مینیبوسهای کابل بلای جان مردم
کابل بیش از پنج میلیون جمعیت دارد. جابهجایی شهروندان در این شهر بیشتر با خودروهای فرسوده انجام میشود. مینیبوسهای ۵۰ ساله هنوز حملونقل مسافران را به عهده دارند. هم محیط زیست، هم جان مسافران در خطر است.
دلیل اصلی فعالیت وسایل نقلیه فرسوده در شهر کابل نبود قوانینی برای خروج این خودروها و اسقاط آنهاست. فقر مردم نیز دلیل دیگری است بر استفاده از این خودروها. بیشتر ساکنان کابل توانایی پرداخت کرایه تاکسی یا مینیبوسهای شهری را ندارند. به همین دلیل ترجیح میدهند از اتوبوسهای فرسودهای استفاده کنند که کرایهشان اندک است.
در کابل حملونقل عمومی بدون سیستمی منظم انجام میشود. ترافیک بینظم کابل، زندگی را در پایتخت افغانستان دشوار کرده است. در این شهر نه دولت سهم فعالی در تنظیم حملونقل عمومی دارد، نه نهادهای خصوصی. کابل نه ایستگاه مشخص اتوبوس دارد، نه برنامه و مسیر حرکتی برای اتوبوسها. به طور معمول در اتوبوسی که ظرفیت ۱۹ نفر را دارد، بیش از ۳۹ نفر سوار میشوند.
با گذشت سالها از تغییر رژیم افغانستان هنوز مشکل حملونقل مسافران در این کشور و بخصوص پایتخت آن حل نشده است. وسایل حملونقل عمومی در کابل هیچ معیاری ندارند. بیشتر آنها از نظر ایمنی مشکلاتی جدی دارند و میتوانند جان مسافران را به خطر اندازند.
موتورهای فرسوده به شدت در آلودگی هوای کابل تاثیر میگذارند. این موتورها چندین برابر بیشتر از حد تعیین شده دود ایجاد میکنند و هوای پایتخت افغانستان را به شدت میآلایند. آنها نه شماره شناسایی دارند، نه پروانه کار، نه بیمه. رانندگان این خودروها میتوانند در صورت بروز حادثه محل را ترک کنند و هیچ مدرکی نیز برای محکوم کردن عامل حادثه وجود نخواهد داشت.
مینیبوسهای بنز بسیار قدیمی هنوز در کابل فعالاند و مورد استفاده قرار میگیرند. گرچه بسیاری از رانندگان بر این نظرند که خودروهای قدیمی به مراتب محکمتر از خودروهای جدید ساخته شدهاند، اما نگهداری و ترمیم آنها یکی از مشکلات بزرگ در پایتخت افغانستان شده است.
دولت افغانستان موفق نشده خودروهای فرسوده کابل را از سطح شهر جمعآوری کند. یکی از دلایل اصلی این امر کمبود وسایط نقلیه جدید است. مسئولان دولتی افغانستان میدانند در صورت جمعآوری خودروهای فرسوده سیستم نقلیه شهر کابل فلج خواهد شد. بسیاری خودروهای فرسودهشان را "نانآور خانه" مینامند.
در سالهای اخیر شمار زیادی اتوبوسهای ساخت پاکستان، هند و کشورهای دیگر به افغانستان وارد شدهاند. این اتوبوسها در چندین شهر این کشور از جمله کابل زیر عنوان "ملیبوس" کار میکنند. بسیاری از این اتوبوس ها کاملا فرسودهاند و باید از دور خارج شوند.
بیشتر"ملیبوس"ها کثیفاند و شرایط بسیار نامناسبی دارند. گفته می شود این اتوبوسهای قدیمی پس از تعمیرات اولیه از این کشورها به افغانستان فرستاه شدهاند.
در پایتخت افغانستان به خاطر نبود سیستمی درست برای حملونقل عمومی شهری، شمار زیادی از مردم از خودروهای شخصی استفاده میکنند. همین امر سبب شده ترافیک و آلودگی هوا در این شهر افزایش یابد.
در کابل تنها حملونقل مسافران نیست که سیستم صحیحی ندارد. در این شهر حملونقل کالا نیز بدون معیار است. بخش بارکش این کامیون حفاظ خارجی ندارد و هر آن ممکن است بار کامیون به بیرون ریخته شود و حادثهای بیافریند.
اما همه خودروهای قدیمی موجود در افغانستان وضعیت نامناسبی ندارند. برخی خودروهایشان را "یار" خود مینامند و از آن به خوبی نگهداری کرده و خودرویشان را تزئین میکنند.