سازمان ملل: از اول ژوئن ۴۵۰هزار افغان ایران را ترک کرده‌اند
۱۴۰۴ تیر ۱۶, دوشنبه
آژانس مهاجران سازمان ملل متحد از بازگشت نزدیک به ۴۵۰هزار افغان از ایران از شروع ماه ژوئن تا کنون خبر داده است.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، این آژانس که با نام رسمی کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان (UNHCR) شناخته می‌شود دوشنبه هفتم ژوئیه (۱۶ تیر) اعلام کرد که این خروج پس از آن صورت گرفت که تهران دستور داد افغان‌های بدون مدارک هویتی باید تا ششم ژوئیه (۱۵ تیر) این کشور را ترک کنند.
روزنامه هم‌میهن همزمان در روز دوشنبه در گزارشی نوشت، طبق آخرین آمارهای غیررسمی، حدود "هفت میلیون مهاجر افغانستانی در حال حاضر در ایران حضور دارند که با لغو برگه‌های سرشماری مهاجران، بیش از چهار میلیون آن‌ها غیرقانونی هستند."
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
آژانس مهاجران سازمان ملل می‌گوید، تنها در سال جاری (۲۰۲۵) بیش از یک‌میلیون و ۴۰۰هزار نفر از افغان‌ها به کشورشان بازگشته‌اند یا مجبور به بازگشت شدهاند.
از اواخر ماه مه ایران دستور داد که اتباغ غیرمجاز افغانستانی حداکثر تا هفتم ژوئیه باید از کشور خارج شوند.
نهادهای سازمان ملل می‌گویند، از اواسط ماه ژوئن شمار افرادی که از مرز عبور کرده‌اند افزایش یافته است و در برخی روزها حدود ۴۰هزار نفر از مرز عبور می‌کنند.
سخنگوی سازمان بین‌المللی مهاجرت به خبرگزاری فرانسه گفت، از اول ماه ژوئن تا پنجم ژوئیه (شنبه، دو روز پیش) ۴۴۹هزار و ۲۱۸ افغان از ایران بازگشته‌اند که این تغییر، شمار کل افغان‌هایی که از ابتدای سال جاری میلادی تا حالا از ایران خارج شدهاند را به بیش از ۹۰۶هزار نفر رسانده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
خبرگزاری فرانسه می‌نویسد، بسیاری از افرادی که از مرز عبور کرده‌اند از فشار مقام‌های ایران، بازداشت، اخراج و از دست دادن منابع مالی محدود خود به دلیل عجله و اجبار در خروج سریع خبر داده‌اند.
کاهش شدید کمک‌های خارجی مواجهه با این بحران را دشوار ساخته و به همین دلیل سازمان ملل و گروه‌های غیردولتی بین‌المللی و مقام‌های طالبان خواستار اختصاص بودجه بیش‌تر برای حمایت از بازگشت‌کنندگان شدهاند.
سازمان ملل با اشاره به این که برگشت مهاجران باعث می‌شود، افغانستان درگیر با فقر، بیکاری و پیامدهای تغییرات اقلیمی بیش از پیش درگیر مشکلات شود از کشورها خواسته که مهاجران افغان را به‌زور برنگردانند.
کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان جمعه چهارم ژوئیه در بیانیه‌ای اعلام کرد: «اجبار یا تحت فشار قرار دادن افغان‌ها برای بازگشت، خطر بی‌ثباتی در منطقه و حرکت به سمت اروپا را به همراه دارد.»
در ایران نیز فعالان و برخی سازمان‌ها به انتقاد از این عملکرد پرداخته‌اند. از جمله کانون نویسندگان ایران در بیانیه‌ای که یکشنبه ۱۵ تیر منتشر شد با انتقاد از "برخوردهای خشن با پناهندگان افغانستانی" این عملکرد جمهوری اسلامی را نگرانی‌برانگیز خواند.
"به سرکوب و اخراج مهاجران افغانستانی پایان دهید"
در بیانیه کانون نویسندگان که با عنوان "به سرکوب و اخراج نژادپرستانه‌ی مهاجران افغانستانی پایان دهید" منتشر شده آمده که این روند که پس از آتش‌بس در جنگ ایران و اسرائیل شدت گرفته "چنان ابعاد هولناکی به خود گرفته است که تن به رفتارهای شنیع فاشیستی و ناسیونالیستی می‌زند."
کانون می‌گوید: «در جریان تبلیغات ضدافغانستانی، مهاجرانی که سال‌های دراز است در ایران زیسته‌اند به یک‌باره و بدون ارائه سند یا دلیل مشخصی به جاسوسی برای اسرائیل متهم شدهاند و با رفتارهای به‌غایت نژادپرستانه به صورت فله‌ای و بسیار اهانت‌آمیز از ایران اخراج می‌شوند.»
در این بیانیه اخراج "بیش از ۲۰هزار خانوار پناهنده از ستم حکومت فوق‌ارتجاعی طالبان ستمی آشکار بر مردم بی‌پناه" افغانستان خوانده شده است.
کانون نویسندگان رفتار جمهوری اسلامی با مهاجران افغان را "تبعیض‌آمیز و با شتابی خطرنااک" نامیده است: «به گونه‌ای که حاکمیت با قطع تدریجی خدمات اندک آموزشی، بانکی و بهداشتی ارائه‌شده به این مهاجران و برخورد خشن و پلیسی با آن‌ها سعی کرده است مهاجران را وادار به ترک کشور کند."
نویسندگان ایرانی در این بیانیه ستیز با مهاجران، سوءاستفاده از اضطرار آن‌ها چه در ایران و چه در خارج از کشور و از جانب گروه‌های دست راستی را محکوم کرده و خواستار توقف این چرخه شدهاند.
پیش از ایران پاکستان نیز دست به اخراج انبوهی گسترده از مهاجران افغان زده بود.
اوضاع نابسامان انسانی در مناطق مرزی
سازمان ملل متحد با نگاهی به وضعیت مناطق مرزی افغانستان در مورد شرایط دشوار انسانی در مرز دوغارون ـ اسلام‌قلعه هشدار داده است.
تاج‌الدین ایوالی، نماینده صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) در افغانستان با نگاهی انتقادآمیز به سیاست پی‌گرفته‌شده در ارتباط با مهاجران افغان، ۲۵درصد از افغان‌های اخراج‌شده را کودکانی خواند که با کم‌ترین امکانات و پول از مرز عبور می‌کنند و وارد افغانستان می‌شوند.
او افزود که مراکز موجود در مرز اسلام‌قلعه می‌توانند پذیرای شمار زیادی از این افراد باشند اما از نظر خدمات به اندازه کافی مجهز نیستند: «وقتی روزانه بیش از ۲۰هزار نفر را می‌پذیریم، این واقعا بالاتر از سناریوی برنامه‌ریزی ماست.»
به گفته ایوالی، مراکز اضطراری فقط برای هفت تا ۱۰هزار نفر سیستم آب و فاضلاب دارند و می‌توانند برای همین تعداد کودک واکسیناسیون، تغذیه و فضاهای مناسب فراهم کنند.
احمد محمدی، یکی از بازگشت‌کنندنگان روز شنبه در حالی که در مرکز پذیرش تحت مدیریت سازمان بین‌المللی مهاجرت در نقطه مرزی اسلام‌قلعه در غرب ولایت هرات در انتظار کمک بود به خبرگزاری فرانسه گفت: «اگر بتوانم در اینجا کاری پیدا کنم که بتواند هزینه‌های روزانه‌ام را پوشش دهد همین جا می‌مانم. اما اگر این کار ممکن نباشد مجبور می‌شوم دوباره به ایران یا پاکستان یا کشور دیگری بروم.»