سازمان ملل: نزدیک به ۱۰۰۰ نفر در یک‌سال در ایران اعدام شدند
۱۴۰۴ خرداد ۲۹, پنجشنبه
دفتر حقوق بشر سازمان ملل در گزارشی رسمی اعلام کرد که در سال ۲۰۲۴ میلادی جمهوری اسلامی ایران دست‌کم ۹۷۵ نفر را اعدامکرده است. این آمار نسبت به سال پیش از آن ۱۴ درصد افزایش یافته و بالاترین رقم ثبت‌شده از سال ۲۰۱۵ تاکنون است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نادا الناشف، معاون کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، در نشست خبری مربوط به انتشار این گزارش، هشدار داد که ایران با این روند، به شکل بی‌سابقه‌ای حقوق اولیه شهروندان را زیر پا می‌گذارد.
مواد مخدر و قتل؛ بیشترین دلایل صدور حکم اعدام
طبق آمار ارائه‌شده، ۵۲ درصد از این اعدام‌ها مربوط به جرائم مرتبط با مواد مخدر و ۴۳ درصد مربوط به اتهامات قتل بوده است. همچنین ۳ درصد از افراد به اتهامات امنیتی و ۲ درصد نیز به اتهامات جنسی اعدام شده‌اند.
در این گزارش آمده که دست‌کم چهار مورد از اعدام‌ها به‌صورت علنی و در انظار عمومی انجام شده‌اند؛ اقدامی که از نگاه نهادهای حقوق بشری "بی‌رحمانه و تحقیرآمیز" محسوب می‌شود.
اعدام معترضان؛ پیام سیاسی به جامعه
در هفته گذشته، یک مرد به دلیل مشارکت در اعتراضات سراسری پاییز ۱۴۰۱ "زن، زندگی، آزادی" در ایران اعدام شد. مقامات قضایی جمهوری اسلامی، وی را به اتهام "محاربه" و "افساد فی‌الارض" به مرگ محکوم کرده بودند.
نهادهای حقوق بشری این اقدام را نشانه‌ای از استفاده ابزاری از اعدام برای ایجاد فضای رعب و وحشت در جامعه می‌دانند. هم‌زمان، سازمان‌های مدافع حقوق بشر بارها هشدار داده‌اند که این روند با اصول دادرسی عادلانه در تضاد است.
ایران پس از چین در رتبه دوم جهانی اعدام
بر پایه گزارش سالانه سازمان عفو بین‌الملل، ایران پس از چین دومین کشور جهان از نظر تعداد اعدام‌ها در سال ۲۰۲۴ بوده است. این در حالی است که اکثریت کشورهای جهان یا مجازات اعدام را لغو کرده‌اند یا اجرای آن را به حالت تعلیق درآورده‌اند.
کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل تأکید دارند که استفاده گسترده و غیرشفاف از مجازات مرگ در ایران، نشانه‌ای از ضعف در ساختار قضایی، نبود استقلال نهادهای دادرسی و بی‌توجهی به حقوق اولیه متهمان است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در پی انتشار این گزارش، انتظار می‌رود فشارهای بین‌المللی بر جمهوری اسلامی افزایش یابد. با این حال، مقامات تهران تاکنون واکنشی رسمی به این آمار نشان نداده‌اند و هم‌چنان به دفاع از سیاست‌های خود در قبال مجازات اعدام ادامه می‌دهند.
"سه‌شنبه‌های بدون اعدام"
پیش از این و در واکنش به افزایش اعدام‌ها، زندانیان سیاسی در ایران کارزار"سه‌شنبه‌های بدون اعدام" را راه‌اندازی کرده‌اند. شرکت کنندگان در این حرکت که بیش از یک سال ادامه داشته، هر هفته علیه اعدام‌ها در داخل زندان‌های ایران اعتراض می‌کنند.
محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، درباره این جنبش گفت: «این نخستین بار است که زندانیان در داخل ایران یک جنبش مردمی علیه اعدام را رهبری می‌کنند. این نشان‌دهنده آغاز یک حرکت اجتماعی گسترده‌تر برای لغو مجازات اعدام است.»