خلع‌سلاح حزب‌الله؛ دولت لبنان زیر فشار داخلی و خارجی
۱۴۰۴ مرداد ۱۴, سه‌شنبه
کابینه لبنان امروز سه‌شنبه ۵ آگوست (۱۴ مرداد) قرار است درباره موضوع داغ سیاسی کشور، یعنی خلع‌سلاح شبه‌نظامیان شیعه حزب‌الله که مورد حمایت ایران هستند، تصمیم‌گیری کند. این تصمیم می‌تواند برای ادامه جنگ اسرائیل در لبنان تعیین کننده باشد.
جوزف عون، رئیس‌جمهوری، و نواف سلام، نخست‌وزیر لبنان، از زمان آغاز به کارشان در ژانویه گذشته بر هدف خود مبنی بر خلع‌سلاح حزب‌الله تأکید کرده‌اند. تاکنون اما کابینه مصوبه‌ای رسمی در این باره نداشته است. راهبرد رهبری لبنان، بیشتر درگیر کردن حزب‌الله در یک "گفت‌وگوی ملی" بوده تا نادیده گرفتن کامل این گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران.
با این حال، به نظر می‌رسد این رویکرد برای آمریکا، به عنوان متحد نزدیک اسرائیل، کافی نیست. به گزارش روزنامه اماراتی "نشنال" با استناد به منابع دیپلماتیک، نشست کابینه در این باره به دلیل "فشار خارجی بر لبنان" جلو افتاده است.
تام باراک، فرستاده ویژه آمریکا، آشکارا فشار زیادی وارد می‌کند. او اخیراً تهدید کرده بود که ایالات متحده دیگر به مذاکرات در بیروت ادامه نخواهد داد یا برای توقف حملات، بر اسرائیل فشار نخواهد آورد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
خبرگزاری رویترز نیز به نقل از منابع لبنانی گزارش داده بود که عدم تعهد صریح در خصوص خلع‌سلاح حزب‌الله می‌تواند به تشدید بیشتر حملات اسرائیل بینجامد.
تجمعات "تهدیدآمیز" حامیان حزب‌الله
در همین حال، گزارش‌هایی از ادامه تجمعات حامیان حزب‌الله در بیروت منتشر شده است. به گزارش العربیه، ندیم جمیّل، نماینده مجلس لبنان، این تجمعات را "تهدیدآمیز" خوانده و گفته است: «اگر دستگاه‌های امنیتی در برابر این تهدیدها و هشدارها اقدام نکنند، خیابان در برابر خیابان قرار خواهد گرفت و هیچ‌کس تماشاگر باقی نخواهد ماند.»
این راهپیمایی‌ها در حالی برگزار شده‌اند که حزب‌الله پیش‌تر اعلام کرده بود، تا زمانی که اسرائیل از جنوب لبنان عقب‌نشینی نکرده و پنج نقطه باقی‌مانده اشغال‌شده توسط اسرائیل را تخلیه نکند، نه سلاح خود را تحویل خواهد داد و نه درباره آن گفت‌وگو خواهد کرد. امروز و هم‌زمان با نشست کابینه نیز نعیم قاسم رهبر حزب‌الله گفته این گروه هیچ توافق جدیدی را نمی‌پذیرد.
او چهارشنبه گذشته نیز به‌صراحت اعلام کرد تا زمانی که اسرائیل از لبنان خارج نشود و حملات را متوقف نکند، این گروه باقی‌مانده زرادخانه خود را تحویل نخواهد داد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
روزنامه "رای‌الیوم" نیز امروز سه‌شنبه نوشت، به نظر می‌رسد حزب‌الله تصمیم خود را برای تحویل ندادن سلاح و تداوم خط مشی دبیرکل سابقش، حسن نصرالله، گرفته است.
مفاد توافق آتش‌بس نوامبر
دولت لبنان در موقعیتی دشوار قرار گرفته است. اگر حزب‌الله را در سراسر کشور خلع‌سلاح کند، بی‌آنکه رهبری سیاسی و شبه‌نظامیانش را در تصمیم‌گیری‌ها دخیل کرده یا اندکی از منابع مالی و نفوذش را باقی بگذارد، خطر بروز جنگ داخلی وجود خواهد داشت.
از سوی دیگر، در صورت به تعویق افتادن این تصمیم، احتمال تشدید درگیری‌ها از سوی اسرائیل، با حمایت آمریکا، افزایش خواهد یافت. از زمان حمله گروه تروریستی حماس به اسرائیل در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ بدین‌سو، حملات متقابل اسرائیل و حزب‌الله ادامه داشته است. با حمله گسترده ارتش اسرائیل به جنوب لبنان در اواخر سپتامبر ۲۰۲۴، جنگی شدید آغاز شد. در نهایت دولت‌های لبنان و اسرائیل توافق آتش‌بسی را امضا کردند که از ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴ به اجرا در آمد.
طبق این توافق، هر دو طرف باید حملات را متوقف کنند. توافق به قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل ارجاع می‌دهد که صراحتاً خواستار خلع‌سلاح همه بازیگران غیردولتی در جنوب لبنان است.
اختلاف اصلی بر سر این است که آیا این توافق شامل خلع‌سلاح در کل لبنان می‌شود یا نه. قطعنامه ۱۷۰۱ اجرای قطعنامه‌های پیشین، از جمله "خلع‌سلاح همه گروه‌های مسلح در لبنان" را نیز الزامی می‌کند.
از آن زمان، ارتش لبنان حضور خود را در جنوب این کشور پررنگ‌تر کرده و حزب‌الله دیگر موشکی به سوی اسرائیل شلیک نکرده است.
با این حال، اسرائیل همچنان روزانه اهدافی در لبنان، از جمله جنگجویان حزب‌الله را هدف قرار می‌دهد و با پهپاد و جنگنده حریم هوایی لبنان را می‌شکند.
ارتش اسرائیل کماکان پنج نقطه را در جنوب لبنان در اشغال خود دارد. تصاویر نشان می‌دهد که این مواضع با بولدوزر و کامیون در حال گسترش هستند. بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی تندرو اسرائیل، اواخر ژوئیه گفت که ارتش از این پنج نقطه عقب‌نشینی نخواهد کرد و تهدید کرد که روستاهای ویران‌شده "هرگز بازسازی نخواهند شد".
پیام حسن‌نیت بیروت به آمریکا
به گزارش روزنامه فرانسوی‌زبان لبنانی "لوریون لوژور" به نقل از یک منبع آگاه، نواف سلام و جوزف عون طرحی برای خلع‌سلاح نهایی حزب‌الله آماده کرده‌اند و آمریکا نیز از آن مطلع است.
بر اساس این طرح، روند خلع‌سلاح باید طی ۱۲۰ روز و در چهار مرحله انجام شود. نخست مصوبه کابینه تصویب شود. سپس ارتش لبنان ظرف دو هفته تمامی سلاح‌ها را در جنوب رودخانه لیتانی جمع‌آوری کند. در مرحله سوم خلع‌سلاح مناطق شمال رودخانه انجام شود و در نهایت، در چهارمین مرحله جمع‌آوری زرادخانه حزب‌الله در بیروت و دره بقاع صورت گیرد.
فعلاً همه چیز بستگی به تصمیم کابینه دارد. در کابینه پنج وزیر شیعه حضور دارند که می‌توانند این روند را مسدود کنند. به گزارش "لوریون لوژور" به نقل از یک منبع نزدیک به نخست‌وزیر لبنان، تماس‌هایی برای جلوگیری از تحریم جلسه توسط این وزیران در جریان است.
طبق همین گزارش، کابینه برای آنکه به تنش داخلی دامن نزند، اما هم‌زمان بتواند حسن‌نیت خود را نیز به آمریکا نشان بدهد، ممکن است ابتدا فقط بر دو مرحله نخست، یعنی خلع‌سلاح حزب‌الله در جنوب لبنان، متمرکز شود. گفته می‌شود که حزب‌الله در این زمینه تاکنون همکاری کرده است.