خبرگاه؛ سقوط ریال، جهش ارز و طلا هم‌زمان با ریزش بورس تهران
انتشار ۱۴۰۴ شهریور ۸, شنبهآخرین به‌روز رسانی ۱۴۰۴ شهریور ۸, شنبه
آنچه باید بدانیم
دویچه وله فارسی مجموعه‌ای خبری از موضوعات و تحولات روز ایران، منطقه، آلمان و جهان در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و غیره است.
در "خبرگاه" می‌توانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.
مکانیسم ماشه؛ ادامه سقوط ارزش ریال جهش ارز و طلا هم‌زمان با ریزش بورس تهران
هم‌زمان با انتشار خبر آغاز روند فعال‌سازی "مکانیسم ماشه"، نرخ ارز و طلا در نخستین روز کاری هفته جهش کرد: بهای هر دلار آمریکا به ۱۰۴,۵۰۰ تومان و قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار به ۸ میلیون و ۷۳۰ هزار تومان رسید. یورو ۱۲۲,۲۰۰ و پوند بریتانیا ۱۴۱,۰۰۰ تومان معامله شد.
در مقابل، شاخص کل بورس تهران روز شنبه هشتم شهریور (۳۰ اوت) با افت ۳۵,۳۴۴ واحدی، معادل ۱/۴۵٪، به ۲ میلیون و ۳۹۵ هزار واحد عقب نشست و شاخص هم‌وزن نیز ۰/۹۳٪ کاهش یافت و در کانال ۷۵۳ هزار واحد قرار گرفت.
بررسی مسیر اخیر بازار ارز نشان می‌دهد پیش از "جنگ ۱۲روزه" نرخ دلار حوالی ۸۲,۰۰۰ تومان بود، در ۲۸ خرداد تا ۹۴,۰۰۰ تومان بالا رفت و پس از خبر آتش‌بس در ۶ تیر به محدوده ۸۴,۰۰۰ تومان بازگشت. با این حال، رکورد سال جاری در فروردین و حدود ۱۰۶,۰۰۰ تومان ثبت شده و این نرخ نسبت به اوایل شهریور پارسال کمتر از ۶۰,۰۰۰ تومان افزایشی چشمگیر را نشان می‌دهد.
محکومیت "حمله غیرقابل‌قبول به خبرنگاران" از سوی مدیرکل دویچه‌وله
پیتر لیمبورگ، مدیرکل دویچه‌وله، حمله به تیم‌های خبری این رسانه در کرانه باختری را "کاملاً غیرقابل‌قبول" خواند و تأکید کرد «هیچ توجیهی برای تهدید نمایندگان رسانه وجود ندارد». به‌گفته او، تکرار این حوادث از جمله رخداد اخیر در رام‌الله، نشان می‌دهد امنیت خبرنگاران باید فوری تضمین شود.
لیمبورگ با اشاره به نقش بنیادین آزادی مطبوعات گفت: «چنین حملاتی از سوی ارتش یا شهرک‌نشینان افراطی توجیه‌پذیر نیست.» او از دولت اسرائیل خواست ایمنی همه روزنامه‌نگاران را تضمین کند و افزود که آزادی مطبوعات و حفاظت از فعالان رسانه‌ای "ستون‌های اساسی هر دموکراسی" است.
دویچه‌وله در بیانیه‌ای اعلام کرد پوشش تحولات منطقه را ادامه می‌دهد و هم‌زمان برای امنیت کارکنان خود و دفاع از آزادی رسانه در سراسر جهان تلاش خواهد کرد. این رسانه یادآور شد که اوایل ژوئیه نیز یک خبرنگار و یک تصویربردار آن در روستای سنجیل هدف پرتاب سنگ شهرک‌نشینان قرار گرفتند. هر دو خبرنگار جلیقهٔ "PRESS" بر تن داشتند. آنها موفق به ترک محل شدند و آسیب ندیدند، اما خودروی‌شان به‌شدت خسارت دید.
رئیس پیشین پارلمان اوکراین کشته شد
آندری پاروبی، رئیس پیشین پارلمان اوکراین، در شهر لویو هدف تیراندازی قرار گرفت و جان خود را از دست داد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، این رویداد را یک "قتل وحشتناک" توصیف کرد و وعده داد که پرونده به طور کامل روشن خواهد شد.
به گزارش پلیس لویو، ظهر شنبه ۳۰ اوت (۸ شهریور) مأموران در پی تماس در صحنه یک تیراندازی حاضر شدند و با مردی زخمی مواجه شدند که در همان محل بر اثر شدت جراحات جان باخت
پاروبی از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ ریاست پارلمان اوکراین را بر عهده داشت و پیش‌تر به‌عنوان رئیس شورای امنیت ملی اوکراین فعالیت کرده بود.
او همچنین از چهره‌های فعال در جنبش‌های بزرگ طرفدار اروپا در تاریخ معاصر اوکراین به شمار می‌رفت، از جمله "انقلاب نارنجی" در سال ۲۰۰۴ و "انقلاب میدان" در سال ۲۰۱۴.
در حال حاضر جزئیاتی درباره انگیزه و زمینه‌های این قتل منتشر نشده است.
اسرائیل از کشته شدن یک فرمانده داعش در غزه خبر داد
ارتش اسرائیل روز جمعه ۲۹ اوت با انتشار بیانیه‌ای از کشته شدن فردی به نام "عبدالعزیز ابو زبیده"، از فرماندهان داعش خبر داد. بر اساس اعلام ارتش اسرائیل، این فرد در حمله هوایی اسرائیل به منطقه البریج در غزه کشته شده است.
ارتش اسرائیل در بیانیه خود این فرد را "برجسته‌ترین تروریست وابسته به سازمان تروریستی داعش در نوار غزه" خوانده و افزود که با استفاده از هو‌اگرد و تحت فرماندهی جنوب و هدایت اطلاعاتی معاونت اطلاعات نظامی (امان) اقدام به کشتن او کرده است.
به گفته ارتش اسرائیل، عبدالعزیز ابو زبیده "مسئول تعیین سیاست‌ها، برنامه‌ریزی و اجرای اقدامات عملیاتی این سازمان در مناطق یهودا وسامره، نوار غزه و سینا" بوده است.
در بیانیه ارتش اسرائیل همچنین آمده است که سازمان تروریستی داعش نقش فعالی در جنگ علیه نیروهای ارتش اسرائیل در نوار غزه داشت و همچنین "در انتقال تجهیزات نظامی و جمع‌آوری منابع مالی تروریستی از مناطق یهودا وسامره به نوار غزه" فعالیت می‌کرد.
سپاه مدعی بازداشت هشت نفر به اتهام "ارتباط با موساد" شد
روابط عمومی سپاه "امام رضا" در استان خراسان رضوی، روز شنبه، هشتم شهریور با صدور بیانیه‌ای، بدون ذکر جزییات از بازداشت ۸ نفر خبر داد و مدعی شد که این افراد آموزش‌های تخصصی خود را از طریق فضای مجازی از "عوامل موساد" دریافت کرده و طی جنگ ۱۲ روزه، مختصات مراکز حساس و اطلاعات مربوط به برخی شخصیت‌های نظامی را به اسرائیل دادهاند.
سپاه در ادامه با بیان این که افراد بازداشت‌شده قصد "طراحی و اجرای عملیات علیه مسئولان کشوری و لشکری و تخریب مراکز مهم در مشهد" را داشته‌اند، مدعی شد که از این افراد "مقادیری مواد اولیه برای ساخت بمب و لانچر" کشف شده است.
ادعای بازداشت شهروندان در ایران به اتهام همکاری با اسرائیل در شرایطی مطرح می‌شود که نهادهای مستقل حقوق بشری نسبت به اتهام‌زنی و پرونده‌سازی برای فعالان سیاسی و مدنی، روزنامه‌نگاران و شهروندان عادی هشدار دادهاند.
علی صالحی، دادستان تهران در روز پنجم شهریور گفته بود که از بین ۱۲۰ پرونده مرتبط با جنگ ۱۲ روزه در تهران، درباره ۱۱۰ پرونده تصمیم‌گیری شده است.
اسدالله جعفری، رییس کل دادگستری اصفهان نیز پیش از این اعلام کرده بود که بیش از ۷۵ درصد پرونده مرتبط با "جاسوسی برای اسرائیل" در جریان جنگ ۱۲ روزه به مرحله کیفرخواست رسیده و بعضی از آنها نیز به صدور حکم انجامیده که این احکام، "با سرعت و خارج از نوبت" اجرا خواهد شد.
سعید منتظرالمهدی، سخنگوی فراجا چندی پیش از بازداشت ۲۱ هزار نفر در جریان جنگ ۱۲ روزه خبر داده و مدعی شده بود این بازداشت‌ها نتیجه "افزایش ۴۱ درصدی تماس‌های مردمی" است.
ترکیه از قطع کامل روابط تجاری با اسرائیل خبر داد
به گزارش رسانه‌های ترکیه، هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه در پارلمان این کشور اعلام کرد که این کشور روابط تجاری با اسرائیل را به "طور کامل" قطع می‌کند.
گفته شده است این اقدام در اعتراض به جنگ غزه صورت گرفته است.
بنا به گفته فیدان، حریم هوایی ترکیه "به طور عمده" به روی هواپیماهای اسرائیلی بسته خواهد شد. همچنین کشتی‌هایی که سلاح به مقصد اسرائیل حمل می‌کنند، دیگر اجازه پهلو گرفتن در بنادر ترکیه را نخواهند داشت.
بر اساس این تصمیم، کشتی‌های ترکیه نیز اجازه نخواهند داشت به بنادر اسرائیل وارد شوند. وزیر خارجه ترکیه اشاره کرد که این اقدامات "بخشی از یک بسته جامع دیپلماتیک، حقوقی و اقتصادی" است.
روابط ترکیه و اسرائیل از زمان آغاز عملیات نظامی اسرائیل در نوار غزه به‌شدت تیره شده است. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه اسرائیل را به ارتکاب "نسل‌کشی" در این باریکه متهم می‌کند.
آلمان با تحریم‌های پیشنهادی اتحادیه اروپا علیه اسرائیل مخالفت کرد
آلمان اعلام کرده است که در شرایط کنونی با پیشنهاد کمیسیون اروپا برای اعمال تحریم علیه اسرائیل به دلیل وضعیت فاجعه‌بار انسانی در نوار غزه موافقت نخواهد کرد.
یوهان واده‌فول، وزیر امور خارجه آلمان، در نشست اتحادیه اروپا در کپنهاگ توضیح داد که تعلیق همکاری پیشنهادی این کمیسیون در چارچوب برنامه تحقیقاتی "افق اروپا" (Horizon Europe) اقدامی است که احتمالاً هیچ تأثیری بر روند اقدامات نظامی اسرائیل در غزه نخواهد داشت.
واده‌فول اشاره کرد که آلمان در عوض، ارسال سلاح به اسرائیل را "محدود" می‌کند.
این سیاستمدار حزب دموکرات مسیحی گفت: «من فکر می‌کنم این یک اقدام بسیار هدفمند و بسیار مهم بوده و به طور مستقیم بر فعالیت‌های نظامی تاثیر می‌گذارد.»
کمیسیون اروپا در پایان ماه ژوئیه پیشنهاد داده بود که مشارکت اسرائیل در برنامه "افق اروپا" بلافاصله به‌طور جزئی تعلیق شود. هدف از این اقدام افزایش فشار بر اسرائیل برای بهبود رساندن کمک‌های بشردوستانه به مردم نیازمند در نوار غزه بود.
بر اساس جزئیات این پیشنهاد، برخی مؤسسات اسرائیلی دیگر اجازه نخواهند داشت در پروژه‌هایی شرکت کنند که از طریق "شورای نوآوری اروپا" (EIC) تأمین مالی می‌شوند. این پروژه‌ها شامل استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک فعال در حوزه امنیت سایبری، پهپادها و هوش مصنوعی است. اما همکاری دانشگاه‌ها و پژوهشگران اسرائیلی در پروژه‌ها و فعالیت‌های تحقیقاتی در چارچوب برنامه افق اروپا همچنان ادامه خواهد داشت.
احضار و بازجویی از اعضای انجمن صنفی معلمان کردستان
انجمن صنفی معلمان کردستان (سقز و زیویه) روز پنجشنبه، ششم شهریور با انتشار بیانیه‌ای صدور احکام انضباطی و اخراج جمعی معلمان این استان را "ظالمانه و کینه‌توزانه" توصیف کرد.
در بیانیه انجمن صنفی معلمان کردستان آمده که تعدادی از معلمان منتقد و کنشگر با احکامی نظیر "انفصال دائم از خدمت، اخراج از آموزش و پرورش، انفصال موقت از شش ماه تا یک سال، بازنشستگی اجباری یا تنزل رتبه و تبعید پنج‌ساله" روبرو شده‌اند آمده است.
در این بیانیه تاکید شده که "این احکام تلاشی برای حذف منتقدان و معلمان دلسوز" است و این، "نه پایان مبارزه بلکه آغاز مرحله‌ای تازه از مقاومت و ایستادگی در برابر ظلم و ستم" خواهد بود.
انجمن صنفی معلمان کردستان ضمن اعلام حمایت از معلمانی که این احکام علیه آنها صادر شده، سه خواسته اصلی از جمله "لغو فوری احکام صادر شده و توقف نگاه امنیتی به مسائل صنفی و آموزشی و ایجاد بستر قانونی برای فعالیت آزادانه انجمن‌های صنفی" را مطرح کرده است.
سازمان حقوق بشری هەنگاو نیز از احضار و بازجویی چهار عضو انجمن صنفی معلمان در پی فراخوان کمیته مردمی حمایت از معلمان اخراجی کردستان خبر داده است.
بر اساس این گزارش، این معلمان ششم شهریور از سوی ادارە اطلاعات فراجا احضار و مورد بازجویی قرار گرفتەاند.
به گزارش هەنگاو، این اقدام به دنبال فراخوان کمیته مردمی حمایت از معلمان برای برگزاری کوهپیمایی اعتراضی در سنندج صورت گرفته است.
اجرای حکم اعدام دو زن در زندان‌های مرکزی زنجان و شیراز
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو از اجرای حکم اعدام دو زن در زندان‌های مرکزی زنجان و شیراز خبر داد.
بنا بر اعلام هه‌نگاو، این دو زن با نام‌های میترا یاسمنی و بانو مقدم در پروندەهای جداگانە متهم به "جرایم مرتبط با مواد مخدر" و "قتل عمد" بودند.
حکم اعدام بانو مقدم ٥٩ سالە که متهم به قتل دامادش بود، سحرگاه روز پنجشنبه، ششم شهریور در زندان ابهر زنجان بە اجرا درآمد. او پیش‌تر در جلسات رسیدگی به پرونده گفته بود، دامادش را بە دلیل "تهدید" دخترش به قنل رسانده بود.
به گفته منابع مطلع، او سال‌ها از بیماری اعصاب و روان رنج می‌برد و در دوران حبس نیز وضعیت جسمی و روانی به شدت وخیمی داشت.
همچنین حکم اعدام میترا یاسمنی، زندانی اهل ایلام سحرگاه چهار‌شنبە، پنجم شهریور در زندان مرکزی شیراز اجرا شد. او سە سال پیش به اتهام "جرایم مواد مخدر" بازداشت و از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی به اعدام محکوم شده بود.
اجرای حکم اعدام این دو زن تاکنون در رسانه‌های رسمی ایران منتشر نشده است.
احمد پژمان، آهنگساز و موسیقیدان برجسته درگذشت
احمد پژمان، آهنگساز و موسیقیدان برجسته در ۹۰ سالگی در آمریکا درگذشت.
از احمد پژمان که متولد ۱۸ تیر ۱۳۱۴ در شهر لار بود، به‌عنوان یکی از آهنگسازان سرشناس موسیقی کلاسیک در ایران، آثار زیادی منتشر شده است.
او آموزش موسیقی را نزد موسیقی‌دانانی چون حشمت سنجری، پرویز منصوری و حسین ناصحی فرا گرفت، تحصیلات دانشگاهی را در تهران گذراند و مدتی نیز به نوازندگی در ارکستر سمفونیک تهران پرداخت، سپس برای ادامه تحصیل به خارج از ایران رفت.
پژمان آثار متعددی در قالب مختلف موسیقی کلاسیک و ایرانی خلق کرده است، از جمله اپراها، سمفونی‌ها، باله‌ها و موسیقی‌های فیلم. او همچنین در زمینه پژوهش‌های موسیقی و تدریس در دانشگاه‌ها فعالیت داشت.
این موسیقیدان برجسته همچنین در سینمای ایران با کارگردانانی چون بهمن فرمان‌آرا و مجید مجیدی همکاری داشت و موفق به دریافت دو سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر و چهار تندیس زرین از جشن بزرگ سینمای ایران شده بود.
این آهنگساز در روز ۷ شهریور ۱۴۰۴ در لس‌آنجلس آمریکا درگذشت. به گفته یکی از نزدیکان، بنابر تصمیم خانواده او، پیکر این هنرمند در آمریکا به خاک سپرده می‌شود و به ایران انتقال نخواهد یافت.
احمد پژمان درباره شکل و محتوای موسیقی خود گفته بود: «من همیشه به موسیقی سنتی ایران فکر می‌کنم ولی در عین حال مدرن و امروزی بودن را از یاد نمی‌برم. زیربنای موسیقی من ایرانی است. موتیف‌ها و تم‌ها ایرانی است. اما هارمونی من صددرصد صدای ایرانی نمی‌دهد، چون خود هارمونی اساسا یک چیز غربی است و ارکستر طبعا صددرصد صدای ایرانی ندارد. سازها هم ایرانی نیستند اما من همیشه سعی کرده‌ام رنگ و حالت ایرانی را در آثارم حفظ کنم.»
خطر قریب‌الوقوع اجرای حکم اعدام دانشجوی دانشگاه تبریز
احسان فریدی، دانشجوی رشته مهندسی دانشگاه تبریز که چند ماه پیش به اتهام "فساد فی‌الارض" به اعدام محکوم شده بود؛ در معرض خطر قریب‌الوقوع اجرای این حکم قرار دارد.
خبرنامه امیرکبیر با اعلام این خبر، به نقل از نزدیکان این دانشجوی ۲۲ ساله نوشته است، دفاعیات او و وکیلش در روند رسیدگی به پرونده مورد توجه قرار نگرفته و خانواده این زندانی سیاسی در این مدت تحت فشارهای امنیتی قرار داشته‌اند تا از اطلاع‌رسانی درباره این پرونده خودداری کنند.
احسان فریدی، دانشجوی مهندسی ساخت و تولید دانشگاه تبریز در ٢٩ خرداد سال ۱۴۰۳ پس از احضار به شعبه ۱۵ دادسرای عمومی و انقلاب تبریز بازداشت و پس از بازجویی در وزارت اطلاعات به زندان این شهر منتقل شد. حکم اعدام او نیز در بهمن همین سال با اتهام "فساد فی‌الارض" صادر گردید اما با اعتراض وکیلش، پرونده به دیوان عالی کشور فرستاده شد.
با تایید این حکم از سوی دیوان عالی کشور، خطر قریب‌الوقوع اجرایی شدن حکم اعدام او افزایش یافته است.
بر اساس گزارش اخیر دفتر حقوق بشر سازمان ملل، در ایران از ابتدای سال ۲۰۲۵ تا ۲۸ اوت دست‌کم ۸۴۱ نفر اعدام شده‌اند. طبق اعلام این نهاد تنها در ماه ژوئیه ۱۱۰ مورد حکم اعدام در ایران اجرا شده است.