هشدار گروسی: تشدید تنش نظامی راه دیپلماسی را می‌بندد
۱۴۰۴ خرداد ۲۶, دوشنبه
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مستقر در وین، در حالی امروز دوشنبه ۲۶ خرداد (۱۶ ژوئن) در جلسه فوق‌العاده شورای حکام آژانس به ایراد سخنرانی پرداخت که درگیری نظامی ایران و اسرائیل وارد چهارمین روز خود شده است.
رئیس نهاد نظارتی سازمان ملل بر فعالیت‌های هسته‌ای، ضمن ابراز نگرانی از پیامدهای این مناقشه نظامی، گفت: «تشدید درگیری نظامی جان انسان‌ها را به خطر می‌اندازد، احتمال انتشار مواد پرتوزا با پیامدهای جدی برای مردم و محیط زیست را افزایش می‌دهد، و اقدامات ضروری برای یافتن راه‌حلی دیپلماتیک در راستای تضمین بلندمدت عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را به تأخیر می‌اندازد.»
گروسی همچنین از وضعیت تأسیسات هسته‌ای نطنز که جمعه گذشته در جریان حملات اسرائیل آسیب قابل‌توجهی دیده بود، گزارش جدیدی ارائه داد.
به گفته او، گرچه بخش زیرزمینی این مجموعه مستقیماً هدف قرار نگرفته است، اما تجهیزات موجود در آن ممکن است به دلیل قطع برق آسیب دیده باشند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
گروسی تصریح کرد که آلودگی رادیواکتیو داخل تأسیسات نطنز خطرناک است، اما می‌تواند با استفاده از تجهیزات مناسب تنفسی کنترل شود.
او افزود: «سطح پرتوزایی در خارج از سایت نطنز تغییری نکرده و در سطح عادی باقی مانده، که نشان می‌دهد این رویداد هیچ تأثیر رادیولوژیکی بیرونی‌ای بر جمعیت یا محیط زیست نداشته است.»
حضور بازرسان آژانس در ایران
طبق گزارش گروسی، علاوه بر نطنز، چهار سایت هسته‌ای دیگر در اصفهان نیز در جریان حملات اسرائیل آسیب دیده‌اند. با این حال، او تأکید کرد که هیچ آسیبی به تأسیسات غنی‌سازی فردو، نیروگاه هسته‌ای بوشهر یا رآکتوری که در دست ساخت است، گزارش نشده است.
گروسی تأیید کرد که بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کماکان در ایران حضور دارند و آماده‌اند به محض مساعد شدن اوضاع، فعالیت‌های نظارتی خود را از سر بگیرند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در تازه‌ترین گزارش آژانس، افزایش چشمگیر ذخایر اورانیوم ایران که قابلیت استفاده در سلاح هسته‌ای را دارند، برجسته شده بود. جمهوری اسلامی همچنان هرگونه قصدی برای تولید سلاح هسته‌ای را رد می‌کند.
تهدید تلویحی تهران به توقف "اجرای تعهدات داوطلبانه"
هم‌زمان رضا نجفی، نماینده دائم ایران در آژانس، نیز در نشست فوق‌العاده شورای حکام که به درخواست تهران برگزار شده بود، در بیانیه‌ای شدیداللحن، حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی را "مصداق بارز تروریسم دولتی و نقض آشکار منشور ملل متحد و اساسنامه آژانس" دانست و آن را محکوم کرد.
نجفی تلویحا تهدید به توقف همکاری ایران با آژانس کرد و از جمله گفت: «وقتی حقوق و تعهدات اعضای ان‌پی‌تی متوازن رعایت نشود و برخی رژیم‌های متجاوز بدون عضویت در ان‌پی‌تی آزادانه به تجاوز و تهدید علیه اعضای متعهد اقدام کنند، ادامه اجرای تعهدات داوطلبانه فاقد توجیه خواهد بود.»
نماینده جمهوری اسلامی با بیان اینکه ایران "حق ذاتی خود را برای دفاع از تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای و منافع ملی محفوظ می‌داند"، همچنین افزود که «تهران اقدامات متقابل مقتضی را در زمان مناسب اتخاذ خواهد کرد.»
رضا نجفی همچنین آژانس و شورای حکام را به "بی‌عملی" در برابر "تهدیدات مکرر" اسرائیل" متهم کرد و آن را به شدت مورد انتقاد قرار داد.
بیانیه ۱۱ کشور در محکومیت حمله اسرائیل به مراکز هسته‌ای ایران
در همین حال ۱۱ عضو از مجموع ۳۵ عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با صدور بیانیه‌ای مشترک حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران را محکوم کردند.
در این بیانیه از جمله آمده است: «ما قویاً معتقدیم که این حملات نظامی علاوه بر تهدید صلح و امنیت بین‌المللی، اعتماد به پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) را تضعیف می‌کند، بی‌توجهی آشکار به سیستم پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی محسوب می‌شود و توسعه بیشتر انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز را به خطر می‌اندازد.»
امضاکنندگان بیانیه همچنین از اسرائیل خواسته‌اند تا فوراً حملات خود را متوقف کرده و شورای حکام و مدیرکل آژانس را فراخوانده‌اند که اقدامات لازم برای جلوگیری از تکرار چنین حملاتی را انجام دهند.
علاوه بر ایران، روسیه و چین، کشورهای ونزوئلا، بلاروس، پاکستان، عراق، بورکینافاسو، کوبا، اندونزی و نیکاراگوئه بیانیه مزبور را امضا کرده‌اند.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، یک روز پیش از حمله غافلگیرکننده و سنگین اسرائیل به اهدافی در ایران، قطعنامه‌ای را علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی صادر کرده بود. این قطعنامه با ۱۹ رای موافق، ۱۱ رای ممتنع و فقط سه رای مخالف تصویب شد. روسیه، چین و بورکینافاسو تنها کشورهایی بودند که به قطعنامه پیشنهادی آلمان، فرانسه و بریتانیا، رای منفی دادند.
قطعنامه مزبور پس از انتشار گزارش جامع رافائل گروسی درباره برنامه هسته‌ای ایران صادر شد که جمهوری اسلامی را به عدم همکاری کافی با آژانس و نقض تعهدات پادمانی متهم کرده بود.
محدودیت دسترسی بازرسان آژانس به برخی سایت‌های هسته‌ای، تداوم غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم در ایران و فاصله اندک آن با سطح تسلیحاتی، ذخایر بالای اورانیوم غنی‌شده ایران با خلوص بالا، بی‌پاسخ ماندن پرسش‌های آژانس در مورد برخی سایت‌های مشکوک و نیز کشف آثار اورانیوم غنی‌شده در سه سایت اعلام‌نشده ورامین، مریوان و تورقوزآباد، نارضایتی آژانس از عدم پیشرفت ملموس در پاسخگویی تهران به پرسش‌های فنی و هشدار در خصوص کوتاه شدن نگران‌کننده زمان گریز هسته‌ای ایران و تولید مواد شکاف‌پذیر کافی برای ساخت بمب اتمی، کلیات گزارش منفی گروسی درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی بودند.