پس از عضویت لبنان در شورای امنیت:<br>منوچهر متکی در بیروت

منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، یکشنبه شب برای اولین بار پس از تشکیل دولت در لبنان، وارد بیروت شده و دیدارهای سیاسی خود را از صبح دوشنبه شروع کرد.

سفر متکی در حالی صورت می‌گیرد که ظرف هفته گذشته دو رخداد مهم در سطح سیاسی لبنان اتفاق افتاد.

در رخداد اول، میشل سلیمان، رییس‌جمهور لبنان، به دعوت باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا، عازم واشنگتن شده و با اوباما و دیگر مسئولان بلندپایه آمریکایی ملاقات کرد.

در دومین اتفاق مهم، سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان، برای نخستین بار پس از ترور پدرش، رفیق حریری، در سال ۲۰۰۵ به دمشق رفته و با بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه، ملاقات کرد.

این در حالی است که لبنان از دو ماه قبل به عنوان عضو غیر دائم شورای امنیت سازمان ملل به مدت دو سال انتخاب شده و قرار است در اردیبهشت ماه ریاست شورای امنیت را بر عهده بگیرد.

در چنین شرایطی بسیاری از کشورها و جریان‌های مختلف در صدد برآمدند تا از موقعیت ممتاز بین‌المللی لبنان به سود خود استفاده کنند. به عنوان مثال محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطینی، ده روز قبل به بیروت آمده و از مسئولان لبنانی خواست تا موضوع فلسطین و مشکلات آن را در شورای امنیت پیگیری کنند.

تحلیلگران گفتند، در دهه ۶۰ میلادی نیز هنگامی که لبنان عضو شورای امنیت بود، یاسر عرفات از موضوع استفاده کرده و پرونده فلسطین را از طریق لبنان در شورای امنیت به جریان انداخت و اکنون نیز فلسطینیان قصد دارند از شرایط به وجود آمده، به سود خود استفاده کنند.

در حالی که گمانه‌زنی‌های زیادی در مورد نقش لبنان در برخی مسائل مهم منطقه‌ای مانند پرونده هسته‌ای ایران و موضوع فلسطینی‌ها و سلاح حزب‌الله وجود دارد، منوچهر متکی وارد بیروت شد تا مذاکراتی فوق‌العاده با مسئولان لبنانی داشته باشد.

نگرانی از احتمال حمایت لبنان از برنامه هسته‌ای ایران

قبل از ورود متکی به بیروت، رسانه‌ها و مسئولان برخی کشورهای اروپایی و عربی ابراز نگرانی کردند که ممکن است در صورت مطرح شدن پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت سازمان ملل، لبنان بخواهد از ایران حمایت کرده و در این حمایت، اقدام به تشکیل لابی نیز بنماید.

به همین دلیل بود که سه روز قبل از ورود متکی به بیروت، نماینده لبنان در شورای امنیت رسما اعلام کرد که این کشور با پرونده هسته‌ای ایران بر اساس منافع خود عمل کرده و تنها سود و زیان لبنان را در آن مورد توجه قرار خواهد داد و هیچ زد و بندی نیز در کار نخواهد بود.

منوچهر متکی اما در بدو ورود به بیروت، با این سوال مواجه شد که در صورت طرح پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت، چه انتظاری از لبنان دارد و آیا سفر او ارتباطی به این موضوع دارد؟ متکی در پاسخ به این سوال گفت: «هنوز پرونده هسته‌ای ایران در شورای امنیت طرح نشده، ولی هر گاه چنین اتفاقی افتاد، آنگاه در مورد جزئیات آن و راهکارهای ایران صحبت خواهیم کرد».

کنفرانس مطبوعاتی در پی دیدارهای فشرده

وی در این سفر ابتدا با علی الشامی، وزیر خارجه لبنان، دیدار کرده و پس از آن ملاقات‌های فشرده‌ای با میشل سلیمان، رییس‌جمهور، سعد حریری، نخست‌وزیر، و نبیه بری، رییس مجلس، داشت.

متکی پس از ملاقات با وزیر خارجه لبنان گفت: «ما تلاش داریم تا روابط ایران و لبنان را به بالاترین سطح ممکن برسانیم و برای این هدف هیچگونه محدودیتی نیز نداریم. دیدگاه‌های دو کشور لبنان و ایران بر یکدیگر منطبق بوده و امیدواریم در مرحله جدید شاهد افرایش بیش از پیش روابط باشیم».

متکی عصر دوشنبه کنفرانسی مطبوعاتی در هتل محل اقامت خود برگزار کرد. وی در پاسخ به سوالی در مورد درگیری‌های مرزی ایران و عراق گفت: «خبر خوبی می‌دهم که سوءتفاهم‌های ایجاد شده بین ایران و عراق برطرف شده و در تماس تلفنی امروز من با هوشیار زیباری، قرار شد کمیته‌ای فنی در مسائل مرزی تشکیل شود که بر اساس توافق‌نامه‌های امضا شده میان دو کشور فعالیت کند».

وی همچنین در مورد سه آمریکایی که در ایران دستگیر شده‌اند، گفت: «این سه نفر به شکل غیرقانونی و مشکوک وارد خاک ایران شدند و پرونده آنها در قوه قضاییه در حال رسیدگی است. من اطلاع دارم که بازجویی‌ها از یک نفر از آنها خاتمه یافته و قوه قضاییه به زودی حکم وی را صادر و اعلام خواهد کرد».

وزیر خارجه ایران در پاسخ به سوالی در مورد بحران یمن گفت: «مشکل یمن یک مشکل داخلی است. ما باید از تمامیت ارضی و وحدت یمن حمایت کنیم، ولی راه‌حل مشکل در گفتگوی مسالمت‌آمیز است».

این در حالی است که علی لاریجانی، رییس مجلس ایران که در قاهره بسر می‌برد، روز گذشته در پاسخ به سوالی مشابه گفته بود، مشکل ایران، دخالت‌های عربستان در امور داخلی یمن است.

«تولید سوخت هسته‌ای» در صورت عدم نرمش غرب

متکی همچنین در پاسخ به این سوال که برنار کوشنر، وزیر خارجه فرانسه، امروز گفته است، کشورهای غربی آماده تحریم ایران می‌شوند، گفت: «آقای کوشنر صحبت زیاد می‌کند. فعالیت‌های هسته‌ای ایران مسیر قانونی خود را طی می‌کند و اگر غربی‌ها با گزینه‌های مطرح شده از طرف ایران موافقت نکنند، ایران به گزینه نهایی روی خواهد آورد که چیزی جز تولید سوخت برای رآکتورهای هسته‌ای نیست».

منوچهر متکی عصر امروز سنگ بنای ساختمان جدید سفارت ایران در بیروت را گذاشته و پس از یک میهمانی شام در حومه جنوبی بیروت و ملاقاتی احتمالی با سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، بیروت را به مقصد تهران ترک می‌کند.

دعوت از سعد حریری برای سفر به تهران

متکی همچنین اعلام کرد که از سعد حریری، نخست‌وزیر جدید لبنان، از طرف معاون اول رییس‌جمهور ایران دعوت کرده تا به تهران سفر کند و این سفر به زودی صورت می‌پذیرد.

پایگاه خبری النشره در گزارشی تحلیلی پیرامون سفر متکی نوشت: «باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا، در دیدار چند روز قبل خود با میشل سلیمان، همتای لبنانی خود، در واشنگتن به وی هشدار داد که صبر اسراییل در برابر روند مسلح شدن حزب‌الله در حال لبریز شدن است. اوباما همچنین از لبنان خواسته تا از موقعیت جدید بین‌المللی خود به سود ایران استفاده نکند. سلیمان نیز در مقابل از اوباما خواسته تا آمریکا سیاست‌های خود را بر اساس نزدیکی بیش از پیش با سوریه تعریف کند که اوباما در پاسخ گفته، این سیاست تاکنون پاسخ مطلوب آمریکا را نداشته است. حال با توجه به این امور، تردیدی نیست که دستگاه دیپلماسی ایران تصمیم دارد با به بن‌بست رسیدن مذاکرات هسته‌ای با غرب، به لبنان فشار آورد تا به سود تهران در شورای امنیت سازمان ملل فعالیت کند».

علی مهتدی / بیروت

تحریریه: بابک بهمنش