شمارش معکوس برای توافق جهانی بر سر کاهش زباله‌های پلاستیکی
۱۴۰۴ مرداد ۱۴, سه‌شنبه
انجمن تولیدکنندگان پلاستیک اروپا (Plastics Europe) می‌گوید از یک توافق‌نامه قوی حمایت می‌کند، اما تمرکز خود را نه بر مهار تولید پلاستیک، بلکه بر مدیریت پسماندها می‌گذارد.
کریستینه بونته، مدیرکل این انجمن، در گفت‌وگو با شبکه رادیویی "دویچلندفونک" آلمان، با بیان اینکه حدود ۲.۷ میلیارد نفر در جهان به سیستم مدیریت پسماندها، یعنی ساماندهی امحاء و بازیافت، دسترسی ندارند، تأکید کرد که باید فوراً در این زمینه اقدام شود.
او، با این حال، درباره محدود کردن فی‌نفسه تولید پلاستیک ابراز تردید می‌کند. به گفته بونته، در آلمان پلاستیک‌ها در بسته‌بندی مواد غذایی، اغلب با بسته‌بندی‌های ترکیبی جایگزین می‌شوند که سنگین‌تر بوده و بازیافت آنها دشوارتر است.
موضوع مذاکرات
مذاکرات در ژنو تا ۱۴ اوت ادامه خواهد داشت. این ششمین دور گفت‌وگوها از سال ۲۰۲۲ میلادی بدین‌سو است. در اصل قرار بود در پاییز ۲۰۲۴ در بوسان کره جنوبی توافقی حاصل شود، اما این امر محقق نشد و شرکت‌کنندگان بر تمدید مذاکرات در سوئیس توافق کردند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
این بار قرار است متن مشخص یک قرارداد تهیه شود. بیش از ۱۷۰ کشور و شمار زیادی سازمان غیردولتی در این نشست حضور دارند. از طرف آلمان، یوخن فلاس‌بارت، معاون وزیر محیط زیست، شرکت می‌کند.
هدف درازمدت این است که توافق‌نامه جدید در جایگاهی هم‌سطح با سایر معاهدات مهم زیست‌محیطی، همچون توافق پاریس، قرار گیرد. اما هنوز روشن نیست که آیا توافقی حاصل خواهد شد یا نه، زیرا مسائل کلیدی همچنان حل‌نشده باقی مانده‌اند.
از جمله مسائل حل‌نشده، چگونگی تنظیم استفاده از مواد شیمیایی خطرناک است و اینکه تصمیم‌ها باید با اکثریت آرا یا به اتفاق آرا اتخاذ شوند.
اختلاف منافع
یکی از بحث‌برانگیزترین موضوعات، احتمال تعیین سقف تولید پلاستیک است. ائتلافی متشکل از بیش از ۱۰۰ کشور و واحد سیاسی همسو، از جمله آلمان، مکزیک، پاناما، رواندا و اتحادیه اروپا خواستار چنین محدودیتی شده‌اند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در مقابل، کشورهای نفت‌خیز، مانند عربستان سعودی و روسیه، به شدت با تعیین سقف تولید مخالف‌اند و خواستار آن هستند که توافق صرفاً بر کارآمدی مدیریت پسماند متمرکز شود. آنها تاکنون با هرگونه محدودیت الزام‌آور در تولید پلاستیک مخالفت کرده‌اند.
پژوهشگران از رویکرد بلندپروازانه‌تر نخست حمایت می‌کنند. دانا کوهنل، از مرکز تحقیقات محیط زیست هلم‌هولتس، که مذاکرات را از منظر علمی دنبال می‌کند، تأکید کرده است: «پلاستیک را نباید فقط به عنوان زباله در نظر گرفت، چون مشکلات از همان آغاز فرایند تولید مخرب برای محیط زیست آغاز می‌شوند.»
کوهنل می‌گوید، توافق تنها در صورتی که کل چرخه عمر پلاستیک‌ها در نظر گرفته شود، مؤثر خواهد بود. با این حال، او در درجه اول بر ضرورت دستیابی به توافق تأکید می‌کند: «با هر تأخیر بیشتری، مشکلات هم بزرگتر می‌شوند.»
سازمان صلح سبز (Greenpeace) نیز، با اشاره به اینکه "شانس مهار سرمنشأ سیل پلاستیک، هرگز به این اندازه بزرگ نبوده" هشدار داده است که "اقدامات داوطلبانه یا شبه‌راه‌حل‌ها" تنها بحران را تشدید کرده و مشکل را حل نخواهند کرد. این سازمان زیست‌محیطی خواستار اقداماتی مشخص همچون کاهش ۷۵ درصدی تولید پلاستیک تا سال ۲۰۴۰، ممنوعیت پلاستیک‌های یکبارمصرف و افزایش سطح استفاده چندباره از آنها شده است.
آسیب‌ها
بر اساس یک پژوهش جهانی، در سال ۲۰۲۲ حدود ۴۰۰ میلیون تُن پلاستیک در جهان تولید شده است. بر اساس آمار سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD)، از سال ۲۰۰۰ تاکنون این مقدار دو برابر شده و تا سال ۲۰۶۰ احتمال سه برابر شدن آن وجود دارد.
تنها در آلمان، طبق داده‌های اداره فدرال محیط زیست، سالانه نزدیک به شش میلیون تُن زباله پلاستیکی تولید می‌شود.
این زباله‌ها اغلب وارد محیط زیست می‌شوند. برآورد می‌شود که ۲۷ میلیون تُن ریزپلاستیک در اقیانوس اطلس شمالی شناور باشد. ذرات پلاستیکی همچنین در خاک، اعماق دریا، بر روی یخچال‌ها، در هوا، و حتی در بدن انسان، یافت می‌شوند.
پژوهش مشترک صندوق جهانی طبیعت (WWF) و دانشگاه بیرمنگام، که بر پایه ۲۰۰ مطالعه انجام گرفته، نشان می‌دهد که ذرات پلاستیکی و مواد شیمیایی افزوده‌شده به آنها در فرایند تولید، می‌توانند به ریه، قلب، مغز، دستگاه گوارش، سیستم ایمنی و غدد درون‌ریز آسیب برسانند.
گزارش اخیر کارشناسان، که هم‌زمان با مذاکرات ژنو در هفته‌نامه معتبر پزشکی "لنست" منتشر شده، از "بحران پلاستیک" سخن می‌گوید. طبق این گزارش، پلاستیک‌ها موجب بیماری و مرگ از نوزادی تا کهنسالی می‌شوند و سالانه دست‌کم ۱.۵ تریلیون دلار به سلامت عمومی خسارت وارد می‌کنند.
فیلیپ لندریگن، نویسنده این پژوهش از کالج بوستون، می‌گوید، بیشترین آسیب معمولاً به آسیب‌پذیرترین بخش جمعیت، یعنی کودکان، وارد می‌شود و پیامدهایش هزینه‌های اقتصادی سنگینی را بر جامعه تحمیل می‌کند. به همین دلیل، او "اقدام فوری" را ضروری می‌داند.