۱۰۰ سالگی پل نیومن، "چشم‌‌آبی" مشهور هالیوود

پل نیومن در سال ۱۹۲۵ در کلیولند اوهایو به دنیا آمد. می‌گویند چشمان آبی او معروف‌ترین چشمان تاریخ سینما هستند. به گفته "مارتین ریت" کارگردان هالیوود چشمان پل نیومن یک "حادثه ژنتیکی" است و انسان‌های عادی چنین چشمانی ندارند.

او نخست می‌خواست خلبان شود، ولی به دلیل دشواری در تشخیص رنگ‌ها پذیرفته نشد و از این رو سه سال به عنوان مامور بی‌سیم در یک کشتی جنگی خدمت سربازی کرد. او در ۲۴ سالگی در مدرسه‌‌ هنرپیشگی نیویورک ثبت‌نام کرد و در آزمون ورودی پذیرفته شد. در سال ۱۹۵۴ نخستین نقش سینمایی خود را در فیلمی به نام "جام نقره‌ای" بازی کرد.

یکی از فیلم‌های معروف پل نیومن در مسیر موفقیت او فیلم "گربه روی شیروانی داغ" (محصول ۱۹۵۸) به کارگردانی ریچارد بروکس است که است که بر پایه نمایشنامه‌ای به همین نام اثر تنسی ویلیامز ساخته شده‌ است. در این فیلم الیزابت تیلور در کنار پل نیومن نقش‌آفرینی کرده است. این فیلم یکی از پرفروش‌‌ترین آثار سینمایی در آن سال بود.

"گربه روی شیروانی داغ" در مجموع در شش رشته نامزد دریافت جایزه اسکار شد از جمله نامزدی پل نیومن به عنوان بهترین بازیگر نقش اول مرد و الیزابت تیلور به عنوان بهترین بازیگر نقش اول زن. این فیلم اما در نهایت موفق به کسب هیچ جایزه‌ای نشد و مراسم اسکار را دست خالی ترک کرد.

قدرت بازیگری و سیمای جذاب پل نیومن، او را به سرعت به جاده‌ شهرت و محبوبیت رهنمون شد. درخشش ستاره او با فیلم‌های چون "گربه روی شیروانی داغ" آغاز کرد. بعدها فیلم‌هایی چون "کلاهبردار" (۱۹۶۱)، "پرنده‌‌ شیرین جوانی" (۱۹۶۲) و "پرده‌ پاره" (۱۹۶۶) موقعیت او را به عنوان ستاره‌ای درجه‌ یک در هالیوود تثبیت کردند. پل نیومن (چپ) و پایپر لوری در نمایی از فیلم "کلاهبردار".

"پردهٔ پاره" (محصول ۱۹۶۶) که در ژانر تریلر سیاسی و به کارگردانی آلفرد هیچکاک ساخته شده، از دیگر فیلم‌های موفق پل نیومن در دهه شصت میلادی است. نام فیلم برگرفته از اصطلاح پرده آهنین بلوک شرق است. نیومن نقش یک دانشمند فیزیک را بازی می‌کند که ظاهر قصد پناهده شدن به آلمان شرقی سابق را دارد، اما هدفش سرقت فومولی از یک پرفسور این کشور است. این فیلم ۳ میلیون دلاری مجموعا ۱۳ میلیون دلار فروش داشت.

پل نیومن با شرکت در برنامه‌های تلویزیونی و فعالیت در "برادوی" زندگی خود را تامین می‌کرد. پس از بازگشت از خدمت سربازی، با "ژاکلین ویت" هنرپیشه آمریکایی ازدواج کرد، اما در سال ۱۹۵۶ از او جدا شد. او دو سال پس از آن با جوآن وودوارد هنرپیشه‌ آمریکایی ازدواج کرد. زندگی مشترک او با همسر دومش تا پایان عمر ادامه داشت.

پل نیومن و جوآن وودوارد در فیلم‌هایی مشترک نیز بازی کردند، از جمله در فیلم "دبلیو یو اس ای" که در سال ۱۹۷۰ به نمایش درآمد. این فیلم در ژانر درام ساخته شده است.

تابستان گرم و طولانی به کارگردانیِ مارتین ریت که در سال ۱۹۵۸ به نمایش درآمد، از فیلم‌های مشترک پل نیومن و همسر واقعی‌اش جوآن وودوارد محصوب می‌شود. پل نیومن به خاطر بازی درخشان در این فیلم جایزه نخل طلای جشنواره کن برای بهترین بازیگر نقش اول مرد را کسب کرد.

در سال ۱۹۶۹ فیلم "بوچ کسیدی و ساندنس کید" به نمایش درآمد که پل نیو‌من (راست) و رابرت ردفورد همبازی شدند. این فیلم وسترن که حال و هوای کمدی نیز دارد، با بودجه‌ای بالغ بر کمتر از ۷ میلیون دلار ساخته شد، اما در گیشه بیش از ۱۰۲ میلیون دلار فروش داشت و یکی از پرفروش‌ترین وسترن‌های تاریخ سینما است. ناگفته نماند که ردفورد فستیوال معروف "ساندنس" را با الهام از نام خود در این فیلم به راه انداخت.

"نیش" (محصول ۱۹۷۳) نیز یکی از فیلم‌های معروف پل نیومن است که در آن رابرت ردفورد هم نقش‌آفرینی کرده است. داستان این فیلم در دهه سی میلادی در آمریکا می‌گذرد و ردفورد و نیومن نقش دو کلاهبردار را در آن بازی می‌کنند. "نیش" با بودجه‌ای بالغ بر تنها ۵/۵ میلیون دلار ساخته شد، اما حدود ۱۶۰ میلیون دلار فروش کرد.

دوستی این دو بازیگر تا پایان عمر پل نیومن ادامه داشت. تصویری از پل نیومن (چپ) و رابرت ردفورد در سال ۲۰۰۴ میلادی حدود چهار سال پیش از درگذشت نیومن.

دهه هشتاد میلادی دهه موفقی برای پل نیومن بود. او که در سال ۱۹۸۶ جایزه اسکار افتخاری برای یک عمر فعالیت هنری را دریافت کرده بود، یک سال بعد جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد را به خاطر درخشش در فیلم معروف "رنگ پول" دریافت کرد. در این فیلم تام کروز در کنار پل نیومن نقش‌آفرینی کرده است. این فیلم با بودجه‌ای ۱۴ میلیون دلاری ساخته شد، اما بیش از ۵۲ میلیون دلار فروش داشته و از لحاظ گیشه نیز موفق بود.

پل نیومن هنرپیشه‌ای بود که در امور خیریه شرکتی فعال داشت. وی یک فروشگاه زنجیره‌ای مواد غذایی ایجاد کرده بود که سالانه ۲۰۰ میلیون دلار درآمد داشت. با این پول، بسیاری از پروژه‌های خیریه مورد پشتیبانی قرار می‌گرفتند. نیومن در سال ۱۹۹۴ "جایزه بشردوستانه ژان هرشولت" را که از جوایز افتخاری اسکار است و از جمله به فعالان در امور خیریه اهدا می‌شود، دریافت کرد.

از جمله فیلم‌های معروف پل نیومن در دهه نود میلادی فیلم "هیچکس احمق نیست" محصول ۱۹۹۴ است که دو برابر هزینه ساختش فروش داشت و از لحاظ گیشه موفق بود. پل نیومن به خاطر درخشش در این فیلم نامزد دریافت جایزه گلدن گلوب شد.

پل نیومن از نظر سیاسی هم متعهد بود و از دهه‌ شصت در جنبش شهروندی آمریکا فعالیت داشت. او در دوران جنگ سرد علیه رقابت تسلیحاتی فعال بود و از محبوبیت خود برای جمع‌آوری کمک به این کارزار استفاده می‌کرد. پل نیومن در روز ۲۶ سپتامبر ۲۰۰۸ بر اثر سرطان ریه درگذشت. او اگر در قید حیات می‌بود، ۲۶ ژانویه ۲۰۲۵ تولد صد سالگی‌اش را جشن می‌گرفت.