احتمال آغاز روند مکانیسم ماشه علیه ایران از پنجشنبه ۶ شهریور
۱۴۰۴ شهریور ۵, چهارشنبه
به گزارش خبرگزاری‌ها، کشورهای موسوم به تروئیکای اروپایی (E3) ممکن است روز پنجشنبه ۶ شهریور (۲۸ اوت) روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه یا بازگرداندن تمامی تحریم‌های لغوشده سازمان ملل متحد علیه ایران را آغاز کنند. دلیل این اقدام، نبود پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای با تهران عنوان شده است.
در همین زمینه خبرگزاری رویترز گزارش داده که چهار دیپلمات غربی تأیید کرده‌اند که تروئیکای اروپایی شامل آلمان، بریتانیا و فرانسه احتمالاً از فردا پنجشنبه فعال‌سازی مکانیسم ماشه را آغاز خواهد کرد.
این منابع گفته‌اند که اروپایی‌ها امیدوارند تهران ظرف ۳۰ روز آینده تعهداتی درباره برنامه هسته‌ای خود ارائه دهد تا مانع از اجرای کامل این روند شوند.
ااینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
با فعال‌سازی مکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک تمامی تحریم‌های پیشین سازمان ملل علیه ایران که در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۳ خورشیدی) طبق توافق اتمی برجام لغو شده بود، از جمله تحریم عمومی تسلیحاتی و مجموعه‌ای از محدودیت‌ها علیه اشخاص و نهادهای ایرانی، دوباره برقرار خواهد شد.
آلمان، فرانسه و بریتانیا پیش‌تر هشدار داده بودند، اگر جمهوری اسلامی تا پایان اوت به راه‌حلی دیپلماتیک تن ندهد، این مکانیسم را فعال خواهند کرد.
غرب نگران است که تهران در مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای حرکت کند. مقامات جمهوری اسلامی این مسئله را همواره رد کرده‌اند.
شکست مذاکرات ژنو
آخرین دور گفت‌وگوها در ژنو میان دیپلمات‌های ارشد جمهوری اسلامی و نمایندگان اروپایی روز سه‌شنبه ۴ شهریور (۲۶ اوت) بدون نتیجه پایان یافت.
ایران در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی متعهد شده بود که فعالیت‌های هسته‌ای خود را به‌شدت محدود کند و در مقابل، بخشی از تحریم‌ها لغو شود. اما پس از خروج یک‌جانبه ایالات متحده آمریکا از توافق در سال ۲۰۱۸، تهران نیز تعهدات خود را کنار گذاشت.
بیشتر بخوانید: نشست" بدون پیشرفت" ایران و تروئیکا علیرغم خطر احیای تحریم‌ها
بر اساس مفاد برجام، سازوکاری برای بازگرداندن تحریم‌ها پیش‌بینی شده است و این روند اکنون در آستانه اجرا قرار دارد. در صورت فعال‌سازی مکانیسم ماشه، تحریم‌ها ظرف ۳۰ روز دوباره اعمال خواهند شد، مگر آنکه ایران در این مدت کوتاه درخواست‌های کشورهای اروپایی را برآورده کند.
سازوکار مکانیسم ماشه در توافق برجام پیش‌بینی شده است. مطابق قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل که در سال ۲۰۱۵ میلادی برای اجرای برجام تصویب شد برخی مفاد کلیدی این توافق، از جمله امکان فعال‌‌کردن مکانیسم ماشه در اکتبر سال ۲۰۲۵ برابر با مهر ۱۴۰۴ منقضی می‌شود.
نمایندگان تروئیکای اروپایی روز ۴ شهریور در دیدار با مقامات ایرانی از جمهوری اسلامی خواستند تا پیش از میانه اکتبر، زمانی که اختیار بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران را از دست می‌دهند، دیپلماسی را احیا کند. اما به گفته سه دیپلمات اروپایی و یک دیپلمات غربی، این گفت‌وگوها به تعهدات ملموس از سوی جمهوری اسلامی منجر نشده است.
یک دیپلمات غربی به رویترز گفته است: «مذاکرات واقعی از زمانی آغاز می‌شود که نامه رسمی به شورای امنیت ارسال شود.»
مواضع آمریکا و اروپا
پیش از این، وزارت خارجه آلمان امکان فعال‌سازی مکانیسم ماشه را تأیید کرده و تهران نیز هشدار داده بود که در صورت بازگشت تحریم‌ها "پاسخی سخت" خواهد داد.
در همین حال، وزارت خارجه ایالات متحده اعلام کرده که مارکو روبیو، وزیر خارجه این کشور، روز چهارشنبه ۵ شهریور با همتایان خود از فرانسه، آلمان و بریتانیا درباره ایران گفت‌وگو کرده است.
بر اساس بیانیه واشنگتن، این مقامات تعهد خود را برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تکرار کرده‌اند.
بازگشت بازرسان آژانس
این تحولات همزمان با بازگشت بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران رخ داده است. پس از حملات هوایی اسرائیل و آمریکا در جریان جنگ ۱۲ روزه با جمهوری اسلامی، تهران همکاری با آژانس را تعلیق و بازرسان این نهاد ایران را ترک کردند.
در آخرین تحولات در همین راستا، روز چهارشنبه ۵ شهریور عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران از ورود بازرسان آژانس به ایران خبر داد و گفت، هدف آن‌ها نظارت بر تعویض سوخت نیروگاه بوشهر است و هیچ‌گونه توافق نهایی جدیدی با آژانس صورت نگرفته است.
در بعدازظهر همین روز رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خبر داد که بازرسان آژانس در ایران وارد سایت هسته‌ای بوشهر شدند. او در عین حال گفت، هنوز توافقی درباره محدوده دسترسی‌ها یا چارچوب همکاری کامل حاصل نشده است.
بیشتر بخوانید: عراقچی: حضور بازرسان آژانس فقط برای تعویض سوخت نیروگاه است
خبرگزاری رویترز همچنین گزارش داد که تروئیکای اروپایی پیشنهاد داده‌اند، اگر ایران اجازه بازرسی‌های کامل آژانس را بدهد و درباره ذخایر اورانیوم خود شفاف‌سازی کند، آغاز مکانیسم ماشه تا شش ماه به تعویق خواهد افتاد.
نگرانی‌ها درباره غنی‌سازی
طبق گزارش آژانس، ایران اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد غنی کرده است و پیش از حملات اخیر به اندازه‌ای مواد در اختیار داشت که می‌توانست با آن شش بمب اتمی بسازد.
هرچند که آژانس می‌گوید، نمی‌تواند صلح‌آمیز بودن برنامه تهران را تأیید کند، اما مدرکی هم از وجود یک پروژه تسلیحاتی هماهنگ در ایران به دست نیامده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
به گزارش رویترز، یک دیپلمات اروپایی گفته است، ایران نشانه‌هایی از تمایل به ازسرگیری مذاکرات مستقیم با آمریکا نشان داده، اما یک منبع ایرانی گفته که این امر تنها در صورت تضمین واشنگتن برای عدم حمله نظامی در طول مذاکرات امکان‌پذیر خواهد بود.
تهران و واشنگتن در ماه‌های اخیر پنج دور مذاکرات برگزار کردند. دور ششم که قرار بود در ماه ژوئن (خرداد) در مسقط انجام شود، پس از حملات اسرائیل به ایران لغو شد.