عملیات مخفیانه اتمی آژانس بین‌المللی در لبنان
۱۳۸۸ شهریور ۲۱, شنبه
این مواد رادیواکتیو توسط یک گروه ویژه از بازرسان آژانس انرژی اتمی، پس از خروج از لبنان به روسیه منتقل شده‌اند. رابین هرد، یکی از کارشناسان مسئول در این زمینه می‌گوید: «با توجه به شرایط حساس سیاسی در خاورمیانه، به ویژه در لبنان، این مواد رادیواکتیو بدون هیچ‌‌گونه محافظتی نگه‌داری می‌شدند و دارای تشعشات فراوانی نیز بودند. اگر این مواد ربوده می‌شدند، می‌توانستند خطری برای انسان‌ها باشند».
بر اساس آنچه که منتشر شده، این مواد به طور دقیق شامل کبالت ۶۰ می‌شدند که ایزوتوپ رادیواکتیو و مصنوعی کبالت است. چنانچه شخصی بدون در نظر گرفتن نکات ایمنی با این ماده تماس پیدا کند، مبتلا به مسمومیت شدید می‌شود که می‌تواند حتی منجر به مرگ فرد نیز شود. کبالت ۶۰ پایداری بالایی دارد و نیمه‌عمر آن بالغ بر پنج سال و نیم می‌شود.
پرتوهای رادیو اکتیو گاما که از شکستن کبالت ۶۰ ناشی می‌شوند، در صنعت تغذیه نقش ضدعفونی کننده را بازی می‌کنند و قادرند باکتری‌ها را از بین ببرند. در لبنان ۳۶ قطعه‌ی جداگانه از این ماده در یک دستگاه پرتوافشانی در قالب یک پروژه‌ی کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گرفتند.
اما مشکل اصلی در آن بود که مرکز مربوطه در لبنان سال‌های مدید فعالیت نداشته و شخصی که برای این کار نیز تعلیم دیده بوده غایب بوده است. به گفته‌ی یکی از اعضای کمیسیون انرژی اتمی لبنان، این ماده در مرکز کشاورزی این کشور بدون در نظر گرفتن نکات ایمنی نگه‌داری می‌شده و هر آن احتمال ایجاد خطراتی برای مردم وجود داشته است.
انبار شدن مواد رادیو اکتیو در روسیه
آژانس انرژی اتمی پیش‌تر در سال ۲۰۰۳ قصد خروج این مواد را از لبنان داشته است. اما به گفته‌ی رابین هرد در این میان مشکلات منطقه‌ای دلیل اصلی عدم انجام این کار بوده است: «درست زمانی که ما در محل مستقر شدیم، اسرائیل فرودگاه را بمباران کرد. برای همین نیز ما نتوانستیم این مواد را خارج کنیم. باید مدت طولانی صبر می‌کردیم تا وضعیت در لبنان دوباره آرام بگیرد».
در این مدت با توجه به حوادث روی داده در لبنان از جمله جنگ در سال ۲۰۰۶، درگیری میان ارتش و فلسطینی‌های افراطی در سال ۲۰۰۷ و همچنین تنش‌ها بین نظامیان شیعه و طرفداران رژیم، کار خروج این مواد به تعویق افتاد.
تازه پس از برگزاری انتخابات پارلمانی اخیر در لبنان بود که شرایط برای انجام این کار مهیا شد. سه ماه پس از انتخابات و تا زمان تشکیل دولت جدید فرصت مناسبی بود تا این مواد رادیواکتیو در محفظه‌های ایمنی و با پروازی ویژه راهی روسیه شوند. مقامات روسی گفته‌اند که این مواد را در مکان امنی در اورال یا سیبری انبار می‌کنند.
SN/DK