اظهارات صدراعظم آلمان درباره حمله اسرائیل جنجال‌برانگیز شد
۱۴۰۴ خرداد ۲۹, پنجشنبه
اظهارات اخیر فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان در تایید عملیات اسرائیل برای از بین بردن برنامه اتمی جمهوری اسلامی، مورد انتقاد برخی از سیاستمداران احزاب چپ و حتی راستگرای افراطی این کشور قرار گرفته است.
مرتس در حاشیه نشست گروه ۷ در کانادا در گفت‌وگو با شبکه ZDF آلمان با به کارگیری واژگانی تند در انتقاد از رفتار حکومت ایران گفته بود: «ما نیز از این رژیم آسیب دیده‌ایم. رژیم ملاها با سازماندهی حملات، قتل و کشتار، با حزب‌الله، با حماس، مرگ و ویرانی را به جهان آورده است.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
صدراعظم آلمان در ادامه این مصاحبه گفت: «من فقط می‌توانم بگویم: نهایت احترام را دارم که ارتش اسرائیل، رهبری سیاسی اسرائیل، این شجاعت را داشته‌اند که این کار را انجام دهند.»
مرتس همچنین با تایید عملیات اسرائیل برای از بین بردن برنامه اتمی جمهوری اسلامی، این حملات را "کار کثیف" (Drecksarbeit) خوانده بود که غرب و متحدانش انجام نداده‌اند اما اسرائیل با وجود پیامدها و سختی‌های آن، حاضر به انجام آن شده است.
با وجود این، به کارگیری اصطلاح "کار کثیف" از سوی صدراعظم آلمان با انتقاد گسترده سیاستمداران اپوزیسیون و حزب سوسیال‌دموکرات، همچنین احزاب چپ و سبزها و حزب راستگرای آلترناتیو برای آلمان روبرو شده است.
بیشتر بخوانید: مرتس: اسرائیل حق دارد از موجودیت و امنیت خود دفاع کند
برخی از سیاستمداران حزب چپها (Die Linke) اظهارات صدراعظم آلمان را "یک رسوایی" خوانده‌اند و حزب سبزها نیز بر این باور است که مرتس، در بیان اظهارات خود واژگان خوبی انتخاب نکرده است.
به باور برخی از سیاستمداران از احزاب مختلف آلمان، به ویژه آن‌دسته از احزابی که سیاست کاهش تنش با حکومت ایران را توصیه می‌کنند، اصطلاح "کار کثیف"، "واژه‌ای غیر دیپلماتیک، صریح و نگران‌کننده" است.
برخی از سیاستمداران آلمانی منتقد مرتس، اظهارات او را از نقطه‌نظر حقوق بین‌الملل مورد انتقاد قرار داده‌‌اند.
به باور آنها حمله اسرائیل یک "حمله پیشگیرانه" نبوده و از نظر حقوق بین‌المللی، دفاع پیشگیرانه تنها زمانی مجاز است که حمله‌ای قریب‌الوقوع در راه باشد و "نه حمله‌ای احتمالی در آینده".
با این حال، به نظر می‌رسد که صدراعظم آلمان، افزون بر حمایت از عملیات نظامی اسرائیل در ایران، باور خود به اثربخش بودن مذاکرات با جمهوری اسلامی را از دست داده باشد. مرتس به طور مشخص در اظهارات خود با شبکه سراسری تلویزیون آلمان می‌گوید "تلاش‌های دیپلماتیک چند دهه‌ای شکست خورده‌اند."
صدراعظم آلمان در این رابطه با اشاره به این که دولت آمریکا چند سال پیش، از این گفت‌وگوها خارج شد گفت که اروپایی‌ها در آن باقی ماندند، به این امید که شاید اوضاع تغییر کند. اما این امید هفته گذشته "به شکلی جدی نقش بر آب شد."
تغییر احتمالی در مسیر سیاست خارجی آلمان در قبال ایران
به گفته ناظران سیاسی، اظهارات اخیر صدراعظم آلمان را می‌توان به عنوان فاصله گرفتن او از مسیر سیاست خارجی پیشین در برابر ایران تلقی کرد.
آلمان پیش از این بارها با صرف تلاش دیپلماتیک بسیار از دستیابی به توافق هسته‌ای دفاع کرده بود. حتی پس از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در دوره پیشین ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۱۸ از توافق برجام خارج شد، اروپایی‌ها تلاش کردند دستاوردهای این توافق را حفظ کنند. کشورهای اروپایی حتی اکنون و در بحبوجه حملات متقابل اسرائیل و ایران نیز بار دیگر با مقام‌های حکومت ایران تماس گرفته‌اند تا با اعمال فشار، آنها را به میز مذاکره بازگردانند.
با این حال، سخنگوی سیاست خارجی فراکسیون حزب سوسیال‌دموکرات آلمان ضمن انتقاد از سخنان مرتس، با بیان این که "کاهش تنش باید دستور کار اصلی در این وضعیت بسیار حساس باشد" گفته است: «انتخاب واژگان صدراعظم، موجب سردرگمی قابل توجهی در میان اعضای حزب سوسیال‌دموکرات شده است و لحن صدراعظم در این مورد کمک‌کننده نبوده است.»
افزون بر این، زورن پل‌مان، رئیس فراکسیون حزب چپها نیز با بیان اینکه اظهارات مرتس، "به وجهه آلمان آسیب می‌زند" صدراعظم آلمان را متهم کرد که "حقوق بین‌الملل را زیر پا می‌گذارد و وارد منطق ویرانگری میشود که بر اساس آن حق با زورمندان است."
دبورا دورینگ، سخنگوی سیاست خارجی حزب سبزها نیز اظهارات صدراعظم آلمان را "به ویژه با توجه به قربانیان غیرنظامی، بی‌رحمانه و ناپسند" توصیف کرد و گفت: «در حال حاضر به دیپلماسی و تلاش برای کاهش تنش و محافظت از غیرنظامیان در سراسر منطقه نیاز است. اما مرتس عکس آن را انجام می‌دهد. سخنان او بسیار خطرناک است.»
دفاع از مرتس
در میان این انتقادات، برخی سیاستمداران پیشین که اتفاقا خواهان برقرای روابط با ایران بوده‌اند از مرتس دفاع کرده‌‌اند.
زیگمار گابریل، وزیر خارجه سابق آلمان با آنکه در زمان وزارتش عمدتا خواستار گسترش روابط دیپلماتیک و اقتصادی با جمهوری اسلامی بوده و به ایران هم سفر کرده است، در حساب کاربری اکس خود ضمن دفاع تلویحی از مرتس نوشت: «این‌هم از رفتار همیشگی آلمانی‌ها: به‌جای آنکه درباره وضعیت واقعا دشوار و تهدید به استفاده از سلاح هسته‌ای از سوی ایران بحث کنیم، خودمان را با مسائل ظاهری مشغول کرده‌ایم: آیا صدراعظم اجازه دارد واژه "کار کثیف" را به‌کار ببرد؟ جملات صریح بهتر از ابهام‌های نامفهوم هستند.»
از دیگر سو رون پروسور، سفیر اسرائیل در آلمان از اظهارات صدراعظم در حمایت از حمله اسرائیل به ایران استقبال کرده و از او در برابر انتقادها از انتخاب واژگانش دفاع کرده است.
بیشتر بخوانید: وزیر دفاع اسرائیل: نباید گذاشت شخصی مثل خامنه‌ای زنده بماند
پراسور در گفت‌وگو با خبرگزاری آلمان (dpa) گفت: «صدراعظم فریدریش مرتس، با انتخاب واژگانش، واقعیت‌های خاورمیانه را به‌روشنی توصیف کرده است.»
انتقاد تند چپها؛ "همسویی با جمهوری اسلامی؟"
گروه دیگری از منتقدان اظهارات صدراعظم آلمان، غالبا احزاب چپ‌گرا یا متمایل به چپ هستند.
رسانه آلمانی فوکوس که نزدیک به جناح راست است، در همین راستا با بیان این که چپ سیاسی در زمان وقوع انقلاب ۱۹۷۹ در ایران، از روی کار آمدن "رژیم تمامیت‌خواه مذهبی" دفاع کرد می‌نویسد چپ سیاسی در سراسر اروپا در آن زمان از "انقلابی که به نام دین، با تفسیر تمامیت‌خواهانه و اجرا به شیوه تروریستی، مردم را به‌طور کامل از حقوقشان محروم کرد" دفاع کرد.
این رسانه آلمانی با اشاره به میشل فوکو، یکی از شناخته‌شده‌ترین و مهم‌ترین فیلسوفان چپ‌گرای فرانسوی می‌نویسد فوکو "پس از سفر به ایران تحت رهبری خمینی، از انقلاب اسلامی دفاع کرد".
اولریش رایتس، نویسنده مطلب فوکوس ضمن تحلیل خاستگاه مخالفت‌های گروه‌های چپ با اظهارات صدراعظم آلمان علیه جمهوری اسلامی، می‌نویسد "ردپای ایدئولوژیک از چپ به مرکز برای همسویی با دولت تمامیت‌خواه جمهوری اسلامی وجود دارد" و نقطه پیوند میان آنها با حکومت اسلامی ایران، "تفکرات ضدآمریکایی، ضدسرمایه‌داری، و یهودستیزی" است.
بیشتر بخوانید: حمله اسرائیل؛ هشدار نسبت به "قطبی‌سازی" و "محو دستاوردها"
با این حال انتقادات داخلی از صدراعظم آلمان به دلیل اظهارات تند او علیه جمهوری اسلامی، منحصر به احزاب چپ نیست.
حزب راستگرای افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) نیز از موضعی دیگر و احتمالا به دلیل هراس از ورود موج جدیدی از پناهجویان به آلمان، با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که حملات میان اسرائیل و ایران "به تشدید بیشتر مناقشه در خاورمیانه منجر میشود" و "امنیت آلمان، اروپا و سراسر جهان را تهدید می‌کند."
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
این حزب در بیانیه خود آورده است: «ما اظهارات فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان را که این جنگ را "کار کثیف برای همه ما" توصیف کرده، توهین‌آمیز و لطمه‌زننده به وجهه آلمان می‌دانیم و قویا آن را رد می‌کنیم.»
حزب راستگرای افراطی آلترناتیو برای آلمان در ادامه بیانیه خود با بیان این که "مشارکت فعال در جنگ به هیچ وجه به نفع آلمان و اروپا نیست" می‌نویسد: «ما از طرف‌های درگیر می‌خواهیم خویشتنداری پیشه کنند و امیدواریم که ایالات متحده مجبور به ورود به جنگ نشود. سیاستمداران اروپایی باید از شهروندان خود در برابر پیامدهای منفی مناقشه خاورمیانه مانند موج‌های مهاجرتی یا حملات تروریستی محافظت کرده و از طریق دیپلماسی در مسیر یافتن صلح نقش ایفا کنند.»