مادر نيكخواه خودكامه هند
۱۳۹۸ آبان ۲۸, سه‌شنبه
پدر و مادرش تلاشگران عليه استعمار انگليس و ديرزمانی زندانی سياسی بودند. پدرش جواهر لعل نهرو، نخستين نخست‌وزير هندِ مستقل با رفتن به زندان تنها فرزندش را از چهار سالگی با نبرد سياسی آشنا كرد.
در يک گفتگوی راديويی می‌گويد: «نارسايی مالی نداشتيم، اما كسی كه در آن زمان مبارزه سياسی می‌كرد، جز مرگ و زد و خورد و حبس، چيزی نصيبش نمی‌‌‌‌شد و ما اين را پذيرفته بوديم.»
۲۵ ساله بود كه بر خلاف آداب به عنوان يک برهمنی هندو با فيروز گاندی، از پارسيان هند، ازدواج كرد. اما فعاليت سياسی به او فرصت پرداختن به همسر و دو پسرش را نمیداد.
زن در جامعه هند اعتبار شايسته‌ای نداشت، اما او كه از خانواده فرادستی بود، توانست با تلاش بسيار و همكاری پدر، دست راست و مشاور نهرو به شمار آيد و دو سال پس از مرگ پدرش در ۴۹ سالگی به عنوان نخستين نخست‌وزير زن، اداره كشور را به عهده گيرد.
هند در دوره نخست ۱۱ ساله نخست‌وزيری او به مقام دهمين كشور صنعتی جهان رسيد. او پيوسته به ميان مردم می‌رفت و میكوشيد نارسایی‌ها را در محل حل كند و با برنامه‌های رفاهی پنج ساله و گونه‌ای سوسياليسم آزاد توانست از مشكل بزرگ فقر و گرسنگی بكاهد.
در سال ۱۹۷۱، كوشيد با ميانجی‌گری رهبران كشورهای بزرگ از جنگ ميان هند و پاكستان جلوگيری كند، اما از همكاری آنان سرخورد.
ارتش پاكستان در عرض چند روز از هند شكست خورد و بخش شرقی آن به عنوان كشور بنگلادش مستقل شد كه پيروزی بزرگی برای اينديرا گاندی به شمار آمد.
۹ سال از حكومتش می‌گذشت كه ديوان عالی كشور، او را به سوء استفاده از هزينه‌های دولتی به سود مبارزات انتخاباتی‌اش محكوم كرد. او در پاسخ، وضعيت اضطراری اعلام كرد و در عمل حكومت را به طور خودكامه ادامه داد، اما در انتخابات بعدی رأی كافی نياورد و سه سال از كار كنار گذاشته شد.
دوره دوم نخست‌وزيری‌اش با برخوردهای جدایی‌‌طلبانه سیکها در ايالت اوتار پرادِش همراه بود. در سال ۱۹۸۴ عده بسياری از سیکهای معترض به معبد زرينشان آمريتسار پناه بردند و در آنجا بسط نشستند. اينديرا گاندی برای حفظ يگانگی كشور دستور حمله به آنجا را داد كه باعث كشته شدن ۸۰۰ سرباز و معترض شد. او در پی حفظ اتحاد ميان مردم از كنار گذاشتن نگهبانان شخصی‌اش كه از سیکها بودند، خودداری كرد و همين سیکهای محافظ در روز ۳۱ اكتبر ۱۹۸۴ او را از پای درآوردند.
اينديرا گاندی در ۶۶ سالگی در دهلی درگذشت.