زنانی که "حرف اول" را در فوتبال مردان می‌زنند

بیبیانا اشتاین‌هاوس از جمله چهره‌های خبرساز فصل جدید بوندس‌لیگا بود. این داور فیفا از فصل جدید. پیکارهای لیگ دسته اول فوتبال مردان آلمان را هم سوت می‌زند. او در سال ۲۰۰۷ به جمع داورانی پیوست که قضاوت دیدارها در بوندس‌لیگای ۲ مردان را برعهده دارند. برخی از کارشناسان و داوران مرد اشتاین‌هاوس را بهترین داور فوتبال زن در جهان می‌دانند.

اشتاین‌هاوس در عرصه قضاوت ستاره‌ای محسوب می‌شود. عنوان بهترین داور زن فوتبال آلمان (۲۰۰۷ تا ۲۰۱۱ و ۲۰۱۷) و همچنین عنوان بهترین داور زن فوتبال جهان (سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴) از جمله افتخاراتی است که در کارنامه اشتاین‌هاوس به ثبت رسیده‌اند. دیدار بایرن مونیخ و اف ث کمنیتز از آخرین دیدارهای بود که او قضاوت آن را برعهده داشت. تصویر: اشتاین‌هاوس در کنار لواندوسکی و ریبری، ستارگان بایرن مونیخ.

در نوامبر سال ۲۰۱۵ در پیکار تیم‌های دسته‌دومی فورتونا دوسلدورف و اف اس فاو فرانکفورت بود که اشتاین‌هاوس در واپسین دقایق بازی به کریم دمیربای (راست)، ستاره ترک‌تبار دوسلدورف کارت زرد و قرمز نشان داد. او که از دریافت کارت قرمز عصبانی بود، اشتاین‌هاوس را تحقیر کرد و گفت: «فوتبال مردان جای زنان نیست.»

فدراسیون فوتبال آلمان به گفته‌ توهین‌آمیز کریم دمیربای واکنش نشان داد و او را از چند بازی محروم کرد. جالب آنکه مسئولان فورتونا دوسلدورف نیز جریمه‌ای "معنوی" یا به عبارتی درس‌آموز برای او در نظر گرفته و او را موظف کردند که داوری یکی از دیدارهای میان دختران نوجوان را برعهده گیرد.

ریم حسین که تبار فلسطینی دارد، از دیگر داوران زن در آلمان است که در رقابت‌های فوتبال حرفه‌ای در آلمان سوت می‌زند. البته او در حال حاضر تنها اجازه داوری در لیگ دسته دوم مردان یا لیگ‌های پایین‌تر از آن را دارد. ریم حسین در سال ۲۰۰۹ میلادی به جمع داوران فیفا پیوست و در سال ۲۰۱۲ نیز به عنوان بهترین داور زن فوتبال آلمان انتخاب شد. او دکتر در رشته داروسازی نیز هست.

خریسولا کوروبیلیا (Chrysoula Kourompylia)، از یونان چندین سال است که در لیگ دسته اول این کشور به عنوان داور کنار حضور دارد. فدراسیون فوتبال اروپا در فوریه سال ۲۰۱۵ تصمیمی بی‌سابقه گرفت و او را به عنوان داور کنار برای قضاوت در دیاار میان اف ث تورین و اتلتیکو بیلبائو در رقابت‌های لیگ اروپا برگزید. کوروبیلیا در سال ۲۰۰۸ به جمع داوران فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) پیوست.

شمار سرمربیانی که هدایت تیم‌های فوتبال زنان، در عرصه باشگاهی یا ملی را برعهده دارند، کم نیست. اما شمار آنانی که در عرصه فوتبال مردان به جایگاهی دست یافته‌اند، اندک است. یکی از آنها کورین دیاکره (Corinne Diacre) است که در سال ۲۰۱۴ سرمربی‌گری تیم دسته دومی "کلرمونت فوت" در فرانسه را عهده‌دار شد و همچنان سکان‌دار این تیم است. او در سال ۲۰۱۵ به عنوان بهترین مربی لیگ دسته دوم فرانسه انتخاب شد.

کورین دیاکره خود به عنوان بازیکن نیز تجربات زیادی در داخل میدان اندوخته است. او بین سا‌ل‌های۱۹۹۳ تا ۲۰۰۵ در پیراهن تیم ملی فرانسه به میدان رفت و مدتی نیز کاپیتان ملی‌پوشان فرانسه بود. دیاکره پس از پایان فعالیت حرفه‌ای خود به عنوان بازیکن در سال ۲۰۰۷ آرام‌آرام قدم به عرصه مربی‌گری گذاشت و در این راستا دور‌ه‌های ارشد را گذراند. او نخستین زن در فرانسه است که بالاترین مدرک سرمربی‌گری را دارد.

باشگاه فرانسوی "کلرمونت فوت" پیش از آنکه کورین دیاکره را به عضویت خود درآورد، با هلنا کاستا، سرمربی معروف پرتغالی قرارداد بست، اما کاستا پیش از آنکه کار در این باشگاه را آغاز کند، از سمت خود کناره گرفت. مسئولان باشگاه از برنامه روی کار آوردن یک سرمربی زن دست نکشیده و این شانس را به دیاکره دادند.

هلنا کاستا در سن ۲۱ سالگی به علت مصدمیت به فعالیت خود به عنوان بازیکن خاتمه داد و راه مربی‌گری را در پیش گرفت. او مدتی سرمربی تیم نوجوانان باشگاه دسته اولی بفیکا لیسبون را بر عهده داشت و چندین سال نیز سرمربی تیم‌های فوتبال زنان در پرتغال بود. کاستا در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ سرمربی تیم ملی فوتبال زنان قطر و در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ سرمربی‌ تیم ملی فوتبال زنان ایران بود.

چان یوئن تینگ (Chan Yuen Ting) نیز از سرمربیانی محسوب می‌شود که به خاطر فعالیتش در عرصه فوتبال مردان سر زبان‌ها افتاده است. او که در سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۳ بایکن تیم ملی زنان هنگ‌‌کنگ بود، در سال ۲۰۱۵ سرمربی‌گری باشگاه دسته اولی ایسترن اسپرتز در لیگ دسته اول هنگ کنگ را برعهده گرفت. این تیم تحت هدایت او تنها در یک بازی از ۱۵ دیدار شکست خورد و در نهایت توانست قهرمان لیگ شود.

قهرمانی لیگ هنگ‌کنگ نه تنها اولین افتخار بزرگ برای باشگاه ایسترن اسپرتز بود، بلکه حضور این تیم در رقابت‌های لیگ قهرمانان باشگاه‌های آسیا را نیز مسجل ساخت. چان یوئن تینگ تا سال ۲۰۱۷ سرمربی‌گری این باشگاه را بر عهده داشت و اکنون به عنوان دستیار در خدمت باشگاه مزبور است.

در ایتالیا نیز تحولاتی در راه تقویت حضور زنان در عرصه فوتبال مردان صورت گرفته است. فدراسیون فوتبال ایتالیا در آوریل سال ۲۰۱۷ هدایت تیم ملی جوانان زیر ۱۶ سال این کشور را به پاتریزیا پانیکو سپرد. او پس از انتصاب به این سمت گفت: «امیدوارم که حضور مربیان زن در فوتبال مردان به امری عادی بدل شود، نه به خاطر اینکه مربیان زن بهترند. به نظر من قابلیت و شایستگی تعیین‌کننده است و نه جنسیت.»

پاتریزیا پانیکو ۲۰۰ بار پیراهن تیم ملی فوتبال زنان ایتالیا را بر تن داشت و مدتی نیز کاپیتان زنان لاجوردی‌پوش این کشور بود. او در طول فعالیت حرفه‌ای خود در باشگاه‌های مختلفی توپ زد و ۱۴ بار نیز عنوان خانم گل لیگ دسته اول فوتبال زنان ایتالیا را از آن خود کرد. پانیکو کارلو آنچلوتی و سیلویا ناید را الگوهای خود می‌داند. در سال ۲۰۱۵ میلادی نام پاتریزیا پانیکو در بلور مشاهیر فوتبال ایتالیا به ثبت رسید.

هانه‌لوره راتزبورگ از جمله زنانی است که طی دهه‌های گذشته نقش مهمی در فدراسیون فوتبال آلمان بازی کرده‌اند. او در سال ۱۹۹۵ میلادی به عنوان نخستین زن به عضویت هیأت مدیره فدراسیون فوتبال آلمان درآمد. او از دهه‌ هفتاد میلادی به این سو برنامه‌های گوناگونی برای راه‌اندازی و پیشرفت فوتبال زنان در آلمان اجرا کرد. تیم ملی فوتبال زنان آلمان نیز در دهه هشتاد میلادی با همت راتزبورگ شکل گرفت.

کمیته اجرایی فیفا که تا سال ۲۰۱۶ با ۲۵ فعالیت داشت، مهم‌ترین مرجع تصمیم‌گیرنده در فدراسیون جهانی فوتبال محسوب می‌شد. این کمیته جای خود را به "شورای فیفا" داده که اعضای آن هنوز انتخاب نشده‌اند. در کمیته اجرایی فیفا تا سال ۲۰۱۶ سه زن نیز در جمع مسئولان بودند: مویا داد (Moya Dodd) از استرالیا، لیدیا نسکرا (Lydia Nsekera) از سونیا بیئن−امه (Sonia Bien-Aime) بروندی و از جزایر تورکس و کایکوس (از راست).

زابینه توپروین نامی شناخته‌شده در بین فوتبال‌دوستان آلمان به شمار می‌رود. او در اواخر دهه ۸۰ میلادی به عنوان نخستین زن فرصت یافت تا گزارش و تفسیر بازی‌های بوندس‌لیگا را به گوش شنوندگان و بینندگان برساند. تفسیر فینال جام یوفا بین اینتر میلان و شالکه در سال ۱۹۹۷ از نقطه‌های اوج در کارنامه توپروین محسوب می‌شود. او به عنوان مفسر شبکه اول تلویزیون آلمان در بازی‌های المپیک نیز حضور داشته است.

یکی از معدود زنانی که در آلمان عرصه خرید و فروش بازیکنان فوتبال فعالیت دارند، سمیرا سمیعی، همسر پیشین مهدی‌ مهدوی‌کیا، ملی‌پوش سابق ایران است. سمیعی در این راستا با باشگاه‌های دسته اولی و دومی آلمان از جمله بایر لورکوزن، آینترداخت فرانکفورت، هوفن‌هایم و هرتا برلین و همچنین شماری از باشگاه‌های اروپایی چون آ اس موناکو و استاندارد لیژ همکاری داشته است.