اروپا به دنبال فعال‌سازی مکانیسم ماشه علیه ایران
۱۴۰۴ مرداد ۲۵, شنبه
روزنامه وال‌استریت ژورنال در یادداشتی تازه نوشته است که ایران با تاخیر در همکاری با بازرسان هسته‌ای عملا زمینه را برای فعال شدن "مکانیسم ماشه" فراهم کرده است. این روزنامه تاکید کرده که در مقابل، چین آشکارا با بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی مخالفت نشان داده است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
به نوشته وال‌استریت ژورنال، اختلاف نظر میان قدرت‌های جهانی درباره نحوه برخورد با برنامه هسته‌ای ایران بار دیگر در کانون توجه قرار گرفته است. اروپا در پی تشدید تنش‌ها، به دنبال فعال‌سازی مکانیسمی است که می‌تواند همه تحریم‌های لغوشده سازمان ملل علیه حکومت ایران را بازگرداند.
این گزارش یادآوری می‌کند که جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل فضای سیاسی خاورمیانه را دگرگون کرده است. این روزنامه می‌نویسد حتی کشورهای اروپایی که پیش‌تر به حفظ برجام پایبند مانده بودند، اکنون تمایل بیشتری به افزایش فشار بر جمهوری اسلامی نشان می‌دهند.
فرانسه، بریتانیا و آلمان در نامه‌ای به سازمان ملل متحد اعلام کردند که آماده‌اند تا پایان این ماه میلادی مکانیسم ماشه را فعال کنند. آن‌ها هشدار دادند در صورتی که ایران مذاکرات جدی برای توافق تازه در زمینه فعالیت‌های هسته‌ای خود آغاز نکند، بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
پیامدهای احتمالی مکانیسم ماشه
به نوشته وال‌استریت ژورنال، فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای برای تهران داشته باشد. این اقدام، تحریم جهانی بر صادرات و واردات تسلیحات را بازمی‌گرداند، برنامه موشکی جمهوری اسلامی را در معرض محدودیت و ممنوعیت قرار می‌دهد، توسعه موشک‌های دارای قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را متوقف می‌کند و خواست "غنی‌سازی صفر اورانیوم" را دوباره مطرح خواهد کرد.
این روزنامه تاکید کرده که چنین فشارهایی می‌تواند اقتصاد ایران را در شرایط دشوارتری قرار دهد و در نهایت تهران را ناگزیر به امتیازدهی کند. جمهوری اسلامی اما بارها اعلام کرده که غنی‌سازی اورانیوم را "حق مسلم" خود می‌داند و حاضر نیست از آن دست بکشد.
پیش‌تر عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی در گفت‌وگوی تلویزیونی گفته بود که "هیچ پروتکلی برای بازرسی آژانس از تاسیسات هسته‌ای بمباران‌شده" وجود ندارد. او همچنین تاکید کرد که تهران در هماهنگی با روسیه و چین تلاش خواهد کرد مانع از بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت شود.
بیشتر بخوانید:عراقچی: با چین و روسیه علیه مکانیسم ماشه همکاری می‌کنیم
جمهوری اسلامی پیش‌تر نیز موضع سه کشور اروپایی را "غیرقانونی" خوانده و مدعی شده بود که این کشورها "حق اخلاقی و حقوقی" برای فعال کردن مکانیسم ماشه ندارند. مقامات آلمان، فرانسه و بریتانیا این ادعا را رد کرده و یادآور شدند که تهران به تعهدات خود ذیل برجام پایبند نبوده است.
اروپا و فشار بر ایران
به نوشته وال‌استریت ژورنال، فرانسه و بریتانیا به عنوان اعضای دائم شورای امنیت قادرند با استناد به تخلفات گسترده ایران، تحریم‌های سازمان ملل را بازگردانند. در این صورت، حتی اگر چین یا روسیه بخواهند قطعنامه‌ای در حمایت از ادامه لغو تحریم‌ها ارائه دهند، این کشورها می‌توانند آن را وتو کنند.
این روزنامه اضافه کرده است که شورای امنیت می‌تواند زمان‌بندی مربوط به انقضای مکانیسم ماشه را تغییر دهد، اما این امر تنها در صورتی ممکن است که ایران اقداماتی ملموس در راستای تعهدات خود انجام دهد. تاکنون نشانه‌ای از چنین اقدامی از سوی تهران دیده نشده است.
شورای سردبیری وال‌استریت ژورنال هشدار داده که به تعویق انداختن تصمیم درباره مکانیسم ماشه می‌تواند به ایران امکان دهد با یک حرکت دیپلماتیک، مهلت‌ها را پشت سر بگذارد و سپس از توافقات احتمالی عدول کند. این روزنامه نوشته است که اجرای مکانیسم ماشه پیامی روشن به تهران خواهد داد مبنی بر این‌که توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ دیگر کارایی ندارد.
موضع چین و روسیه در برابر تحریم‌ها
هم‌زمان با این تحولات، چین مخالفت خود را با بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی اعلام کرد. وزارت خارجه چین گفت که چنین اقدامی "نه‌تنها به ایجاد اعتماد میان طرف‌ها کمکی نمی‌کند، بلکه می‌تواند روند از سرگیری مذاکرات را پیچیده‌تر سازد." سخنگوی وزارت خارجه چین تاکید کرد که اعمال دوباره تحریم‌ها، فضای دیپلماتیک را مسموم خواهد کرد و امید به پیشرفت گفت‌وگوها را کاهش می‌دهد.
بیشتر بخوانید:مخالفت چین با اجرای مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی
روسیه نیز پیش‌تر به‌طور رسمی با برنامه آلمان، فرانسه و بریتانیا برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه مخالفت کرده بود. نمایندگی دائم این کشور در سازمان ملل در یادداشتی به شورای امنیت نوشت که هرگونه تلاش برای بازگرداندن قطعنامه‌های قدیمی، "فاقد مشروعیت"، "بی‌اثر"، "بدون پایه حقوقی" و "مضر" برای روندهای دیپلماتیک خواهد بود.
مسکو در این یادداشت تاکید کرد که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و مفاد برجام، استفاده از مکانیسم ماشه موسوم به "اسنپ‌بک" تنها زمانی مجاز است که کشور متقاضی، تمامی مراحل حل‌وفصل اختلافات مندرج در بندهای ۳۶ و ۳۷ توافق را طی کرده باشد.
به گفته روسیه، سه کشور اروپایی نه‌تنها این مراحل را طی نکرده‌اند، بلکه خود با عدم اجرای تعهدات برجامی پس از خروج آمریکا از توافق در سال ۲۰۱۸، در "نقض اساسی" برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شریک بوده‌اند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
با وجود این تنش‌ها، گفت‌وگوها میان نمایندگان حکومت ایران و سه کشور اروپایی متوقف نشده است. معاونان وزارت خارجه جمهوری اسلامی، سوم مرداد با مقامات اروپایی در استانبول دیدار کردند. پس از این نشست، اروپا اعلام کرد که همچنان مسیر دیپلماسی باز است اما در صورت پایبند نبودن ایران، تمدید مهلت برای مکانیسم ماشه منتفی خواهد بود.
به نوشته وال‌استریت ژورنال، کشورهای اروپایی اکنون از جمهوری اسلامی می‌خواهند که "مسیر دیپلماسی" را انتخاب کند. در غیر این صورت، آن‌ها آمادگی دارند از ابزارهای موجود در شورای امنیت برای بازگرداندن تحریم‌ها استفاده کنند.