نشست شورای امنیت سازمان ملل برای بررسی ذخایر اورانیوم ایران
۱۴۰۳ اسفند ۲۱, سه‌شنبه
خبرگزاری رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک خود گزارش داد که شورای امنیت سازمان ملل متحد روز چهارشنبه ۱۲ مارس (۲۲ اسفند) به درخواست شش عضو از ۱۵ عضو خود، به منظور بررسی توسعه ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران که به سطح تسلیحاتی نزدیک شده، به صورت غیرعلنی تشکیل جلسه می‌دهد.
این خبرگزاری در گزارش خود با اشاره با این که این نشست به درخواست شش عضو از ۱۵ عضو شورای امنیت یعنی ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، کره جنوبی، یونان و پاناما و پشت درهای بسته برگزار خواهد شد، یادآور شده که این شش کشور از شورای امنیت درخواست کرده‌اند، تعهدات حکومت ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در خصوص ارائه اطلاعات لازم مرتبط با بقایای اورانیوم در سایت‌های اعلام نشده را نیز بررسی کند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
پیش از این رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران و نیز مقام‌های آمریکایی و اروپایی اعلام کرده بودند که سطح کنونی غنی‌سازی اورانیوم توسط جمهوری اسلامی، هیچ توجیه غیرنظامی ندارد و آژانس و همچنین هیچ نهاد بین‌المللی دیگری تا کنون نتوانسته‌اند ماهیت صلح‌آمیز فعالیت‌های اتمی حکومت ایران را تایید کنند.
بیشتر بخوانید: وزارت خارجه ایران: هیچ توجیهی برای فعال شدن مکانیسم ماشه نمی‌بینیم
نشست آتی شورای امنیت برای بررسی پرونده اتمی جمهوری اسلامی در حالی برگزار می‌شود که پیش از این کشورهای بریتانیا، فرانسه و آلمان که همچنان در توافق‌نامه برجام باقی مانده‌اند با اشاره به ادامه بی‌توجهی حکومت ایران به تعهدات اتمی خود، به طور جدی از آمادگی خود برای فعال‌سازی مکانیسم ماشه صحبت کرده بودند.
آلمان، فرانسه و بریتانیا که به گروه تروئیکای اروپایی معروف هستند پیش از این با بیان این که جمهوری اسلامی، ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را بدون هیچ دلیلی به‌طور بی‌سابقه‌ای افزایش داده است گفته بودند که ایران با غنای بالای اورانیوم قادر است به سرعت مقادیر کافی مواد شکافت‌پذیر برای تولید چندین سلاح هسته‌ای تولید کند.
مکانیسم ماشه (Trigger Mechanism) یا بازگشت خود‌به‌خودی تحریم‌ها (Snapback) به عنوان بندی در برجام گنجانده شده و به اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل اجازه می‌دهد تا در صورت نقض توافق توسط حکومت ایران، تمام تحریم‌های پیشین سازمان ملل متحد را به حالت قبل بازگردانند.
بیشتر بخوانید: ایران اظهارات مدیرکل آژانس را "غیرحرفه‌ای" و "سیاسی" خواند
با در نظر گرفتن این که ایالات متحده آمریکا از توافق‌نامه برجام خارج شده، به لحاظ حقوق بین‌الملل، کشورهای بریتانیا، فرانسه و آلمان تا آبان ۱۴۰۴ فرصت دارند مکانیسم ماشه را فعال کنند و پس از این تاریخ، امکان فعال‌سازی آن و نیز قطعنامه ۲۲۳۱ که پس از ۱۲ سال مذاکره در مورد فعالیت‌های اتمی ایران به دست آمده بود منقضی می‌شود.
توافق برجام بین ایران با بریتانیا، فرانسه، آلمان، آمریکا، روسیه و چین در سال ۲۰۱۵ امضا شده بود. اما ایالات متحده آمریکا سه سال بعد در سال ۲۰۱۸ در نخستین دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، از آن خارج شد. جمهوری اسلامی نیز گام به گام با غنی‌سازی اورانیوم تعهدات برجامی خود را زیر پاگذاشت.
مکانیسم ماشه در یک قدمی؛ واکنش منفی خامنه‌ای به مذاکره
درخواست ایالات متحده آمریکا و متحدان اروپایی آن برای برگزاری نشست شورای امنیت در خصوص پرونده اتمی جمهوری اسلامی در حالی صورت گرفته که اخیرا دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا از ارسال نامه به علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی خبر داده و گفته بود که خواستار مذاکره با ایران است و "دو راه وجود دارد: گزینه نظامی، یا رسیدن به توافق."
بیشتر بخوانید: تخت روانچی: هیچ پیامی بین ایران و دولت ترامپ رد و بدل نشده است
با این حال علی خامنه‌ای در سخنرانی روز شنبه هشتم مارس (۱۸ اسفند) خود در واکنش به اظهارات ترامپ، بدون نام بردن از او گفته بود: «اصرار برخی از دولت‌های قلدر برای مذاکره، به منظور حل مسائل نیست، بلکه برای تحکم و تحمیل توقعات خودشان است.»
رهبر جمهوری اسلامی همچنین با بیان این که "جمهوری اسلامی ایران قطعا توقعات آن‌ها را نخواهد پذیرفت"، گفته بود: «حالا آن سه کشور اروپایی هم اعلامیه می‌دهند اعلام می‌کنند که ایران به تعهدات هسته‌ای خودش در برجام عمل نکرده است. از این طرف، یکی از آن‌ها سؤال کند [مگر] شما عمل کردید؟ شما می‌گویید ایران به تعهدات خودش در برجام عمل نکرده، خیلی خب شما به تعهدات خودتان در برجام عمل کردید؟»
واکنش علی خامنه‌ای به اظهارات ترامپ همچنین در حالی مطرح شد که روسیه اعلام کرده است جمهوری اسلامی برای محدود کردن برنامه‌های اتمی خود به ازای لغو تحریم‌ها آمادگی دارد.
بیشتر بخوانید: هشدار عراقچی درباره احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه
از دیگر سو، نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد نیز اعلام کرد که امکان مذاکره اتمی "قابل بررسی" است. همچنین عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز اخیرا گفته است که رایزنی برای "اعتمادسازی" با اروپا ادامه دارد.
در همین راستا، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران پیش از این در روز دوشنبه ۲۰ اسفند در نشست خبری در پاسخ به سوالی درباره مطرح شدن موضوع مکانیسم ماشه در مذاکره با اروپایی‌ها گفته بود: «ما هیچ توجیهی برای فعال شدن مکانیسم ماشه نمی‌بینیم و فکر می‌کنیم طرف‌های مقابل نیز در حال رسیدن به این جمع‌بندی هستند که این موضوع چیزی نیست که از طریق آن به عنوان یک ابزار بخواهند امتیاز بگیرند و نسبت به تبعات هرگونه استفاده از چنین ساز و کار آگاهی دارند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نشست برنامه‌ریزی‌شده شورای امنیت برای بررسی میزان اورانیوم غنی‌شده و جزییات بیشتر پرونده اتمی ایران، همچنین در حالی در روز چهارشنبه برگزار خواهد شد که ماه گذشته گروهی از قانونگذاران آمریکایی با صدور قطعنامه‌ای از آلمان، فرانسه و بریتانیا خواسته بودند مکانیسم ماشه را در مورد برجام فعال کنند.