سایه مذاکرات اتمی بر بازار بین‌المللی نفت
۱۳۹۲ مهر ۲۹, دوشنبه
تنها محافل سیاسی و رسانه‌ای نیستند که خبرهای مربوط به مذاکرات ایران و گروه ۵+۱ را با دقت دنبال می‌کنند. معامله‌گران بازار نفت نیز نسبت به روند این مذاکرات و نتایج احتمالی آن حساسیت قابل اعتنایی دارند.
در حالی که آمریکا و متحدان آن بر کنترل هر چه بیشتر برنامه هسته‌ای ایران تاکید دارند، ایران در عوض در پی کاهش تحریم‌هاست.
به ویژه تحریم‌های نفتی اتحادیه اروپا که از سال ۲۰۱۱ علیه ایران به اجرا گذاشته شده ضربه‌ای اساسی به درآمدهای این کشور وارد کرده است. صادرات نفت ایران که معمولا به دو میلیون و سیصد هزار بشکه در روز می‌رسید اینک به کمتر از یک میلیون بشکه کاهش یافته است.
از نظر شماری از کارشناسان، اگر ایران با صادرات قبلی خود به بازار نفت برگردد قیمت نفت به سختی در سطح کنونی (۱۱۰ دلار برای هر بشکه) قابل دوام است.
کاهش بهای هر بشکه به ۱۲ تا ۲۹ دلار
این کارشناسان که خبرگزاری بلومبرگ با آنها گفت‌وگو کرده است برآوردشان این است که حصول توافق در مذاکرات اتمی ژنو قیمت نفت را تا بشکه‌ای ۱۲ دلار کاهش خواهد داد. برخی برآوردها این کاهش را تا ۲۹ دلار ارزیابی می‌کنند.
در واقع عرضه بیشتر نفت از سوی ایران تشدید کننده روند تازه‌ای است که در بازار نفت شکل گرفته است. بنا به داده‌های آژانس بین‌المللی انرژی، کشورهای صادرکننده نفت غیراوپک تولید خود در سال ۲۰۱۴ را ۷ / ۱ میلیون بشکه در روز افزایش می‌دهند و به سطح ۴ / ۵۶ میلیون بشکه در روز می‌رسانند. این افزایش از سال ۱۹۷۰ به این سو بی‌سابقه خواهد بود.
همزمان تشدید فعالیت‌ها در آمریکا برای استخراج نفت شیل (استخراج نفت از منافذ و رگه‌های سنگی زیرزمینی با کمک فشار و مواد شیمیایی) نیز بخشی از نیازهای بزرگترین مصرف‌کننده انرژی در جهان (آمریکا) را تامین کرده و کاهش تقاضا را به دنبال داشته که در میان‌مدت بدون تاثیر کاهنده بر قیمت نفت نیست.
اعلام آمادگی شرکت‌های نفتی برای بازگشت به ایران
گرچه فضای آخرین دور مذاکرات ایران و گروه ۵+۱ مثبت‌تر از همه مذاکرات قبلی در ۸ سال گذشته توصیف می‌شود، اما تا حصول احتمالی توافق و رفع تحریم‌ها راه آسانی در پیش نیست. با این همه، همین فضا سبب شده که اعلام آمادگی شرکت‌های نفتی جهان برای شروع فعالیت در حوزه‌های نفت و گاز ایران بروز بیشتری پیدا کند.
در روزهای گذشته خبرگزاری‌ها از تمایل مجدد و هر چه سریعتر توتال فرانسه به ادامه فعالیت در حوزه گازی پارس جنوبی خبر داده‌اند. بنا به همین خبرها، شرکت انی ایتالیا نیز منتظر رفع تحریم‌هاست تا فعالیت خود در حوزه گازی پارس جنوبی و میدان نفتی دارخوین را از سر گیرد.
روز یکشنبه (۲۸ مهر / ۲۰ اکتبر) حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، در حاشیه جلسه هیئت دولت در اشاره‌ای تلویحی به سفر خود به نیویورک و مذاکرات ایران و ۵+۱ در ژنو گفت: «ديپلماسی فعال ايران ابتکار عمل را به دست گرفته و افکار عمومی جهان را، حتی در کشورهای تحريم‌کننده، به سمت خود جلب کرده است و می‌رود تا قدم به قدم با تثبيت حقوق حقه هسته‌ای ايران، موانع پيشرفت را هم از سر راه ملت بردارد.» روحانی اسرائیل را متهم کرد که در روند تعامل سازنده ایران و جهان اخلال می‌کند.
همزمان لورن فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه، هشدار داده است که هنوز برای نتیجه‌گیری از آنچه در ژنو مطرح شده "بسیار زود" است و هر گونه اقدامی در برابر ایران بایستی "محتاطانه" صورت گیرد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل نیز نگرانی قبلی خود را تکرار کرده و گفته است، تا زمانی که "حرف بدون عمل" از سوی ایران ایراد می‌شود، باید بر فشارهای بین‌المللی علیه این کشور ادامه داد و بر دامنه آن افزود.
نتانیاهو قرار است پنجشنبه این هفته (۲ آبان / ۲۴ اکتبر) در رم با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، در باره آخرین تحولات مربوط به پرونده هسته‌ای ایران دیدار و مذاکره کند.