چرا کشورهای اروپایی سفارت‌های خود را در ایران می‌بندند؟
۱۴۰۴ شهریور ۸, شنبه
در روزهای اخیر شمار کشورهایی که نمایندگی‌های دیپلماتیک خود در تهران را بسته یا فعالیتشان را محدود کرده‌اند، افزایش یافت. فرانسه، آلمان، استرالیا و چند کشور دیگر علاوه بر تعطیلی سفارتخانه‌هایشان به شهروندان خود هشدار داده‌اند که خاک ایران را هر چه سریع‌تر ترک کنند یا از سفر به جمهوری اسلامی خودداری ورزند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
استرالیا حتی ضمن اخراج سفیر ایران و تعدادی از کارکنان سفارت، از چهار هزار شهروند خود خواسته است در سریع‌ترین زمان ممکن ایران را ترک کنند.
سفارت فرانسه فعالیت خود را محدود کرده است، سفارت آفریقای جنوبی همچنان تعطیل و سفارت برزیل پس از جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل هنوز بازگشایی نشده است.
ایران: بسته‌شدن سفارتخانه‌ها شایعه است
بسیاری از کشورهایی که اقدام به تعطیلی سفارتخانه‌هایشان کرده‌اند، دلیل رسمی این تصمیم را اعلام نکرده‌اند. در مقابل، مقامات جمهوری اسلامی این اخبار را "شایعه" و "جنگ روانی" دانستند.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، اعلام کرده است: «برخی سفارتخانه‌ها بعد از حمله اسرائیل فعالیت کنسولی خود را محدود کرده‌اند، اما این به معنای تعطیلی نیست.»
روابط عمومی وزارت خارجه نیز پیش‌تر بسته‌شدن سفارتخانه‌ها را "خبرسازی اتاق عملیات رسانه‌ای صهیونیست‌ها برای التهاب‌آفرینی" دانسته بود.
با این حال، شواهد حاکی از آن است که تعطیلی یا محدودیت جدی در فعالیت سفارتخانه‌های کشورهای غربی واقعیتی انکارناپذیر است.
امیر طاهری: بستن سفارتخانه‌ها ابزاری برای فشار بر ایران است
پرسش اصلی این است که چه عواملی پشت این تصمیم‌ها قرار دارد؛ بیم از حمله مجدد اسرائیل به ایران یا نگرانی از فعال‌شدن "مکانیسم ماشه" و بازگشت تحریم‌های بین‌المللی و یا ترس از اقدامات احتمالی جمهوری اسلامی علیه دیپلمات‌های خارجی؟
امیر طاهری، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر مسائل منطقه، می‌گوید: «این نخستین‌بار نیست که کشورهای غربی برای فشار بر جمهوری اسلامی دست به بستن سفارتخانه‌هایشان می‌زنند. در ماجرای سلمان رشدی و همچنین پیش از پذیرش برجام نیز چنین تجربه‌ای وجود داشت و در نهایت جمهوری اسلامی تسلیم شد و یا عقب‌نشینی کرد.»
به گفته امیر طاهری اکنون شایعاتی جدی درباره آماده‌شدن اسرائیل برای حمله مجدد به ایران وجود دارد و نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل بودجه اضافی برای امور دفاعی درخواست کرده و اگر حمله‌ای صورت گیرد، باید پیش از ماه اکتبر و پیش از آغاز انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا باشد.
او همچنین می‌افزاید: «نظام تصمیم‌گیری در ایران عملا فلج شده و اگر جمهوری اسلامی رویکرد خود را تغییر ندهد با بحران‌های بزرگ‌تری روبه‌رو خواهد شد. حتی اگر تنها شایعه‌ای از جنگ مطرح باشد، باید آن را جدی گرفت؛ چراکه جمهوری اسلامی عملا توان دفاع هوایی ندارد و بسیاری از کادر نظامی‌اش کشته و یا دچار تغییر یا تصفیه شده‌اند.»
منشه امیر: مماشات اروپایی‌ها با جمهوری اسلامی پایان یافت
منشه امیر، روزنامه‌نگار و کارشناس امور خاورمیانه از اسرائیل، نگاه متفاوتی دارد. او می‌گوید هدف اصلی اسرائیل نابودی مراکز نظامی و نهادهای سرکوبگر در ایران است و کشورهای اروپایی بیشتر به این دلیل سفارتخانه‌های خود را تعطیل کرده‌اند که نگران گروگان‌گیری دیپلمات‌هایشان توسط حکومت ایران بودند، نه به خاطر حمله احتمالی اسرائیل.
او درباره روند فعال‌سازی مکانیسم ماشه توضیح می‌دهد: «اسرائیل به‌طور رسمی واکنش نشان نداده، اما از این روند خشنود است. اروپا پس از چهار دهه مماشات با جمهوری اسلامی، اکنون رویکردی کاملا متفاوت در پیش گرفته است.»
به گفته منشه امیر، تغییر رویکرد اروپا ناشی از چند عامل کلیدی است. او می‌گوید: «نخست اینکه جنگ ۱۲ روزه اخیر نشان داد حکومت ایران چیزی بیش از یک "ببر کاغذی" نیست و نباید از آن هراسید. دوم، برنامه هسته‌ای ایران که به مرحله‌ای بسیار خطرناک رسیده است. سوم، ارسال پهپاد و موشک به روسیه که می‌تواند امنیت مرزهای اروپا را تهدید کند و چهارم، توسعه موشک‌های دوربردی که قادرند کشورهای غرب اروپا را هدف قرار دهند.»
به باور این کارشناس اسرائیلی مجموعه این عوامل موجب شده است اروپا پس از ۴۰ سال به این نتیجه برسد که جمهوری اسلامی خطری واقعی است و نباید در برابرش کوتاه آمد. او همچنین تأکید می‌کند که سیاست‌های دولت ترامپ نیز در این تغییر نگاه اروپا نقش موثری داشته است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
منشه امیر در ادامه اما تاکید می‌کند که اسرائیل در شرایط کنونی قصد حمله به ایران را ندارد، با این حال دو دلیل به نظر او می‌تواند اسرائیل را به اقدام نظامی وادارد؛ نخست انزوای شدید بین‌المللی جمهوری اسلامی و دوم ادامه برنامه ناتمام اسرائیل در ایران.
به گفته این کارشناس ممکن است حتی برخی چهره‌های کلیدی سیاسی نیز از صحنه حذف شوند تا زمینه برای خیزش مردم ایران آماده گردد.