بحران در نظارت هسته‌ای ایران؛ سفر مقام‌های آژانس به واشینگتن
۱۴۰۴ مرداد ۳۰, پنجشنبه
به‌گفتهٔ منابع مطلع، مأموریت تازه آژانس پس از آن برنامه‌ریزی شد که ماسیمو آپارو، رئیس پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در تلاش اخیر خود نتوانست موافقت تهران برای ازسرگیری نظارت‌ها را جلب کند. مقام‌های آژانس می‌گویند با اخراج بازرسان در جریان درگیری‌های ژوئن، نظارت بین‌المللی بر گستره و هدف برنامهٔ هسته‌ای ایران عملاً متوقف شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
تهران مدعی است "خطرات شیمیایی و پرتوی" ناشی از حملات اسرائیل و آمریکا، ایمنیِ بازدید از برخی سایت‌ها را مختل کرده؛ هرچند بازدید از بخش‌هایی "غیرمتأثر از حملات" مانند نیروگاه بوشهر در ساحل خلیج فارس ممکن است به‌زودی میسر شود، اما دسترسی به "مجتمع‌های اصلی سوخت" همچنان ممنوع است.
اورانیوم با غنای بالا و ابهام درباره موجودی
به روایت دیپلمات‌ها، آژانس از ۱۳ ژوئن که آغاز جنگ اعلام شد، نتوانسته وضعیت و محل نگهداری حدود ۴۰۹ کیلوگرم اورانیومِ با غنای بالا را تأیید کند؛ موادی که ایران اعلام کرده آمادهٔ انتقال آن‌ها به "محل اعلام‌نشده" بوده است. حتی اگر تصاویر ماهواره‌ای رئیس‌جمهوری آمریکا می‌گوید: بخشی از زیرساخت غنی‌سازی را "نابودشده" نشان دهد، کارشناسان هشدار می‌دهند مواد و دانش فنی موردنیاز در ایران باقی است و در صورت دستور علی خامنه‌ای مسیر تولید سلاح می‌تواند پیگیری شود. ایران می‌گوید برنامهٔ هسته‌ای‌اش ماهیت نظامی ندارد.
موضع تهران؛ «همکاری آینده شبیه گذشته نخواهد بود»
عباس عراقچی، وزیر خارجهٔ ایران، در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی ایران تأکید کرد قطع همکاری با آژانس در دستور کار نیست، اما گفت: «همکاریِ آینده قطعاً شبیه گذشته نخواهد بود.»
تهران همچنین بر ناایمن بودن برخی سایت‌ها پس از حملات تأکید دارد؛ موضوعی که آژانس با اشاره به تجربهٔ بازرسان در محیط‌های پرخطر از فوکوشیما تا میادین جنگ اوکراین آن را قابل مدیریت می‌داند و در حال تدوین پروندهٔ نمونه‌های عملیاتی برای تداوم کار در شرایط پرتوی است.
تهدید بازگشت تحریم‌های سازمان ملل و فشار زمانی
رایزنی‌های واشینگتن هم‌زمان با پایان مهلتی است که کشورهای اروپایی تا "پایان اوت" برای ازسرگیری مذاکرات و اجازهٔ بازرسی تعیین کرده‌اند. در صورت بی‌نتیجه‌ماندن، گزینهٔ "بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل" روی میز است. ایران این تهدید را "غیرقانونی" می‌خواند و هشدار داده بازگشت تحریم‌ها می‌تواند خروج از "ان‌پی‌تی" را در پی داشته باشد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
در نبودِ راه‌حل مذاکره‌ای، درک فنی آژانس از برنامهٔ ایران رو به کاهش است. ۲۷۴ کارمند آژانس سال گذشته با نزدیک به ۵۰۰ بازرسی، موجودی اورانیوم ایران را در سطح گرم رصد می‌کردند. هم‌زمان، آژانس با کسری بودجه دست‌وپنجه نرم می‌کند و بعضی اعضا می‌پرسند اگر نظارتی در کار نباشد، ۲۳ میلیون دلاری که رافائل گروسی برای مأموریت ایران خواسته، دقیقاً چگونه هزینه خواهد شد.