واکنش‌های بین‌المللی به حمله اسرائیل به ایران
۱۴۰۴ خرداد ۲۳, جمعه
به‌دنبال حمله اسرائیل به تأسیسات اتمی ایران، سران کشورهای ترویکای اروپایی شامل آلمان، فرانسه و بریتانیا با یکدیگر رایزنی کردند. به‌گفته سخنگوی دولت آلمان،فردریش مرتس، صدر اعظم این کشور، امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا درباره تحولات خاورمیانه گفت‌وگوی تلفنی انجام دادند.
فردریش مرتس، صدر اعظم آلمان، در بیانیه‌ای رسمی خواستار پرهیز دو طرف از اقدامات تنش‌زا شد که ممکن است به بی‌ثباتی در منطقه بینجامد. او با تأکید بر نگرانی‌های امنیتی اسرائیل، از برنامه اتمی ایران نیز ابراز نگرانی کرد و گفت صبح امروز با نخست‌وزیر اسرائیل تلفنی گفت‌وگو کرده و در جریان حمله قرار گرفته است.
ژان-نوئل بَرو، وزیر خارجه فرانسه، ضمن ابراز نگرانی از حملات، تأکید کرد که باید از هرگونه تشدید تنش خودداری شود. او در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ضروری است که همه ابزارهای دیپلماتیک برای کاهش تنش‌ها به‌کار گرفته شوند.» فرانسه در عین حال تأکید کرده که اسرائیل حق دفاع از خود را دارد.
کی‌یر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا، در بیانیه‌ای از همه طرف‌ها خواست برای جلوگیری از گسترش بحران، یک گام به عقب بردارند و به تلاش‌های دیپلماتیک بازگردند. او گفت: «ثبات در خاورمیانه باید در اولویت باشد و ما با شرکای خود برای کاهش تنش در تماس هستیم.»
چین: حاکمیت ایران نقض شده است
وزارت خارجه چین با ابراز "نگرانی عمیق" از پیامدهای جدی حمله اسرائیل، این اقدام را مغایر با منشور سازمان ملل دانست. پکن تأکید کرده که "هیچ طرفی از این تنش ناگهانی سود نمی‌برد" و اعلام کرده که آماده است نقش سازنده‌ای برای برقراری صلح و ثبات ایفا کند.
روسیه: حمله اسرائیل غیرقابل توجیه و خطرناک است
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، گفت ولادیمیر پوتین به‌طور مستقیم از دستگاه‌های اطلاعاتی و وزارتخانه‌های خارجه و دفاع روسیه در جریان تحولات قرار می‌گیرد. وزارت خارجه روسیه نیز در بیانیه‌ای شدیداللحن اعلام کرد: «استفاده اسرائیل از زور، نقض منشور سازمان ملل و حقوق بین‌الملل است.» مسکو تأکید کرده که هیچ راه‌حل نظامی برای نگرانی‌ها درباره برنامه اتمی ایران وجود ندارد و تنها دیپلماسی پاسخ‌گوست.
آمریکا: نقشی در حمله نداشتیم
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، گفت که ایالات متحده در این حمله نقشی نداشته و هیچ‌گونه پشتیبانی به اسرائیل ارائه نداده است. او از اظهارنظر بیشتر درباره پیامدهای این حمله خودداری کرد، اما تأکید کرد که واشنگتندر تلاش برای کاهش تنش باقی خواهد ماند.
کشورهای عربی و محکوم کردن نقض حاکمیت ایران
کشورهای عرب منطقه با صراحت بیشتری به محکومیت حمله پرداخته‌اند. عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی آن را "تجاوز آشکار" خوانده و خواستار واکنش جدی جامعه جهانی شده‌اند. وزارت خارجه عربستان اعلام کرد که این حمله امنیت و حاکمیت ایران را تهدید کرده و نقض صریح حقوق بین‌الملل است. امارات خواستار اقدام فوری شورای امنیت سازمان ملل برای برقراری آتش‌بس شد.
ترکیه: اسرائیل راه دیپلماسی را بسته است
وزارت خارجه ترکیه حمله به تأسیسات ایران را به‌شدت محکوم کرد و گفت: «این اقدام می‌تواند به درگیری گسترده‌تری منجر شود.» ترکیه هشدار داد که اسرائیل نشان داده علاقه‌ای به راه‌حل دیپلماتیک ندارد و باید فوراً از ادامه تجاوز خود دست بکشد.
واکنش‌های داخلی در لبنان و عمان
جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان، گفت این حمله تمام تلاش‌ها برای برقراری ثبات در منطقه را هدف قرار داده است. نخست‌وزیر لبنان، نواف سلام، آن را نقض آشکار قوانین بین‌الملل خواند. سلطان‌نشین عمان نیز حمله را "نقض آشکار منشور سازمان ملل" توصیف کرده و آن را اقدامی خطرناک دانسته است.
پاکستان و هند: دو مسیر متفاوت
پاکستان در بیانیه‌ای شدیداللحن حمله اسرائیل را محکوم کرد و اعلام کرد که در "همبستگی کامل" با مردم ایران ایستاده است.
این در حالی است که هند با لحنی محتاطانه اعلام کرد تحولات را به‌دقت زیر نظر دارد و از دو طرف خواست از تشدید تنش خودداری کنند. هند روابط "نزدیک و دوستانه" با هر دو کشور دارد.
استرالیا و نیوزیلند: نگرانی از گسترش درگیری
پنی وانگ، وزیر خارجه استرالیا، از تشدید بحران ابراز نگرانی کرد و خواستار خویشتن‌داری شد. نخست‌وزیر نیوزیلند، کریستوفر لاکسون، هشدار داد که "خطر اشتباه محاسباتی بسیار بالاست" و همه طرف‌ها باید بسیار محتاط عمل کنند.
ناتو: متحدان اسرائیل باید برای کاهش تنش تلاش کنند
مارک روته، دبیرکل ناتو، در استکهلم گفت که اسرائیل دست به اقدامی یک‌جانبه زده و اکنون برعهده متحدان این کشور، از جمله آمریکا، است که برای جلوگیری از درگیری بزرگ‌تر وارد عمل شوند. او تأکید کرد که کاهش تنش اکنون "اولویت مطلق" است.
واکنش حوثی‌ها و حمایت آشکار از ایران
حوثی‌های مورد حمایت ایران در یمن، حمله اسرائیل را "غیرقانونی و غیرموجه" خواندند و آن را تلاشی برای تنبیه ایران به‌خاطر حمایت از فلسطینی‌ها دانستند. این گروه هشدار داد: «کسانی که در منطقه آتش می‌افروزند، خودشان خواهند سوخت.»
اقدامات اضطراری در قبرس
قبرس در واکنش به تحولات اخیر، طرح اضطراری خود برای تخلیه احتمالی اتباع خارجی را فعال کرده است. بنا به اعلام سخنگوی دولت، این طرح شامل شهروندان اتحادیه اروپا و دیگر کشورهاست. برخی پروازها که مقصدشان اسرائیل بوده، به فرودگاه لارناکا در قبرس هدایت شده‌اند. برخی مسافران در فرودگاه منتظر مانده‌اند و عده‌ای نیز در هتل‌ها مستقر شده‌اند.
در جریان این عملیات گسترده که پیش از سحرگاه روز جمعه ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن) انجام شد، از جمله تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز، سایت‌های پرتاب موشک و مراکز فرماندهی نظامی مورد حمله قرار گرفتند و چندین فرمانده عالی‌رتبه سپاه پاسداران، از جمله سرلشگر محمدحسین باقری فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح ایران، حسین سلامی، فرمانده کل سپاه، سردار رشید فرمانده قرارگاه خاتم الانبیاء و امیرعلی حاجی زاده، فرمانده هوا و فضای سپاه پاسداران کشته شدند.
اسرائيل می‌گوید، ایران بیش از صد پهپاد به سوی این کشور شلیک کرده و اسرائيل آماده رهگیری آن‌هاست. این کشور برای مقابله با حملات ایران در حالت آماده‌باش قرار گرفته است.