантно машката АфД: заедно со Тино Хрупала, таа ја дели функцијата лидер и во партијата и во парламентарната група. Истата слика беше и на сојузните избори во 2021 година, кога двајцата заедно беа водечки кандидати. Резултатот, од гледна точка на АфД, беше разочарувачки: 10,3 проценти, за разлика од 12,6 проценти во 2017 година.

Рекордни резултати на покраинските избори

Но, од тогаш партијата речиси постојано оди во една насока: нагоре. На покраинските избори, АфД неодамна постигна резултати меѓу 18,4 проценти (Хесен) и 32,8 проценти (Тирингија). Овој успех на сите политички нивоа ја поттикна АфД да номинира кандидатка за канцелар на изборите во 2025 година: Алис Вајдел. 

45-годишната политичарка беше избрана во јануари на националниот конгрес на партијата во Риза (Саксонија). Според анкетите, АфД, која е класифицирана како екстремно десничарски случај за надзор од Федералната служба за заштита на уставот, се наоѓа на второ место со околу 20 проценти поддршка. „Од тоа јасно извлекуваме право на владеење“, вели Вајдел. 

Но, шансите таа да стане германска канцеларка се речиси никакви. Дури и ако АфД стане најсилна политичка сила, веројатно нема да најде ниту една партија што би влегла во коалиција со неа. 

Жена за пример: Маргарет Тачер

Вајдел може само да сонува дека ќе зачекори по стапките на својот идол: Маргарет Тачер. „Импресионирана сум од нејзината биографија, од тоа што пливаше против струјата, дури и кога беше непријатно“, изјави лидерката на АфД во интервју за таблоидот Билд, зборувајќи за британската премиерка од 1979 до 1990 година. 

Тачер беше наречена „Железната лејди“ бидејќи остана цврсто посветена на својата радикално економски либерална политика, и покрај сите противења. Нејзиното мото: ниски даноци, помалку државни субвенции, приватизации. Политика што целосно одговара на ставовите на поранешната бизнис-консултантка Вајдел. „Тачер ја презеде Британија во економски очајна состојба и ја врати на вистинскиот пат“, вели таа.

„Се обидуваме да ја реформираме ЕУ“

Кога Вајдел во 2013 година се приклучи на АфД, партијата беше прогласена за евроскептична и национално-либерална. Според кандидатката за канцелар, тоа не се променило: „Се обидуваме да ја реформираме ЕУ“, изјави таа во август за весникот Велт ам Зонтаг. Доколку не успее реформата, секоја земја треба да има можност да гласа за напуштање на ЕУ преку референдум.

Во истото интервју, Вајдел одби да признае дека АфД станала порадикална. Таа дури го бранеше водечкиот лик на екстремистичкото крило на партијата, Бјорн Хеке. Лидерот на АфД во Тирингија неколку пати беше осуден за користење на националсоцијалистички пароли. Сепак, Вајдел тврдеше: „Неговата провокативност се намали. Тој прави одлична работа во Тирингија. Судските постапки против него се смешни и сомнителни.“ 

Вајдел некогаш сакаше да го исклучи Хеке од АфД 

Но, токму Вајдел некогаш зборуваше поинаку за Хеке, кој според судски одлуки може да биде наречен „фашист“. Во 2017 година, нејзината партија го обвини за „сродност со националсоцијализмот“. Затоа таа се согласи со барањето за негово исклучување од партијата. Сепак, партискиот суд на АфД го отфрли тоа барање.

Вајдел сака да провоцира 

Вајдел отворено признава дека сака да провоцира. Веќе во 2018 година, таа ги нарече бегалците и азилантите „издржувани мажи со ножеви“, а муслиманските деца – „девојчиња со шамии“. Поради ова, тогашниот претседател на германскиот парламент, Волфганг Шојбле, јавно ја укори.

Лидерот на АфД го брани терминот „девојчиња со шамии“ 

„Поларизацијата е стилско средство за покренување дебати“, ја оправда својата реторика неколку дена подоцна во интервју за Ноје Цирхер Цајтунг. Според неа, зборот „девојчиња со шамии“ укажува на проблемот со конзервативниот ислам во Германија, кој, според неа, не е компатибилен со германскиот устав.

Личниот живот на Вајдел – во спротивност со вредностите на АфД 

Алисе Вајдел, провокаторката? Некој што можеби се соочува со предрасуди дури и во сопствената партија поради својот приватен живот? Таа е во врска со жена од Шри Ланка и има две посвоени деца – што е далеку од традиционалното семејство за кое АфД се залага.

Во партиската програма, АфД се декларира за традиционалното семејство како идеал: „Во семејството, мајката и таткото заеднички носат одговорност за своите деца.“ Но, Вајдел не гледа проблем во ова. Веќе во 2017 година изјави: „Можеби некои имаат предрасуди, но тоа постои и во другите партии.“