واکنش تند بیروت به اظهارات ولایتی درباره خلع سلاح حزب‌الله
۱۴۰۴ مرداد ۱۸, شنبه
وزارت امور خارجه و مهاجران جمهوری لبنان روز شنبه ۹ اوت (۱۸ مرداد) با انتشار بیانیه‌ای کم‌سابقه، اظهارات اخیر علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی ایران، را "نمونه‌ای آشکار از دخالت مستقیم و غیرقابل‌قبول در امور داخلی لبنان" دانست.
این وزارتخانه تأکید کرد که اظهارات برخی مقامات ارشد ایران درباره تصمیمات حاکمیتی لبنان "هیچ‌گونه توجیهی ندارد" و یادآور شد که این نخستین بار نیست که چنین مواضعی از سوی مسئولان ایرانی مطرح می‌شود.
در بیانیه آمده است: «دولت لبنان تحت هیچ شرایطی به هیچ طرف خارجی، چه دوست و چه دشمن، اجازه نخواهد داد به جای مردم لبنان سخن بگوید، یا به هر شکلی قیمومیت بر تصمیمات مستقل و حاکمیتی این کشور اعمال کند. سیاست خارجی ما بر اساس حفظ کامل حاکمیت و استقلال تصمیم‌گیری داخلی استوار است و هرگونه اظهارنظر تحمیلی یا دستور از سوی هر کشور خارجی را مردود می‌دانیم.»
وزارت خارجه لبنان با یادآوری اصل حاکمیت ملی، خطاب به تهران تأکید کرده است: «بهتر است رهبری جمهوری اسلامی به مسائل و نیازهای مردم خود بپردازد و به حل مشکلات داخلی‌شان توجه کند، به جای دخالت در امور کشورهای دیگر که هیچ ارتباطی با ایران ندارد.»
تصمیم دولت لبنان و واکنش تهران
تنش دیپلماتیک اخیر پس از آن شکل گرفت که کابینه لبنان روز سه‌شنبه هفته گذشته به ارتش دستور داد تا پایان سال جاری میلادی، طرحی جامع برای انحصار کامل سلاح در اختیار دولت تهیه کند. این اقدام در عمل به معنای خلع سلاح حزب‌الله خواهد بود و بخشی از اجرای توافق آتش‌بس نوامبر سال گذشته است که با هدف پایان دادن به جنگ میان اسرائیل و حزب‌الله شکل گرفت.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
ولایتی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم، این تصمیم را "توطئه‌ای به هدایت آمریکا و اسرائیل" خواند و افزود: «این نخستین بار نیست که چنین مباحثی در لبنان مطرح می‌شود، اما همان‌طور که طرح‌های پیشین شکست خوردند، این بار هم به جایی نخواهد رسید و مقاومت در برابر این توطئه‌ها ایستادگی خواهد کرد.» او همچنین با اشاره به حمایت جمهوری اسلامی از حزب‌الله تأکید کرد که این حمایت ادامه خواهد یافت و حزب‌الله حق دارد حتی در دوران آتش‌بس در برابر حملات اسرائیل از لبنان دفاع کند.
زمینه‌سازی و فشارهای خارجی
تصمیم دولت لبنان برای خلع سلاح حزب‌الله در حالی اتخاذ شده که جنگ سال گذشته با اسرائیل توان نظامی و نفوذ سیاسی این گروه را به‌طور محسوسی کاهش داده است. علاوه بر این، فشار ایالات متحده و احزاب مخالف حزب‌الله در لبنان برای پایان دادن به فعالیت مسلحانه این گروه افزایش یافته و نگرانی‌ها درباره احتمال تشدید حملات اسرائیل به خاک لبنان در صورت عدم اقدام، در میان مقامات بیروت بالا گرفته است.
در بیانیه وزارت خارجه لبنان همچنین بر این نکته تأکید شده که «آینده لبنان، سیاست‌ها و نظام سیاسی این کشور صرفاً توسط مردم لبنان و از طریق نهادهای دموکراتیک و قانون اساسی آن تعیین می‌شود و هیچ نیروی خارجی، چه متحد و چه مخالف، حق دخالت یا تحمیل دیدگاه خود را ندارد.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این دومین بار در سال جاری است که دولت لبنان به اظهارات مقامات ایرانی واکنش رسمی نشان می‌دهد. اوایل سال جاری نیز سفیر ایران در بیروت به دلیل سخنان مشابه درباره خلع سلاح حزب‌الله به وزارت خارجه احضار شد. عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، هفته گذشته در واکنشی نرم‌تر گفت که تصمیم درباره خلع سلاح حزب‌الله صرفاً به خود این گروه مربوط است و تهران "از دور" از آن حمایت می‌کند، اما در تصمیم‌گیری مداخله ندارد.
موضع حزب‌الله و تداوم اختلاف‌ها
حزب‌الله لبنان تصمیم کابینه را "گناهی بزرگ" توصیف کرده و اعلام کرده این طرح را "کان‌لم‌یکن" تلقی می‌کند. این گروه می‌گوید که حفظ سلاح‌هایش برای دفاع از لبنان در برابر تهدیدات اسرائیل حیاتی است. با این حال، دولت لبنان این اقدام را گامی ضروری برای تثبیت حاکمیت ملی و اجرای مفاد توافق آتش‌بس می‌داند.
این تقابل مواضع، شکاف سیاسی و امنیتی عمیقی را در لبنان آشکار کرده است؛ شکافی که اکنون با ورود مستقیم مقامات ایرانی به عرصه اظهارنظر، بعدی بین‌المللی پیدا کرده و می‌تواند پیامدهای دیپلماتیک گسترده‌تری برای روابط تهران و بیروت به همراه داشته باشد.