نقش ايران و آلمان در مبادله زندانيان ميان اسراييل و حزب الله لبنان

قرار بر اين است كه دولت اسراييل ۴۰۰ زندانى فلسطينى و بيش از ۳۰ زندانى عرب ديگر را آزاد كند. همچنين قرار است شهروند آلمانى استفن اسميرك Steven Smyrek كه به اتهام تدارك حمله اى تروريستى در اسراييل محكوم به زندان شده است، آزاد شود. در برابر سازمان حزب الله لبنان متعهد شده است بازرگانى اسراييلى را كه گروگان گرفته شده و نيز جسد سه سرباز اسراييلى را تحويل دهد. در خبرهاى امروز گفته شد كه رهبرى حكومت ايران، كه گفته مى شود از مهمترين پشتيبانان مالى حزب الله لبنان است، كمك كرده است تا دو طرف معامله با هم به توافق برسند.

در مقاله اى كه در هارتز به قلم زوى بارل Zvi Bar’el چاپ شده، آمده است كه مفسرى لبنانى از مبادله زندانيان به عنوان معامله اى طلايى براى حزب الله نام برده است. چون اين معامله در حقيقت موقعيت سياسى اين سازمان را در لبنان براى مدتى تقويت خواهد كرد. به نظر بارل هم حزب الله پس از مدتها كه در لبنان مورد انتقاد بسيار بود، مى تواند بار ديگر مشروعيتى كسب كند، آن هم با عمل كردن به وظايفى كه قول انجام آن را به خانواده هاى زندانيان لبنانى داده است، با آزاد كردن زندانيان فلسطينى اى كه تعدادشان بيشتر از زندانيانى است كه رهبران فلسطينى تاكنون موفق به آزاد كردنشان بوده اند، و با آزاد كردن زندانيانى از سوريه، مراكش و ليبى.

و اما بارل در مقاله خود به نقش ميانجيگرانه ايرانيان در كنار آلمانيها مى پردازد. وى مى نويسد توافق براى مبادله زندانيان به هيچ وجه بدون كمك ايران امكان پذير نبود و پشت گفته هاى تشكرآميز ميانجيگر آلمانى ارنست اورلا Ernst Uhrlau در كنفرانس مطبوعاتى اش ارتباطى ايرانى_آلمانى_لبنانى نهفته بود كه همواركننده راه اين معامله بوده است. به نوشته مفسر روزنامه هارتز هنگامى كه مذاكرات ميان حزب الله لبنان و اسراييل در ماه نوامبر، دو ماه پيش، متوقف شد، چون اسراييل حاضر به آزاد كردن تروريست لبنانى سمير القنطار نشد، و دبيركل حزب الله حسن نصرالله از انجام معامله بدون آزاد كردن القنطار خوددارى مى كرد، همه در پى يافتن راه حلى معجزآسا براى درآمدن از اين تنگنا برآمدند. در عين حال نصرالله به اورلا فهماند كه آماده شنيدن پيشنهادهاى جديد است. و پس از آن بود كه اورلا چند بار به ايران سفر كرد تا از ايرانيان بخواهد به حزب الله فشار آورند و از درخواست خود براى آزاد كردن القنطار بگذرند.

بارل مى نويسد كه ايران در اين دوره مشغول مذاكره در باره پروتكل الحاقى قرارداد منع گسترش سلاحهاى هسته اى با آلمان، فرانسه و بريتانيا بود . اورلا در اين مذاكرات نقش مهمى بازى كرد و روابط خود را با مقامات رهبرى در ايران محكم ساخت، به ويژه با دبير شوراى امنيت ملى، حسن روحانى. بارل به منابع خبرى آلمانى استناد مى كند و مى نويسد كه حسن روحانى موافقت كرد براى تسهيل امر مبادله زندانيان و اطلاع گيرى در باره وضعيت ران آراد، افسر مفقود شده اسراييلى، كمك كند. كمى پس از آن ايرانيان به اورلا مى گويند خبر جديدى در باره آراد ندارند، اما حزب الله را تشويق كرده اند در معامله شركت كند. نويسنده هارتز مى نويسد كه در برابر اين همكارى ايران احتمالا آلمان موافقت كرده است ايرانيانى را كه در رابطه با قتل رهبران كردها در واقعه ميكونوس در سال ۱۹۹۲ در آلمان دستگير كرده، آزاد كند.

بارل به منابع لبنانى استناد كرده مى نويسد كه اورلا ماه گذشته با پيام تازه اى از سوى اسراييل به لبنان سفر كرد كه حاكى از آن بود كه دوره محكوميت زندان القنطار كوتاه خواهد شد. نصرالله اما اصرار كرد بر اينكه موعد دقيق آزادى وى مشخص گردد. سرانجام پيشنهاد آلمان مبنى بر اينكه مذاكره بر سر موعد آزادى القنطار را به دو ماه ديگر موكول كنند، پذيرفته شد. بار ديگر از ايران خواسته شد تا بر حزب الله فشار آورد و گويا ميانجيگرى ايران در اين مورد نيز موثر بوده است.