واکنش ایران به قطعنامه شورای حکام؛ افزایش امکانات غنی‌سازی
۱۴۰۴ خرداد ۲۲, پنجشنبه
هیئت حکام ۳۵ نفره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) برای نخستین‌بار در دو دهه گذشته اعلام کرد که ایران تعهدات خود در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای "ان‌پی‌تی" را نقض کرده است. این تصمیم احتمال ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل را افزایش داده است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
خبرگزاری رویترز صدور قطعنامه شورای حکام را "جدی‌ترین واکنش آژانس در سال‌های اخیر" دانسته و تاکید کرده است که با توجه به حساسیت ایران نسبت به چنین قطعنامه‌هایی احتمال می‌رود تهران در واکنش دست به اقدامات هسته‌ای جدید یا تشدید فعالیت‌های جاری خود بزند و تلاش‌های جاری برای رسیدن به توافقی جدید میان تهران و واشنگتن را با چالش مواجه کند.
جزئیات رای‌گیری و متن قطعنامه
قطعنامه‌ای که توسط آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان پیشنهاد شده بود، با رای موافق ۱۹ کشور و با مخالفت سه کشور (روسیه، چین و بورکینافاسو) و ۱۱ رای ممتنع تصویب شده است.
در متن قطعنامه که نسخه‌ای از آن به دست خبرگزاری رویترز نیز رسیده آمده است: «هیئت حکام اعلام می‌دارد که کوتاهی‌های متعدد ایران از سال ۲۰۱۹ تا کنون در ارائه همکاری کامل و به‌موقع با آژانس درباره مواد و فعالیت‌های هسته‌ای در سایت‌های اعلام نشده، نقض تعهدات ایران در چارچوب توافقنامه پادمانی به شمار می‌رود.»
پیش‌زمینه تصویب این قطعنامه، گزارش جامع آژانس اتمی بوده است که در ۳۱ مه سال جاری منتشر شده بود. در این گزارش قید شده بود که در سه مکان از چهار سایتی که مورد بررسی قرار گرفته‌اند، تا اوایل سال دوهزار از مواد هسته‌ای اعلام‌نشده استفاده شده است.
سازمان‌های اطلاعاتی ایالات متحده و خود آژانس مدت‌هاست معتقدند ایران در گذشته برنامه‌ای هماهنگ و محرمانه برای تولید سلاح هسته‌ای داشته که در سال ۲۰۰۳ متوقف شده، هرچند برخی آزمایش‌های پراکنده پس از آن ادامه یافته‌اند.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس نیز این هفته اعلام کرد که یافته‌های جدید "با ارزیابی‌های قبلی سازگار" است. جمهوری اسلامی ایران اما بارها هرگونه تلاش برای ساخت سلاح هسته‌ای را رد کرده است.
پاسخ ایران به قطعنامه شورای حکام
وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی ایران در واکنش به قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای مشترک اقدام آمریکا و سه کشور اروپایی در تصویب قطعنامه در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را محکوم کردند و آن را "سیاسی و جانبدارانه" دانستند.
در بیانیه تاکید شده است که جمهوری اسلامی همواره به تعهدات پادمانی خود پایبند بوده و تا کنون هیچ یک از گزارشات آژانس اشاره‌ای به عدم پایبندی ایران به تعهدات خود و یا انحراف در مواد و فعالیت‌های هسته‌ای ایران نداشته است.
در بیانیه همچنین آمده است چهار کشور (آمریکا، آلمان، بریتانیا و فرانسه) در قطعنامه "به سراغ ادعاهای مربوط به بیش از ۲۵ سال گذشته رفته‌اند در حالی که "ادعاهای مربوط به گذشته " در قطعنامه نوامبر ۲۰۱۵ آژانس "مختومه" شده‌اند.
در بیانیه گفته می‌شود "دستورات لازم از سوی رئیس سازمان انرژی برای راه اندازی یک مرکز جدید غنی‌سازی در مکانی امن، جایگزینی ماشین‌های نسل اول در مرکز غنی سازی فردو با ماشین‌های پیشرفته نسل ششم صادر شده است".
جمهوری اسلامی در واکنش به قطعنامه شورای حکام بجای شفاف‌سازی اعلام کرده است که دستورات لازم برای توسعه فعالیت‌های غنی‌سازی، از جمله راه‌اندازی مرکز جدید غنی‌سازی و جایگزینی ماشین‌های قدیمی با ماشین‌های پیشرفته را صادر کرده است. این اقدام ایران می‌تواند مذاکرات هسته‌ای این کشور با آمریکا را که قرار است روز یکشنبه ۲۵ خرداد ( ۱۵ ژوئن) در مسقط برگزار شود، دچار چالش کند.
اسرائیل خواستار واکنش قاطع جهانی علیه ایران شد
اسرائیل روز پنجشنبه ۱۲ ژوئن از جامعه بین‌المللی خواست تا در پی گزارش اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با "قاطعیت واکنش نشان دهد" و مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شود.
وزارت امور خارجه اسرائیل در پیامی که در شبکه اجتماعی اکس (توییتر سابق) منتشر کرد، نوشت: «ایران به‌طور مداوم روند راستی‌آزمایی و نظارت آژانس را مختل، بازرسان را اخراج و سایت‌های مشکوک را پاک‌سازی و پنهان کرده است.»
در ادامه بیانیه آمده است این اقدام ایران تهدیدی فوری برای امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی محسوب می‌شود.
اروپا: به دنبال تشدید تنش نیستیم
چهار کشور غربی نیز در بیانیه‌ای مشترک از قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دفاع کرده و تاکید کردند این اقدام با هدف تشدید تنش با ایران نیست، بلکه تقویت‌کننده تلاش‌های دیپلماتیک است.
چهار کشور یاد شده در بیانیه خود ایران را به "عدم همکاری با آژانس"، پنهان‌کاری و عدم پاسخ‌گویی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌نشده از سال ۲۰۱۹ متهم کردند.
آن‌ها اظهار داشتند که گزارش اخیر مدیرکل آژانس اثباتی بر این عدم همکاری و نگرانی درباره صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
چهار کشور غربی در بیانیه خود گفتتد این قطعنامه "گامی حقوقی و نتیجه سال‌ها عدم همکاری ایران بوده است، نه اقدامی برای تهدید یا افزایش تنش". این کشورها در بیانیه مشترک خود خواستار همکاری فوری ایران با آژانس اتمی و اجرای کامل تعهدات پادمانی شدند.