دیدار ترامپ و پوتین در آلاسکا و چشم‌انداز مبهم جنگ اوکراین
۱۴۰۴ مرداد ۱۹, یکشنبه
بیش از سه سال و نیم است که از تجاوز روسیه به خاک اوکراین و شروع جنگی ویرانگر می‌گذرد. تا کنون بارها تلاش شده تا راه صلح هموار شود اما حتی آتش‌بس موقت هم به‌سختی به دست آمده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در همین راستا قصد دارد روز ۱۵ اوت (۲۴ مرداد) با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود در آلاسکا دیدار کند.
خبرگزاری آلمان با نگاهی به این دیدار نوشت، ترامپ تلاش دارد روسیه را به پایان جنگ سوق دهد. او حتی واگذاری سرزمینی را به اوکراین پیشنهاد داده است. مسکو نیز به نوبه‌خود از کی‌یف خواسته تا از عضویت در ناتو صرفنظر کرده و سرزمین‌هایی که تا کنون به تصرف روسیه درآمده را به این کشور واگذار کند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
اما ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین زیر بار چنین پیشنهادی نمی‌رود و قاطعانه اعلام کرده که چنین کاری نخواهد کرد، اقدامی که انجام آن مستلزم تغییر قانون اساسی این کشور است.
ترامپ می‌گوید، آماده دیدار با پوتین است و در عین حال یک مقام کاخ سفید اعلام کرده که فعلا بناست به درخواست پوتین، این دیدار دوجانبه و بدون حضور زلنسکی انجام شود.
چه انتظاری می‌توان از این دیدار داشت؟
با این وصف چه انتظاری می‌شود از این دیدار داشت؟ در حقیقت، وقتی این دیدار بدون اوکراین انجام شود نمی‌توان انتظار داشت که حاصل آن تصمیمی الزام‌آور باشد.
ایالات متحده نمی‌تواند به ارتش اوکراین توقف جنگ را دیکته کند یا این که به ارتشیان این کشور بگوید که باید از خاک خودتان عقب‌نشینی کنید.
با این حال ترامپ یک اهرم فشار قابل توجه دارد: در کنار ارسال تسلیحات آمریکایی که برای اوکراین بسیار حائز اهمیت است کمک اطلاعاتی آمریکا نیز برای این کشور غیرقابل جایگزینی است.
در ماه مارس ترامپ موقتا کمک‌های نظامی آمریکا به اوکراین را به حال تعلیق درآورد. این اقدام اگر دوباره انجام شود قابلیت‌های نظامی اوکراین را به طرزی قابل توجه تضعیف خواهد کرد.
موضع اروپا چیست؟
روز گذشته ۹ اوت رهبری اوکراین و متحدان اروپایی در آستانه دیدار پوتین و ترامپ، در لندن تشکیل جلسه داده و اعلام موضع کردند.
آلمان، فرانسه، ایتالیا، لهستان، بریتانیا، فنلاند و کمیسیون اتحادیه اروپا عصر شنبه در بیانیه‌ای حمایت خود از کی‌یف را اعلام و تأکید کردند که مرزهای بین‌المللی نباید با توسل به زور تغییر کند.
آن‌ها در این بیانیه اعلام کردند که مذاکرات تنها "در چارچوب آتش‌بس و کاهش خصومت‌ها" معنا خواهد یافت و علاوه بر این، اوکراین برای توافق صلح به ضمانت‌های امنیتی معتبر نیاز دارد.
آیا دیداری با زلنسکی ترتیب داده خواهد شد؟
ولودیمیر زلنسکی بارها خواستار مشارکت اوکراین در مذاکرات صلح شده است. او دیروز طی یک سخنرانی ویدئویی اعلام کرد: «هر تصمیمی علیه ما و هر تصمیمی بدون اوکراین تصمیم علیه صلح نیز هست.»
روز گذشته "ان‌بی‌سی نیوز" در گزارشی به نقل از یک مقام آمریکا و سه منبع آگاه حضور زلنسکی در نشست آلاسکا را ناروشن دانست. اما یک مقام کاخ سفید گفت که چنین امکانی وجود دارد و "همه به تحقق آن بسیار امیدوارند."
بیش از سه سال است که اوکراینی‌های خسته از جنگ درگیر تهاجم روسیه شده‌اند. روسیه به حملات هوایی خود ادامه می‌دهد و هر روز از اوکراین خبر کشته شدن عده‌ای به گوش می‌رسد.
در همین حال نبرد بی‌وقفه ادامه دارد. دیروز وزارت دفاع روسیه باز هم از تصرف یک منطقه دیگر در دونتسک اوکراین خبر داد. ارتش روسیه در حال حاضر حدود ۲۰درصد از خاک اوکراین را در اشغال خود دارد.
روابط روسیه و آمریکا در خلال جنگ اوکراین
دونالد ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ چند بار با رئیس‌جمهور روسیه ملاقات کرد، از جمله در نشست گروه ۲۰ در سال ۲۰۱۹ در اوساکای ژاپن.
در زمان جانشین او یعنی جو بایدن، جنگ تجاوزکارانه روسیه علیه اوکراین شروع شد و روابط آمریکا و روسیه رو به سردی گذاشت.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
از آغاز دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ یعنی از ژانویه ۲۰۲۵ تا کنون ترامپ خود را میانجی‌گری معرفی کرده که رابطه خوبی با پوتین دارد و تلاش می‌کند جنگ اوکراین را به پایان ببرد.
ترامپ از موضع بایدن که حمایت از اوکراین بود فاصله گرفت و در ضمن، تحویل سلاح به اوکراین را زیر سئوال برد. در ماه‌های اخیر او چند بار با پوتین تلفنی مکالمه کرد. با این حال اخیرا ترامپ اعلام کرد که از پوتین برای رسیدن به صلح دلسرد شده است.
نشست آلاسکا در سایه حکم بازداشت پوتین
در حالی که تنها چند روز به دیدار رئیس‌جمهور آمریکا و ولادیمیر پوتین در آلاسکا باقی مانده صدور حکم بازداشت پوتین از سوی دادگاه بین‌المللی کیفری لاهه بار دیگر در معرض توجه قرار گرفته است. دادگاه لاهه در مارس ۲۰۲۳ پوتین را به ربودن کودکان اوکراینی متهم و حکم بازداشت برایش صادر کرد.
با این حال به نظر می‌رسد که چندان نباید انتظار این بازداشت در آلاسکا را داشت. چرا که اولا دادگاه لاهه فاقد قدرت قضایی برای بازداشت رئيس کرملین است. ثانیا در آمریکا نیز این حکم هیچ تأثیری ندارد چرا که برخلاف اتحادیه اروپا و کانادا که هم‌مرز با آلاسکاست نه ایالات متحده و نه روسیه این دادگاه را به رسمیت نمی‌شناسند.
چرا آلاسکا برای دیدار انتخاب شد؟
چرا دیدار دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در آلاسکا برگزار می‌شود؟ رسانه‌ها گمان زده بودند که دیدار این دو احتمالا در سرزمینی بی‌طرف برگزار شود، مثلا در واتیکان یا امارات متحده عربی.
اما قرعه به نام آلاسکا، شمالی‌ترین ایالت آمریکا افتاد. دلایل این انتخاب هم می‌تواند چنین باشد: این ایالت از روسیه فاصله چندانی ندارد و در باریک‌ترین نقطه "تنگه برینگ"، پهنه‌ای آبی که آلاسکا را از منتهی‌الیه شرقی سیبری جدا می‌کند، این دو تنها چند کیلومتر از هم فاصله دارند.
دوم این که آلاسکا که تا اواسط قرن ۱۹ میلادی بخشی از روسیه کنونی بود توسط ایالات متحده خریداری شد و از سال ۱۹۵۹ جزو قلمرو سرزمینی آمریکاست.
یک دلیل دیگر نیز می‌تواند این انتخاب را توجیه کند و آن هم این است که ترامپ اگرچه می‌خواست دیدار با پوتین هر چه زودتر انجام شود اما طالب تدابیر امنیتی نیز بود که طبعا در سرزمین خودش می‌تواند راحت‌تر انجام شود.